به گزارش خبرنگار ایمنا، برای سال‌های سال محله‌های دردشت و جوباره در مرکزیت شهر اصفهان قرار داشتند و به دلیل وجود میدان کهنه و مسجد جامع عتیق از رونق بسیاری برخوردار بودند. پیش از دوران صفوی و پیدایش میدان نقش جهان و چهارباغ، اصفهان با مرکزیت میدان کهنه از چند محله تشکیل می‌شد که دردشت نیز جزء همین محله‌ها بود. در این محله مراکز علمی متعدد به وجود آمد که برخی از آنها تا امروز باقی مانده است.
در این محله بزرگانی چون ابن سینا، ایورالدین عبدالرحمان دردشتی جامی، ملاحاج‌محمدکریم، حاج‌میرزانصرالله بهشتی می‌زیستند. در برخی منابع این محله را "باب‌الدشت" نیز نامیده‌اند، در برخی منابع یهودی این گونه عنوان شده که قوم یهود در زمان مهاجرت از بابل وقتی که به اصفهان رسیدند، در "باب‌الدشت" اقامت گزیدند.
مَدرَس ابن سینا
در خیابان ابن سینا، کوچه پاکدشت بنای کوچک با گنبدی از خشت وجود دارد که برخلاف ظاهر کوچکش از اهمیت زیادی برخوردار است. این بنا "مَدرَس ابن سینا" نامیده می‌شود و به عنوان اولین مرکز تدریس طب در دنیا شناخته شده. مدرس ابن سینا در دوران حکمرانی سلاجقه ساخته شده و در واقع یادگاری از این سلسله در اصفهان است. بسیاری از صاحب نظران این بنا را یکی از اولین مراکز تدریس خارج از مسجد دانسته‌اند.
مدرس ابن سینا بنایی از هنر آجر چینی است که روی آن با خشت و گل پوشیده شده. این مدرس، ساختمانی قدیمی دارد که از گزند تاریخ در امان نبوده و در هجوم‌های مختلفی که به اصفهان شده به این مدرسه نیز آسیب‌هایی رسیده است. بخش جالب توجه بنا گنبد آجری آن است که بر بالای بنا قرار گرفته. گنبد از داخل دچار سوختگی شده که این مسئله گویای آسیب‌های مختلفی است که در طول تاریخ به مدرس ابن‌سینا وارد شده است.
مدرسه باباقاسم
یکی از باباهای معروف اصفهان که مزارش پس از چند قرن هنوز زیارتگاه مشهوری به شمار می‌رود باباقاسم اصفهانی است که در ابتدای قرن هشتم هجری زندگی می‌کرده و از مردان عارف و سالک در راه حقیقت بوده و در زمان خود شهرت و محبوبیت داشته است. یکی از مریدان معروف او به نام "سلیمان‌ابی الحسن‌طالوت دامغانی" برای استاد خود باباقاسم اصفهانی در سال ۷۲۵هجری مدرسه‌ای ساخته است که باباقاسم در آن مدرسه به تدریس مشغول بود.
بیشتر بخوانید در:
تماشای "درب شیخ" را در اصفهان از دست ندهید
ببر از وفا کنار جلفا به گل چهرگان سلام ما را
مدرسه باباقاسم که آن را مدرسه امامیه نیز می‌نامند، حیاطی در وسط و چهار ایوان و اتاق‌هایی که حجرات طلاب بوده در اطراف دارد. ساختمان این مدرسه که از قدیمی‌ترین مدارس موجود طلبه‌نشین اصفهان است در دو طبقه بنا شده. نمای خارجی صحن و ایوان‌های بزرگ و کوچک مدرسه با کاشی‌های مخصوص این دوره که از جهت لعاب کاشی، رنگ مخصوصی دارد و نظیر آن فقط در محراب صفه عمر در مسجد جمعه دیده می‌شود تزئین شده است. همچنین در ایوان‌های بزرگ و کوچک، مقرنس‌های کاشیکاری وجود دارد که بعضی از آنها جنبه تزئیناتی داشته و در بعضی دیگر با خطوط بنایی و کوفی و ثلث دیده می‌شود.
مسجد آقانور
در خیابان ابن سینا، مقابل کوچه پاکدشت و در نزدیکی مدرس ابن‌سینا، مسجدی از دوران پادشاهی شاه عباس صفوی وجود دارد. ساخت بنا در دوره پادشاهی شاه عباس اول بوده و در اولین سال سلطنت شاه صفی به اتمام رسیده است و به همین دلیل در کتبیه اصلی مسجد در سردر شرقی، نام هر دو پادشاه آمده است. با استناد به همین کتیبه "نورالدین‌محمد اصفهانی" معمار این بنا بوده و در آن از خط محمد رضا امامی نیز استفاده شده است.
شبستان زیبا و جالب این مسجد از نفایس و شاهکارهای آن است که نور آن به وسیله قطعاتی از سنگ مرمر شفاف تأمین می‌شود. بر طرفین محراب این شبستان با خط بنایی مشکی ساده بر زمینه زرد عبارات مذهبی نوشته شده است. سردر شمال مسجد کتیبه‌ای به خط ثلث سفید بر زمینه کاشی لاجوردی دارد که خطاط این کتیبه محمدباقر شیرازی خوشنویس بزرگ عصر قاجار است. مسجد آقانور در جنگ تحمیلی ایران و عراق آسیب بسیاری دید ولی پس از این دوران به شیوه اول بازسازی شد.
مسجد و بازار حاج محمد جعفر
یکی از روحانیان و علما بزرگ اصفهان در قرن ۱۳ هجری "حاج محمد جعفر آباده‌ای" بود که در میان مردم از محبوبیت بالایی برخوردار بوده و از او یک مسجد و بازار در محله دردشت به یادگار مانده است. این روحانی بزرگ مولف آثاری چون نفوذ المسائل" و "مرایا" بوده که این دو اثر او در فقه شیعه از جایگاه بزرگی برخوردار است.
مسجد حاج محمد جعفر در محله دردشت از لحاظ ارتباطات محلی دارای موقعیت ممتاز و منحصر به فرد بوده، به همین دلیل در قدیم این مسجد از رونق بسیاری برخوردار بود و افراد سرشناس زیادی در آن رفت و آمد می‌کردند. مسجد حاج محمد جعفر از لحاظ استحکام و تزئینات کاشیکاری از نوع "گره‌کاری" جالب توجه است. اما عمر بانی مسجد برای اتمام کار، کفایت نکرده و کاشیکاری قسمت‌های مهمی از آن ناتمام مانده است.
محراب اصلی مسجد حاج محمد جعفر شباهت زیادی به مسجد سید اصفهان دارد، هر دو مسجد با کاشی هفت رنگ خشتی تزئین شده است؛ ضمن اینکه تزئینات منبر چوبی مسجد گره چینی هندسی بوده که در نوع خود بی نظیر است. این مسجد به مانند دیگر مناطق دردشت در دوران جنگ تحمیلی بر اثر اصابت موشک آسیب‌های زیادی دید، اما به شکل اولیه بازسازی شد.
امام‌زاده درب امام
در شمال شرقی محله دردشت و در بخش معروف سنبلستان دو امام زاده وجود دارد، امام‌زادگانی که جزء سه امام‌زاده دارای شجره نامه اصفهان هستند. بر اساس کتیبه‌ای که در دوران صفوی بر سر در این دو مقبره نصب شده، در یکی از مقبره‌ها ابراهیم طباطبایی از بازماندگان حسن مثنی و در مقبره دیگر زین‌العابدین علی از اقوام امام جعفرصادق دفن شده‌اند.
در این بنا دو گنبد وجود دارد که به دلیل سبک و معماری متفاوتشان، بسیاری از کارشناسان معتقدند ساخت آنها مربوط به دو دوره تاریخی متفاوت است. همچنین سه صحن نیز در مسجد وجود دارد که در یکی از آنها مادر جهانشاه قراقویونلو دفن شده است. نمای خارجی بقعه و دیوارهای مجاور آن تزئیناتی از کاشیکاری بسیار زیبا و مقرنس های گچی پر کاری دارد.
از جالب ترین نکته‌ها درباره این امام زادگان، نذورات آنها است. مردم در این امام زاده نان و ماست نذر و پخش می‌کنند. هرحاجت گیرنده سه تا نان و ماست نذر می‌کند که یکی را قبل از گرفتن حاجت، ادا و دو بار نذری نان و ماست را پس از ادا شدن حاجت، بین مردم توزیع می کنند.
از دیگر دیدنی‌های محله دردشت می‌توان به مقبره بابا قاسم، بقعه شهشهان، مسجد گل دسته، حمام وزیر و... اشاره کرد.
نظر شما