به گزارش ایمنا، تئاتر "هملت ماشین" به کارگردانی مهدی شاهدی اواخر بهمن در تهران روی صحنه رفت. این اثر روایت منجسمی را دنبال نمیکند، صرفاً مجمعی از پاره روایتهاست که نمیخواهد به کلیتی واحد برسد، اما این پاره روایتها رها یا منفعل در اجرا گنجانده نشدهاند. بناست تا هرکدامشان مدخلی برای ورود به بخشی از فرم اجرایی باشند.
به بهانه هر پارهای که گاه روایتش در اجرا میرسد، بازیگران فرم خاصی به خود میگیرند؛ چه در نحوه بازیشان چه در چیدمان صحنه. کمتر پیش میآید که دیالوگی بین بازیگران برقرار شود، عمده کار به عهده مونولوگهایی است که از متن هملت ماشین هاینر مولر انتخاب شدهاند. در پی هر مونولوگی که ادا میشود مابقی بازیگران یا سعی میکنند فضایی مرتبط با آن بسازند یا در حالتی منفعل عقب مینشینند تا نوبت به صحنه و مونولوگ بعد برسد.
اجرا به واسطه ریتم بالایی که دارد، اجرایی انرژیبر است و بدن بازیگران فعال است، صداهایشان فضا را پر میکند اما تلاش مضاعف برای انتقال احساساتی که وجود ندارد ارتباط مخاطب با اجرا را قطع میکند. شروع سحر کننده اجرا طبق آنچه وصفش رفت و سخنرانی معروف چاپلین در فیلم دیکتاتور بزرگ در پسزمینه این صحنه، انتظار تماشاگر را بالا میبرد اما هرچه اجرا رو به جلو پیش میرود این حس فروکش میکند و این ماحصل سردرگمی است که یکسر اجرا را در برگرفته است.
اجرا مقصد دقیقی را برای خود تعیین نکرده و صرفاً رونده است. هر تکه از اجرا شاید بتواند باری در خود داشته باشد ولی آنها را به سرمنزل نمیرساند. با کمی احتیاط میتوان گفت اثر، برچسب قساوت را بر خود دارد. ولی در طول اجرا آن را محدود به محوطه خودِ اجرا میکند و اجازه رسوخ به محدوده تماشاگر که تنها چند سانتیمتر با آن فاصله دارد نمیدهد. برای مثال عروسی مادر هملت که به سمت شکلگیری یک آیین میرود، در همان شروع شکست میخورد، چون نه میداند چطور باید اتفاق بیفتد و نه بستر مناسبی برایش تعبیه شده است.
در صحنه مونولوگ افلیا که بازیگران با خطاب قرار دادن تماشاگر بهطور مستقیم و ریختن گلبرگ بر سر و رویش با او وارد ارتباط میشوند اما به همان دلایلی که در مثال پیشین ذکر آن رفت، تأثیر ارتباط ادامهدار نیست و فضایی را که ساخته است نیمه کاره رها میکند. این حد نگهداری و نیمهرها کردن که حتی اگر سیاست اجرا باشد برای تماشاگرش نتیجه ای ندارد. "هملت ماشین" تجربه گروهی جوان است. در قالب تجربهای کوتاه که ماحصل احتمالی آزمون و خطاهایی است که دیدن آثار آنها خالی از لطف نیست.
منبع: انتگره
نظر شما