«آیین‌نامه اجرایی دریافت عوارض و بهای خدمات» را بشناسیم

به گزارش ایمنا، در آیین‌نامه اجرایی دریافت عوارض، بهای خدمات و مانند آن موضوعات مهمی اشاره شده که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید:

فصل اول : تعاریف

ماده ۱: عبارات و واژه های یاد شده در این آیین نامه معادل تعریفی است که در زیر، برای هریک آورده شده است.

۱- عوارض: عبارت است از مبلغ یا مبالغی که مستند به قوانین جاری، نوع و میزان آن به تصویب مرجع قانونی رسیده و با توجه به مقررات قانونی به صورت آگهی عمومی اعلام می‌شود.

۲- منبع عوارض:‌ عبارت است از ملک یا مال یا کالا یا خدمات یا حقوق و ... که برابر تعرفه، ملاک اعمال عوارض قرار می‌گیرد.

۳- نوع عوارض: عوارض ممکن است از لحاظ وابستگی به منبع عوارض، یکی یا اختلاطی از حالات زیر را داشته باشد:

۳-۱- مستقیم باشد مانند نوع عوارض متعلق به زمین، ساختمان و اموال غیر منقول و منقول.

تبصره : ساختمان از نظر این آیین نامه، همه اقداماتی است که حاصل آن احداث یکی از انواع سازه ها اعم از راه، ابنیه، تأسیسات (انواع تأسیسات نصب شده برای انتقال نیروی برق یا ایجاد ارتباطات مخابراتی مانند تیرها، دکلها یا پست های برق و گاز و غیره) و ... باشد.

۳-۲- غیرمستقیم باشد مثل انواع عوارض متعلق به منابع عوارض مانند کالاها و خدمات.

۳-۳- عمومی باشد و همه منابع عوارض را بدون استثنا در بر گیرد.

۳-۴- خاص باشد و تنها منبع عوارض مشخصی را شامل شود.

۳-۵- محدود باشد چه از نظر مکانی (مثل عوارض یک نمایشگاه خاص) ‌چه از نظر زمانی (مانند آنکه برای چند ماه یا فصل از سال مانند عوارض استفاده از تأسیسات ساحلی در تابستان یا پیست اسکی در زمستان و غیره ...)

۳-۶- مستمر یا غیرمستمر باشد.

۳-۷- عوارض محلی، منطقه ای (استانی) یا ملی باشد:

عوارض محلی عمدتاً عوارضی است که فارغ از تولید (اعم از کالا، محصول یا خدمات)، به منبع عوارض مستقر یا موجود در حدود شهر (محدوده شهری و حریم شهر) تعلق می‌گیرد. از انواع عوارض محلی می‌توان عوارض وضع شده برای زمین، ساختمان، خودرو و ماشین آلات و عوارض کسب و پیشه را نام برد.

تبصره: عوارض متعلق به تولیدات، خدمات و محصولات را حسب آنکه محل مصرفِ برون دادِ فعالیت در حدود شهر (محدوده شهری و حریم شهر) باشد یا در سطح استان یا در سطح کشور یا خارج از کشور می‌توان به محلی و ملی تقسیم کرد. تعیین و تشخیص نوع و میزان عوارض محلی و ملی تابع دستور العمل های وزارت کشور است.

۴- بهای خدمات: مبلغی است که شهرداری برابر مجوز قانونی در ازای خدمات ارائه شده به طور مستقیم از متقاضیان دریافت خدمات، دریافت می‌شود.

۵- تعرفه‌های عوارض و بهای خدمات و دیگر درآمدها:‌ صورتی است تهیه شده براساس مفاد ماده ۳۰ آیین نامه مالی شهرداری‌ها از همه انواع عوارض و بهای خدمات و دیگر درآمدهایی که به وسیله شهرداری و مؤسسات تابعه و وابسته به آن دریافت یا به دست می‌آید. درج هر نوع عوارض یا بهای خدمات تازه‌ای که وضع و تصویب می‌شود یا هر تغییر که در نوع و میزان و نرخ آنها انجام می شود، در تعرفه یاد شده برابر دستور العمل وزارت کشور منعکس می‌شود.

۶- پرداخت کننده عوارض یا درآمد شهرداری: شخص (حقیقی یا حقوقی) پرداخت کننده عوارض یا درآمد به شهرداری است که می‌تواند منبع عوارض یا درآمد متعلق به وی باشد یا وی وسیله دریافت و اتصال عوارض و درآمد باشد مانند اشخاص موضوع ماده ۷۸ قانون شهرداری.

۷- مأمور تشخیص: کسی است که از طرف شهرداری یا سازمان های تابعه و وابسته به شهرداری با توجه به ماده ۳۱ آیین نامه مالی شهرداری، اختیار تطبیق وضع هر مؤدی یا هر مورد با تعرفه عوارض درآمدها و تشخیص بدهی مؤدی کتباً به عهده او گذاشته می شود.

۸- تشخیص علی الراس: تشخیصی است که مأمور تشخیص با رعایت مفاد تبصره یک ماده چهار این آیین نامه بر اساس قرینه‌ها و اماره‌های موجود در هنگامی که مؤدی از ارایه و در اختیار گذاشتن مدارک و دفاتر خودداری نماید، خواهد داد.

۹- مأمور وصول: مأمور ویژه‌ای است که از سوی شهرداری با توجه به ماده ۷۵ قانون شهرداری به نام مأمور وصول (دریافت) تعیین می‌شود.

۱۰- آگهی عمومی: شهردار در اجرای ماده ۴۷ قانون شهرداری مکلف است مصوبات شورای اسلامی شهر که جنبه عمومی دارد ( از جمله عوارض) به وسایل ممکنه برای آگاهی عمومی، آگهی کند.

توضیح آنکه برابر ماده ۵۷ قانون شهرداری، مقررات شهرداری که جنبه عمومی دارد و به تصویب شورای اسلامی شهر رسیده است پس از اعلام برای همه ساکنان شهر لازم الرعایه است. ضمن اینکه براساس تبصره ۱ ماده ۵۰ قانون مالیات بر ارزش افزوده، شورای اسلامی شهرها باید عوارض وضع شده تازه را تا ۱۵ بهمن ماه هر سال برای اجرا در سال بعد اعلام عمومی نماید.

۱۱- پیش آگهی: آگهی مختصری می باشد (برابر مفاد فرم مربوط) که حاوی مشخصات منبع عوارض و پرداخت کننده یا پرداخت کنندگان است، با ذکر مستند قانونی، نوع، میزان و مبلغ عوارض، تاریخ مهلت پرداخت عوارض، شماره حساب بانکی شهرداری و نام و آدرس بانک که بعد از سررسید موعد پرداخت عوارض برای بدهکار عوارض یا پرداخت کننده عوارض، فرستاده می شود.

۱۲- اخطاریه: یادبرگی است (برابر مفاد فرم مربوط) که بعد از صدور و فرستادن پیش آگهی برای آگاهی و گوشزد به بدهکار عوارض یا پرداخت کننده عوارض که پرداخت بدهی ناشی از عوارض خود را به تأخیر انداخته است، فرستاده می شود.

۱۳- ابلاغیه: رساندن پیام حکمی است که له یا علیه بدهکار عوارض یا پرداخت کننده عوارض صادر شده است.

۱۴- صندوق ثبت:‌ منظور از صندوق ثبت در این آیین نامه، صندوق ثبت موجود در همان شهر یا شهر مجاور است که در صورتحساب های بدهی از سوی شهرداری معرفی شده و صندوق یادشده نیز به وسیله شهرداری از این اقدام آگاه می شود.

۱۵- صورتحساب بدهی: صورتحسابی شامل میزان بدهی اشخاص حقیقی یا حقوقی به شهرداری یا مؤسسات تابعه یا وابسته به شهرداری (برابر مفاد فرم مربوط) است، اعم از اینکه در ارتباط با موضوع تبصره زیر بند ۱۴ ماده ۵۵ و مواد ۸۵ و ۱۱۰ قانون شهرداری یا از بابت انواع عوارض متعلق به ملک یا منبع عوارض یا مقررات قانونی باشد و نیز نحوه محاسبه و مستند قانونی عوارض یا بدهی است که با درخواست پرداخت کننده یا دفترخانه اسناد رسمی از سوی شهرداری تنظیم و تسلیم یا فرستاده می شود. چنان‌چه صورتحساب بدهی به منظور اعلام میزان بدهی ملک به شهرداری و در پاسخ استعلام دفاتر اسناد رسمی برای انجام معامله صادر شود باید تذکر داده شود که انجام معامله منوط به ارائه مفاصا حساب یا تودیع مبلغ تعیین شده در صورتحساب بدهی به صندوق ثبتِ معرفی شده از سوی شهرداری خواهد بود و چنان‌چه صورتحساب بدهی غیر از مورد انجام معامله صادر شود، باید شماره حساب بانکی شهرداری (اعم از حساب جاری یا سپرده) نیز به آگاهی دریافت کننده صورتحساب برسد.

تبصره: شهرداری راساً نیز می‌تواند نسبت به تهیه، تنظیم و فرستادن صورتحساب بدهی اقدام کند.

۱۶- رسید دریافت وجه: سندی است (برابر مفاد مربوط) که به موجب آن شهرداری به دریافت وجه اعم از وجوه نقدی واریز شده به صندوق شهرداری یا حساب بانکی شهرداری نزد بانک یا وجوه غیر نقدی مانند چک یا اسناد دریافتنی مانند سفته اقرار می‌کند و حاوی مشخصات کامل پرداخت کننده، علت دریافت وجه و دیگر اطلاعات مورد نیاز شامل مشخصات درآمد یا منبع عوارض یا بهای خدمات و شماره حساب بانک و نیز مشخصات چک یا سفته یا سند دریافتی می باشد.

۱۷- تقسیط عوارض:‌ عبارت است از تقسیم عوارض متعلق به منبع عوارض و پرداخت آن از سوی پرداخت کننده در زمان های معین بر اساس مفاد ماده ۳۲ آیین نامه مالی شهرداری.

۱۸- تسویه حساب: عملیات حسابداری است که بر اساس مدارک معتبر موجود در شهرداری یا مؤسسات تابعه و وابسته یا ارائه شده از سوی پرداخت کننده، مانده حساب پرداخت کننده (اعم از طلب یا بدهی) با شهرداری یا مؤسسه تابعه و وابسته را به صورت تراز مالی در تاریخ معین نشان داده و در پرونده پرداخت کننده نگهداری و نتیجه در صورت درخواست پرداخت کننده در اختیار وی قرار می گیرد.

۱۹- مفاصا حساب: برگ شناسایی است که پس از تسویه حسابِ منجر به پرداخت کامل بدهی پرداخت کننده به شهرداری یا اثبات عدم بدهی پرداخت کننده (شخص حقیقی و حقوقی) به شهرداری در تاریخ معین برای برهه (مقطع) زمانی مشخص صادر می شود و در آن باید مشخصات کامل پرداخت کننده عوارض، منبع عوارض (ملک، مال، کالا، خدمات، حقوق و ...) و حسب مورد مبلغ، شماره و تاریخ فیش بانکی محل پرداخت آورده شود.

۲۰- برگ اعتراض: نامه کتبی است (برابر مفاد فرم مربوط) که از سوی پرداخت کننده یا نماینده قانونی وی در دو نسخه تنظیم و طی آن به منبع عوارض یا نوع و میزان آن یا نحوه محاسبه و ... کلی یا جزئی با استناد و استدلال، ایراد گرفته شده و درخواست رسیدگی می‌شود.

تبصره: نسخه نخست برگ یاد شده به شهرداری داده می شود ورسید آن در نسخه دوم، دریافت و نزد اعتراض کننده باقی می ماند.

۲۱- صورتجلسه توافق : صورتجلسه ای است برای پرداخت حقوق شهرداری که پرداخت کننده با شهرداری تنظیم می‌کند.

فصل دوم : کلیات

ماده ۲ :‌ منظور از عوارض و بهای خدمات و مانندآن در این آیین نامه، همه وجوهی است که به موجب قانون یا مصوبات شورای اسلامی شهر یا قائم مقام آن برقرار گردیده یا خواهد شد.

ماده ۳: شهرداری مکلف است برای دریافت وجوه قطعی شده و جرائم متعلقه از خودداری کنندگان پرداخت، برابر موازین این آیین نامه عمل کند. اگر در قوانین مربوط به برقراری عوارض، روش خاصی برای دریافت پیش بینی شده یا بشود برابر آن انجام خواهد شد.

تبصره : باقیمانده‌های عوارض و بهای خدمات و مانند آن که ملغی شده نیز به موجب مقررات این آیین نامه دریافت می شود.

فصل سوم : تشخیص

ماده ۴ : ‌تشخیص عوارض و بهای‌ خدمات و مانند آن در مورد هر پرداخت کننده از سوی شهرداری براساس میزان مقرر در مصوبه و تعرفه مصوبِ ملاک عمل، خواهد بود.

ماده ۵ : شهرداری می‌تواند دفاتر و پرونده های مؤسسات و کارخانجات و شرکت هایی را که در اجرای ماده ۷۸ قانون شهرداری مکلف به دریافت عوارض به نفع شهرداری می باشند را رسیدگی و کنترل کند و این گونه مؤسسات موظفند دفاتر مربوط را در اختیار مأموران شهرداری قرار دهند.

تبصره ۱ : در صورتی که مؤسسات یادشده در این ماده از دریافت و اتصال عوارض یا ارائه دفاتر و مدارک لازم برای تعیین میزان واقعی عوارض دریافت شده خودداری کند، شهرداری می‌تواند با توجه به مفاد ماده ۳۱ آیین نامه مالی شهرداری‌ها بر مبنای اماره‌ها و قرینه‌های موجود، میزان عوارض را به طور علی الرأس تشخیص و از طریق صدور پیش آگهی از مؤسسات مربوط مطالبه نماید و در صورت دریافت اعتراض، برابر مقررات ماده ۷۷ قانون شهرداری رفتار خواهد شد.

تبصره ۲ : مأموران شهرداری که در اجرای این ماده دفاتر و مدارک شرکت‌ها یا مؤسسات مربوط را مورد رسیدگی قرار می دهند مکلف‌ند از افشای اطلاعات بدست آمده خود جز در موارد مربوط به تشخیص عوارض و اعلام آن به مراجع ذیصلاح خودداری کند.

ماده ۶ : برای دریافت عوارض و بهای خدمات و مانند آن، با اخطار کتبی به پرداخت کننده یا پرداخت کنندگان ابلاغ می‌شود که عوارض مقرر را ظرف ۱۰ روز از تاریخ اخطار به حساب درآمد شهرداری واریز کرد و رسید دریافت دارند. در صورت امتناع پرداخت کننده یا پرداخت کنندگان از پرداخت در مهلت مقرر، شهرداری باید پیش آگهی صادر کند.

ماده ۷ : در پیش آگهی موضوع ماده ۵ باید به پرداخت کننده ابلاغ شود که در مدت یک ماه از تاریخ رؤیت یا ابلاغ قانونی (مستند به فصل ابلاغِ قانون آیین دادرسی در امور مدنی) مطالبات شهرداری مندرج در پیش آگهی را به شهرداری پرداخته و رسید دریافت کند. بدیهی است پرداخت کننده، حق اعتراض به مبلغ بالارا از راه کمیسیون ماده ۷۷ قانون شهرداری و دیگر مراجع قانونی دارد.

تبصره ۱-‌ در صورتی که پرداخت کننده یا پرداخت کنندگان نسبت به پیش آگهی ابلاغ شده ظرف مهلت مقرر در این ماده اعتراض ننمایند پیش آگهی یادشده قطعی و لازم الاجر خواهد شد.

تبصره ۲- ‌در هر صورت صدور مفاصا حساب برای پرداخت کننده یا پرداخت کنندگان منوط به پرداخت مطالبات شهرداری است.