محمدرضا ساوج در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه بیماری دوقطبی یک بیماری شایع است که در سنین مختلف بروز می‌کند و فرد برخی مواقع افسردگی و در برخی مواقع سرخوشی را تجربه می کند، اظهار کرد: فرد در افسردگی دچار کاهش انرژی، خلق و خوی ضعیف شده و سطح فعالیت او کاهش پیدا می‌کند، اما در مرحله سرخوشی فرد دارای انرژی مضاعف و کم خوابی است که دست به کارهای خطرناک می‌زند.
وی افزود: بیمار دو قطبی در فازهای سرخوشی و افسردگی در نوسان است، البته بیماری دو قطبی به سه گروه تقسیم می‌شود که میزان افسردگی و سرخوشی در گروه‌ها متفاوت است.
این متخصص مغز و اعصاب ادامه داد: در تیپ یک بیماری، فرد سرخوشی زیاد، حالت جنون و توهم را پیدا می‌کند، حرکات خشن انجام داده که به خود و دیگران آسیب وارد می کند، ولخرج می‌شود در حدی که اموال خود را به فروش رسانده و بذل و بخشش می‌کند، افسردگی در این تیپ از درجه خفیف تا شدید است اما مشخصه بارز در تیپ سرخوشی این است که فرد نیاز به بستری شدن دارد.
وی اضافه کرد: در تیپ دو سرخوشی به اندازه تیپ یک بارز نیست که نیاز به بستری پیدا کند اما اگر فرد دچار سرخوشی شود، خلق بالا پیدا کرده و همه او را فردی شاد و خوش خنده تلقی می‌کنند. از طرفی در این افراد افسردگی بارز است و ممکن است از فاز سرخوشی خارج و وارد فاز افسردگی شدید شوند در این حالت ممکن است فرد دست به خودکشی بزند .
ساوج اظهار کرد: در تیپ سوم، خلق فرد میان افسردگی و سرخوشی در نوسان بوده و سرعت تغییر از افسردگی به سرخوشی بالا است؛ در این حالت سرخوشی و افسردگی در فواصل کوتاه زمانی تغییر پیدا می‌کند. دوره افسردگی و سرخوشی در دو تیپ اول و دوم بیش از دو هفته به طول می‌انجامد؛ ولی در این نوع ممکن است فرد در یک روز دو حالت را تجربه کند.
این متخصص مغز و اعصاب با تاکید بر اینکه اگر حالت افسردگی یا سرخوشی در هر تیپی شدید باشد شخص نیاز به بستری شدن دارد، تصریح کرد: برای تشخیص نوع تیپ بیمار بسته به شرح حال گذشته است. به عنوان مثال فردی که گذشته افسردگی شدید داشته و رفتارهای غیر طبیعی از خود بروز داده در تعیین نوع تیپ بسیار حائز اهمیت است.
وی با بیان اینکه افرادی که دچار سرخوشی هستند و انرژی فراوان دارند، معمولاً به دنبال درمان نمی روند اما اطرافیان متوجه رفتار غیرطبیعی فرد می‌شوند و باید برای درمان اقدام کنند، خاطرنشان کرد: برخی افراد در حالت سرخوشی ادعای پیغمبری می‌کنند و زمانیکه درمان برای این بیماران آغاز می شود، از حالت سرخوشی خارج می‌شوند و علائم بهبود نمایان می‌شود.
ساوج با بیان اینکه بیماری دو قطبی در سنین مختلف بروز پیدا می‌کند، اما شایع ترین زمان بعد از دوران بلوغ تا حدود میانسالی است، افزود: ممکن است شروع بیماری دو قطبی بعد از زمان بلوغ با تغییرات هورمون‌های جنسی در ارتباط باشد و این مسئله در بروز بیماری موثر است و معمولاً سن شیوع بعد از سن بلوغ است.
این متخصص اضافه کرد: در برخی مواقع افراد مسن برای درمان افسردگی مراجعه می‌کنند و هر چه سن افراد بالا می‌رود، بیشترین مراجعه کنندگان به دلیل علائم خلق بالا هستند.
بیماری دو قطبی ریشه در عملکرد ضعیف سلول‌های مغز دارد
وی با بیان اینکه مهمترین مسئله‌ای که زمینه بروز بیماری دو قطبی را فراهم می‌کند عملکرد ضعیف سلول‌های مغز در بیماران است که بر اساس مواد مهار کننده و تحریک کننده فعالیت‌های مغزی کم یا زیاد ترشح می‌شود، گفت: مواد تنظیم کننده مغز به صورت بالانس عمل می‌کند اگر در مواقعی مواد تحریکی بیش از حد ترشح شود مواد مهارکننده با آن مقابله می‌کند تا ترشحات در حالت بالانس قرار بگیرد و از وضعیت تعادل خارج نشود.
ساوج خاطرنشان کرد: در حالتی که مواد تحریک کننده مغز بالا برود، شخص حالت سرخوشی و در مواقعی که مهارکننده بالا برود، شخص حالت افسردگی را تجربه می‌کند، هنوز دلیل اصلی بر هم خوردن میزان ترشحات مغزی مشخص نیست.
این متخصص مغز و اعصاب تصریح کرد: در بررسی های انجام شده عوامل مختلفی در بروز بیماری موثر است. وجود برخی از ژن‌های مختل کننده که در گذشته وجود داشته و عوامل محیطی دست به دست هم می‌دهد تا بیماری بروز پیدا کند و از طرفی در خانواده‌هایی که بیماری دو قطبی وجود دارد درصد ابتلای کودک به این بیماری بیشتر است، گرچه این موضوع صد درصد نیست و عوامل محیطی و ژنتیکی با هم در بروز این بیماری دخیل هستند.
وی با بیان اینکه برخی علائم در این بیماران خطرناک بوده و زنگ خطری برای خانواده است و باید شناسایی شود و سریعاً به پزشک مراجعه کنند، اضافه کرد: علائمی مانند افسردگی شدید، اقدام به خودکشی، کم خوابی یا پرخوابی، توهم، رفتاری مبنی بر اینکه به خود یا دیگران آسیب بزند، فرد در فاز شیدایی یا سرخوشی برود و رفتارهای پرخطر انجام دهد و ولخرجی کند البته این ولخرجی بسته به عرف و شرایط اجتماعی و فردی متفاوت است باید به صورتی باشد که از نظر دیگران غیر طبیعی باشد.
اختلال دو قطبی شایع است
ساوج با بیان اینکه اختلال دوقطبی شایع است و بسیاری از افراد درگیر آن هستند، افزود: حتی برخی افراد مشهور به این بیماری مبتلا بوده و هستند که البته سطح اختلال در آنها متفاوت است. سطح اختلال در عملکرد افراد در طول زندگی بیمار بسیار مهم و تعیین کننده است.
این متخصص مغز و اعصاب با بیان اینکه پروسه درمان بیماری در اکثر مواقع مادام عمر است و باید با دارو علائم مختلف بیمار کنترل شود و در طول درمان بسته به سطح سلامت بیمار می‌توان میزان دارو را کم کرد ولی معمولاً نمی توان دارو را به طور دائم قطع کرد و اگر دارو کاملاً قطع شود در اکثر موارد حمله‌های عصبی اتفاق می‌افتد، خاطرنشان کرد: در برخی مواقع علائم خلقی بیمار قابل رفع است و تاحدی می‌توان دارو را به طور کامل قطع کرد. اساس درمان این بیماران، داروهای تثبیت کننده خلق است که بسته به علائم بیماری داروهای دیگر نیز در کنار داروی اصلی ممکن است به کار برود.
نظر شما