به گزارش خبرنگار ایمنا، بخش سیاسی- عقیدتی ارتش را هدایت می کند؛ نهادی که اواخر سال ۵۷ در جلساتی با موضوع ارتش، پیشنهاد ایجاد آن مطرح شد و پس از تحولات بسیار، در مرداد ۱۳۶۲ شکل گرفت. بررسی حوادث و سیر وقایع و رویدادهای دوران دفاع مقدس نشان می‌دهد که اگر مهارت‌های فردی، تاکتیک‌های نظامی و عوامل مادی مؤثر در پیروزی‌های رزمندگان اسلام را با عوامل معنوی و فرهنگی مقایسه کنیم، بی‌تردید، معنویت، ایمان، پایبندی به ارزش‌های اسلامی، نقش مؤثرتری در کسب آن پیروزی‌ها داشتند؛ زیرا درصورتی که نیروی انسانی، روحیه ایستادگی در مقابل دشمن را نداشته باشد، از عوامل مادی، کاری ساخته نیست.
در ارتش جمهوری اسلامی ایران، زمینه و بسترهای لازم برای توجه رزمندگان به عوامل معنوی و یاری گرفتن از آنها، توسط نیروهای عقیدتی سیاسی فراهم می‌شود؛ نهادی که بر خلاف بقیه بخش‌های بدنه ارتش فعالیتش در حوزه سخت افزاری نیست و تنها در حوزه فرهنگی و سیاسی فعالیت و لازمه های فکری، فرهنگی و آگاهی های سیاسی رزمندگان را تأمین می کند، با این وجود بدنه جامعه، اطلاعات زیادی در مورد نحوه عملکرد و هدف فعالیت‌های آن ندارد. در همین راستا گفت و گویی با حجت الاسلام و المسلمین فتح اله خوببخت، رزمنده، جانباز دفاع مقدس، کارشناس ارشد علوم سیاسی، سطح سه حوزه و رییس سیاسی و عقیدتی مرکز توپخانه ۴۴ اصفهان انجام دادیم؛ که در ادامه می خوانید.
سازمان عقیدتی و سیاسی ارتش بیشتر در چه زمینه هایی فعالیت دارد؟
قبل از انقلاب در بین توده و بدنه ارتش به جز رده های بالا، جو اسلامی حاکم بود و همین مسأله سبب شد در آن مقطع ارتش مقابل مردم نایستد. اگر بین گارد جاویدان شاه و گارد ریاست جمهوری صدام مقایسه کنید، گارد ریاست جمهوری صدام با عنوان فداییان اسلام وفادار مانده اند و دست به اقدامات تروریستی می زنند، اما گارد جاویدان زمان شاه به لشکر ۲۱ حمزه تبدیل می شود و چه فداکاری هایی در جبهه از خود نشان می دهد.
در بدنه ارتش نیز با توجه به اینکه نمی توان به صورت غیرعلمی به مسائل اعتقادی پرداخت، لزوم ایجاد یک سازمان و تشکیلاتی آموزشی احساس می شد؛ به همین خاطر بعد از انقلاب تصمیم گرفته شد که یک سازمان عقیدتی و سیاسی در ارتش با سلسله مراتب مستقل شکل بگیرد و اسم آن را سازمان «سیاسی -ایدئولوژی» و بعد «عقیدتی -سیاسی» گذاشتند. بنابراین دو وظیفه هدایت سیاسی کارکنان و آموزش های دینی و اعتقادی بر عهده این سازمان است.
البته بر اساس قانون اساسی نیروهای مسلح نباید موضع گیری سیاسی داشته باشند؛ مثلاً ارتش یا سپاه نمی تواند اعلام کند که در انتخابات به چه کسی رای بدهید، اما باید آگاهی سیاسی داشته باشند. اضافه بر آن در برخی روزهای هفته، ویژه برنامه های آموزشی مثل آموزش قرآن، دوره های سرپرستی، تخصصی، عالی در نظر گرفته شده است.
در جنگ چیزی که زیاد تجربه کردم و کارایی بسیاری نیز داشت، فداکاری و شخصیت کاریزماتیک فرماندهان جنگ بود، آنها به گونه ای رفتار می کردند که اگر به کسی میگفتند بمیر، می مرد.دستاورد های دفاع مقدس را به چه صورت ارزیابی می کنید؟
جنگ خانه خرابی دارد و هیچکس دنبال جنگ نیست. وزارت «جنگ» قبل از انقلاب به وزارت «دفاع» تغییر نام یافت و عنوان جنگ ما جنگ «تحمیلی» بود. در آن مقطع زمانی اساساْ ایران در شرایطی نبود که بخواهد وارد جنگ شود؛ چرا که تازه انقلاب کرده بودیم تا یک ساختار حکومتی جدید تأسیس کنیم؛ بنابراین نمی توانیم بگوییم ما جنگ را دوست داشتیم و خواهان آن بودیم. ضررهای مادی و معنوی زیادی هم دادیم که نمونه ضرر معنوی، شهید خرازی، همت، صیاد شیرازی، اقارب پرست و ... است؛ اگر در حال حاضر این افراد در عرصه سیاسی کشور حضور داشتند، وضع بسیار بهتر را شاهد بودیم.
اما ایران تلاش کرد تهدید را تبدیل به فرصت کند؛ امام (ره) فرمودند در جنگ، انقلابمان را به همه جهان ثابت می کنیم، اما غول رسانه ای مانع درک جهانیان از آن شده است. به علاوه در جنگ ثابت کردیم که می توانیم به خود متکی شویم که وجود تجهیزات و تکنولوژی نظامی بومی امروز، ثابت کننده این ادعا است؛ بنابراین یکی از دستاوردهای دفاع مقدس، ثابت کردن حقانیت جمهوری اسلامی بود و قرارداد ۵۹۸ تضمین کننده حقوق ما شد؛ همچنین تنها جنگی بود که یک وجب از خاک کشور را به دشمن ندادیم. دبیرکل سازمان ملل، متجاوز را مشخص کرد و قرار شد به ایران خسارت هم بدهند، هرچند دولت عراق هنوز این خسارت را نداده است، اما دفع تجاوز نیز خود دستاورد بزرگی است.
به نظر شما چه مسائلی سبب شده ایران نتواند خسارتش را از عراق بگیرد؟
سازمان ملل تحت سیطره آمریکا است، در واقع قرار است خسارت بگیریم و با اینکه بخشی از فروش نفت عراق به آمریکا می رود، می توانستند درصدی از درآمد آن را برای پرداخت به ایران تعیین کنند. به نظر می رسد دست هایی پشت پرده قرار دارد که نمی گذارند ایران به این حق خود برسد.
با توجه به شرایط موجود، وضعیت نظامی ایران را چگونه ارزیابی می کنید؟
ایران قرار نیست با جیبوتی بجنگد، دشمن ما آمریکا واسرائیل هستند؛ بنابراین باید متناسب با این تهدیدات، توان دفاعی کشور را افزایش دهیم که اگر جنگی شد، بتوانیم موشک های دشمن را منحرف و در هوا منهدم کنیم، به هر حال دشمن باید بداند با موشک نمی شود کشوری را وادار به تمکین کرد.
وقتی کار سیاستمداران و دیپلماسی به بن بست می رسد، کار نظامیان آغاز می شود، اما نظامیان نمی توانند استراحت کنند و بخوابند و بگویند که اگر به بن بست رسیدیم بیدارمان کنید. جمله معروفی می گوید«ملتی که خواهان صلح است باید آماده جنگ باشد.»به نظر شما نیروهای انسانی چه تاثیری در جنگ دارند؟
یک نیروی نظامی اگر رشد فکری، اطلاع و هدف نداشته باشد، قطعا حرکت روبه جلویی هم نخواهد داشت. زمانی که تیربار دشمن روی سرت و صدای گلوله ها از کنار گوشت می گذرند، با اهداف مادی نمی ایستی! در زمان جنگ تحمیلی نیز ایران در جنگی نامتقارن قرار داشت و از نظر تجهیزات و ایمان رابطه عکسی با دشمن داشتیم؛ نیروهای نظامی ایران برای حفظ امانت و پاسداری از وجب به وجب این خاک وارد جنگ شدند، در حالی که دشمنان برای انگیزه دادن به نیروی خود گفتند در ازای این پول به میدان برو.
یکی از شبهاتی که در رابطه با جنگ تحمیلی مطرح می کنند این است که چرا بعد از فتح خرمشهر جنگ را ادامه دادید؟ در اثر این تصمیم ضرر کردیم؛ چرا که در آن مقطع در وضع خیلی خوبی به سر می بردیم، من خاستگاه این سوال را زیر سوال می برم، منظور اگر آتش بس است که سوریه و اسرائیل چندین بار قرار داد آتش بس داشته اند و به هم خورده است؛ آتش بس یعنی جنگ پنهان؛ یعنی فرصت دادن به دشمن برای جبران خطاهای خود.
امروز اگر جنگی رخ دهد، پشتیبانی مردم را چطور می بینید؟
در این رابطه باید به مصادیق نگاه کنیم؛ به سبب این که اینکه ۲۵ سال است در ارتش هستم، جوان‌های بسیاری را دیدم که مشتاق رفتن به سوریه هستند و ما از قانع کردن این سربازان خسته شده ایم.
همچنین در زلزله پارسال که رخ داد قبل از حرکت کاروان های ارتش با اینکه واکنشی سریع دارند، چند کانون از همین گروه ۵۵ توپخانه و چند پرواز هواپیمای ۳۳۰ به همراه کمک های مردمی به مناطق زلزله زدگان سفر کردند.
با اینکه مردم در برخی موارد نارضایتی هایی دارند و حق با آنها است، اما قیاس نمی کنم، چرا که هر شرایطی را باید در زمان خودش رصد کنیم، شما باید در زمان جنگ قرار بگیرید تا عملکرد مردم را ببینید، با این حال به نظرم شرایط ناامید کننده نیست و مردم بازهم از فرزندان خود در جنگ پشتیبانی و حمایت می کنند.
مهم ترین تجربه ای که از دوران دفاع مقدس دارید چیست؟
در جنگ چیزی که زیاد تجربه کردم و کارایی بسیاری نیز داشت، فداکاری و شخصیت کاریزماتیک فرماندهان جنگ بود. زمانی در حلبچه روی تپه ای به نام «یالدارزین »نزدیک به عراقی ها باید کانال می زدیم، حفر این کانال را بین رزمنده ها تقسیم کرده بودند و باید روزی نیم متر کانال می کندند و تا ساعت ۱۲ شب تحویل می دادند. صبح ها با تعجب پی می بردیم که نیم متری اضافه تر کنده شده و با مراقبت و دیدبانی، متوجه شدیم که فرمانده گروهبان در ساعتی که همه به جز عوامل نگهبانی خواب بودند، یواشکی کانال را می کند. بنابراین چنین فرماندهانی اگر به من بگویند بمیر می میرم.
نقش نظامیان را در میزان قدرت و اقتدار کشور چگونه ارزیابی می کنید؟
وقتی کار سیاستمداران و دیپلماسی به بن بست می رسد، کار نظامیان آغاز می شود، اما نظامیان نمی توانند استراحت کنند و بخوابند و بگویند که اگر به بن بست رسیدیم بیدارمان کنید. وجود رزمایش ها و حضور ایران در خلیج فارس، دریای عمان، آب های آزاد، نجات کاروانها از دست دزدان دریایی، سلاح هایی که ساخته می شود و ... نشان از بیداری نیروهای مسلح جمهوری اسلامی دارد.
دشمن حسابگر است؛ شک نداشته باشید اگر احساس کند که می تواند حمله کند، این کار را می کند. رهبر معظم انقلاب فرمودند دوران بزن و در رو گذشت، شاید بتوانند بزنند، اما باید بایستند و عواقب آن را ببینند. یکی از برکات ۸ ساله دفاع مقدس این بود که دشمن فهمید که شروع جنگ شاید با او باشد، اما پایانش دست او نیست.
در شرایط فعلی مهم ترین اولویت کشور و توصیه شما برای حفظ آن چیست؟
وحدت یکی از مهم ترین اولویت های جامعه فعلی ما است؛ هر کجا که وحدت داشته ایم، موفق عمل کرده ایم. فعلا متأسفانه شرایط خوبی نیست و احزاب و جناح های سیاسی مصلحت اندیشی نمی کنند.
نظر شما