به گزارش خبرنگار ایمنا، همه نیازهای یک انسان از خوراک و پوشاک گرفته تا درمان، خرید و تفریح همگی پسماندهایی را به محیط اطراف اضافه می‌کند. این پسماندها غالبا بدبو، آلوده و حتی عفونی است، بنابراین باید به سرعت از محل زندگی دور شود. بدیهی است هرچه تعداد نفرات ساکن در شهر بیشتر باشد، مقدار زباله‌ها نیز بیشتر خواهد بود و برای دفع، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق و منسجم‌تری است.
برخی از این پسماندها برای محیط زیست خطراتی در پی دارد. چنان‌چه برنامه‌ای برای دفن یا بازیافت آن وجود نداشته باشد، موجب آلودگی محیط زیست شده و در نهایت آسیب خود را به همان مصرف‌کنندگان یعنی انسان‌ها وارد می‌کند، بنابراین چگونگی جمع‌آوری و دفن پسماندهای شهری یکی از دغدغه‌های اساسی مدیریت شهری در کلان شهرها محسوب می‌شود. اینکه پسماندهای خشک و تر پس از تفکیک به کجا می‌رود، موضوعی است که اگر نسبت به جمع آوری پسماندها از سطح شهر مهم‌تر نباشد، کم اهمیت‌تر نخواهد بود.
تولید روزانه ۱۰۰۰ تن پسماند در شهر اصفهان
علی دهنوی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان در این باره به ایمنا گفت: میزان تولید پسماند شهر اصفهان در روزهای مختلف متفاوت است، شهروندان اصفهانی به طور میانگین روزانه در حدود ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ تن پسماند تولید می‌کنند که تا حد امکان بازیافت و باقی‌مانده آن دفن می‌شود.
وی با بیان اینکه لزوم توجه به مؤلفه‌های زیست محیطی و بهداشتی برای دفع پسماند بسیار حائز اهمیت است، ادامه داد: پسماندها پس از جمع‌آوری و انتقال به کارخانه کود آلی به وسیله سرندهای موجود در کارخانه جداسازی شده و به دو دسته پسماندهای خشک و تر تقسیم می شود؛ پسماندهای تر پس از تفکیک به سبب داشتن مواد آلی برای تهیه کود کمپوست جهت استفاده در فضای سبز شهری و زمین‌های کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان اضافه‌کرد: پردازش پسماند شهر اصفهان در کارخانه کود آلی انجام می‌شود که از این میزان حدود ۶۰۰ تن پسماند تر و ۴۰۰ تن ضایعات است که پسماند تر به کود کمپوست تبدیل می‌شود.
دهنوی تاکید کرد: درصد بالایی از پسماندهای خشک شامل مواد پلاستیکی است که در صورت داشتن تکنولوژی به روز می‌توان از آن برای تولید انرژی استفاده کرد، اما به دلیل گران بودن این تکنولوژی‌ها، متأسفانه در حال حاضر این‌گونه پسماندها در منطقه سگزی دفن می شود، اگر تکنولوژی تولید انرژی از پسماند خشک به کار گرفته شود می‌توان به داشتن ارزش افزوده ضایعات و حفاظت از محیط زیست بیشتر امیدوار بود.
وی ادامه داد: دفن این پسماندهای غیربیولوژیک که سال‌ها در طبیعت باقی می‌ماند، برای محیط زیست خطراتی در پی خواهد داشت از این رو تیم کارشناسی این سازمان تلاش خود را برای دفن بهداشتی این پسماندها انجام می‌دهد در این راستا در محل دفن از خاک رس برای پوشش و نیز نفوذناپذیر کردن محل دفن استفاده می شود، این نفوذناپذیری مانع از لانه گزینی حشرات، جوندگان و پرندگان و انتشار آلودگی می شود، با این وجود باید به سمت استفاده از تکنولوژی‌های جایگزین جهت دفع این نوع از پسماندها رفت.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری اصفهان به مزایای جداسازی مواد بازیافتی در مبدا اشاره و تصریح کرد: جداسازی مواد بازیافتی در مبداء باعث استفاده کمتر از منابع طبیعی، ایجاد اشتغال و کمک به رشد اقتصاد شهر می شود، در این راستا نیاز به برنامه های وسیع آموزشی، اجرای قوانین و زیرساخت‌های لازم برای جداسازی در مبداء است که همکاری و مساعدت شهروندان را می‌طلبد.
تفکیک زباله در مبدأ؛ گامی در جهت ارتقاء مدیریت پسماند
سجاد رستمی، ناظر عالی اداره خدمات شهری شهرداری اصفهان درباره نحوه جمع‌آوری و انتقال پسماندها گفت: آگاهی شهروندان در زمینه چگونگی تفکیک زباله‌ها در مبدا بسیار اهمیت دارد، زباله‌های تر به طور طبیعی حاوی مایعاتی است که ایجاد شیرابه می‌کند. شیرابه نیز بدبو و آلوده است، بنابراین شهروندان و به خصوص بانوان خانه‌دار باید تفکیک از مبدا را رعایت کنند.
وی ادامه داد: ۳۰ نفر از کارکنان این سازمان در مناطق مختلف شهر اصفهان، مسئولیت آموزش نحوه درست جمع آوری پسماند به شهروندان را بر عهده دارند.
ناظر عالی اداره خدمات شهری شهرداری اصفهان توصیه کرد: بهتر است شهروندان پوسته‌ها و پسماندهای میوه و سبزیجات را در فضای باز قرار دهند تا خشک شود؛ سپس در سطل زباله جمع آوری کنند، علاوه بر آن دفع چایی نیز باید بعد از آبکشی انجام بگیرد، رعایت این نکات تا حد زیادی از میزان تولید شیرابه کم می‌کند، اما در نهایت زباله‌ها مقداری شیرابه تولید می‌کند، اما مدیریت این شیرابه از زمان جمع آوری تا انتقال به سکوهای تخلیه بسیار مهم است.
رستمی از معاینه فنی روزانه و ماهیانه خودروهای حمل زباله خبر داد و افزود: کیسه‌های زباله بعد از انتقال به خودرو حمل پسماند پرس می‌شود تا شیرابه موجود در آن از طریق لوله‌ای به مخزن منتقل شود، برخی اوقات شیرابه‌ها درمخزن یا درزهای آن رسوب می‌کند که نیازمند تعویض واشر و معاینه فنی است.
وی همچنین توجه شهروندان به ساعات جمع‌آوری پسماندها را از دیگر موارد قابل توجه دانست و از تصویب لایحه‌ای در شورای شهر اصفهان خبر داد و گفت: بر اساس این مصوبه همه واحدهای تجاری، صنفی و واحدهای مسکونی بالای چهار واحد موظف هستند سطل زباله‌ای را برای قرار دادن پسماندهای روزانه خود داشته باشند، بر این اساس به ساکنان این واحدها اعلام می شود که مخزن مورد نیاز برای جمع‌آوری زباله‌های واحد مسکونی خود را خریداری و آن را در جای مناسب قرار دهند. این مخزن باید در داخل محوطه خود ساختمان مثل پارکینگ و حیاط مجتمع قرار بگیرد. سپس در ساعات مقرر این سطل را به بیرون از ساختمان منتقل کنند تا در زمان بعدی این تخلیه صورت بگیرد.
ناظرعالی اداره خدمات شهری شهرداری اصفهان خاطرنشان کرد: گذاشتن مخازن زباله در جلو در مجتمع یا اطراف آن ممنوع است و در صورت مشاهده یا اطلاع ساکنان، مأموران شهرداری برخورد لازم را انجام می‌دهند، در غیر این صورت ساکنان و حتی افراد رهگذر زباله‌های خود را با فرض اینکه این سطل در مکان عمومی قرار داد و مختص آنان است در هر ساعت از شبانه روز در داخل این مخزن‌ها قرار می دهند، این کار موجب پرشدگی مخزن، آلودگی محیط اطراف و نارضایتی ساکنان آن منطقه می‌شود.
زباله هایی که در بیمارستان ها یا مراکز درمان هسته‌ای تولید می شود همانند سرنج، گاز و پنبه‌های آلوده به خون یا بافت و اعضای انسانی عفونی، ناقل بیماری و یا دارای تشعشعات خطرناک است. این زباله ها باید به وسیله کارگران آموزش دیده و تحت نظارت دقیق سازمان‌های مرتبط جمع آوری و دفع شود.
رستمی در این باره نیز به ایمنا گفت: سازمان نظام پزشکی مسئولیت جمع آوری پسماندها و تحویل آن به سکوها را بر عهده دارند، این کار بر مبنای انعقاد قرارداد با پیمانکار مورد تایید هر دو سازمان انجام می‌گیرد و ناظران حوزه خدمات شهری بر روند انتقال این پسماندها نظارت می‌کنند.
وی اضافه کرد: شهروندان کلان‌شهر اصفهان با دارا بودن بیشتر از دو و نیم میلیون نفر جمعیت روزانه ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ تن پسماند تولید می‌کنند. میزان تولید پسماند و البته برنامه‌ریزی برای جمع آوری آن در مناطق مختلف شهر اصفهان متفاوت است. پسماند تولید شده بستگی به میزان جمعیت، تراکم آن و همچنین فرهنگ قالب در هر منطقه دارد.
ناظرعالی اداره خدمات شهری شهرداری اصفهان با بیان اینکه باید سازماندهی مناسبی برای انتقال این پسماندها به خارج از محل سکونت شهروندان وجود داشته باشد، گفت: ۷۵ عدد زباله جمع کن ایسوزو برای شب، ۲۱ خودرو مینی پک ایسوزو، تعداد ۲۹ زباله جمع کن نیسان و ۲۲ زباله کش ایسوز پیشرو برای جمع آوری زباله‌های سطح شهر مورد استفاده قرار می‌گیرد، البته از زباله‌کش‌های ایسوزو پیشرو علاوه بر شب ساعاتی نیز در روز برای حمل زباله‌ها استفاده می شود. ضایعات حاصل از فضای سبز نیز به وسیله ۵۱ خودرو ایسوزو و نخاله‌های ساختمانی نیز با ۱۵ عدد خودرو ایسوزو از سطح شهر جمع آوری می شود، البته ماشین آلات و تجهیزات برای انتقال پسماند تر و خشک متفاوت است.
رستمی افزود: ۳۴۳ کارگر وظیفه جمع آوری پسماندها را با استفاده از این خودروها دارند که از این تعداد ۲۹۰ کارگر با استفاده از خودروهای جمع آوری زباله و ۵۳ نفر بر روی خودروهای روباز جهت جمع‌آوری پسماندهای تر در حال خدمت رسانی به شهروندان اصفهانی هستند.
وی ادامه داد: پس از جمع آوری مقصد بعدی زباله‌ها سکوهای سه‌گانه شهر اصفهان است. سکو شماره یک در منطقه ۱۴و شمال شهر اصفهان قرار دارد و سکو شماره دو در منطقه چهار و شرق اصفهان و سکو شماره سه در منطقه شش اصفهان واقع شده است.
ناظر عالی اداره خدمات شهری شهرداری اصفهان با بیان اینکه جمع‌آوری و انتقال پسماندهای هر منطقه به یک پیمانکار واگذار شده است، گفت: پسماندهای خشک و تر در هر منطقه به وسیله نیروها و خودروهای متفاوت از ۱۵ منطقه و تحت نظارت ۱۱ پیمانکار جمع‌آوری و به سه سکو اشاره شده، منتقل می‌شود، سپس این زباله‌ها با تریلر به کارخانه منتقل و تفکیک زباله‌ها انجام می‌شود.
رستمی در خصوص جمع آوری پسماندهای خشک گفت: با افرادی که به صورت غیرمجاز اقدام به جمع‌آوری پسماندهای خشک می‌کنند، برخورد می‌شود، زیرا این پسماندها به صورت غیراصولی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما پسماند خشکی که از سوی شهرداری جمع آوری می‌شود به مرکز پردازش منتقل و تحت نظارت معاونت خدمات شهری و مدیریت پسماند بازیافت می‌شود.
به گزارش ایمنا، مدیریت پسماند شهری به خصوص در کلان شهرها نیازمند برنامه‌ریزی‌های منظم و مبتنی بر اصول بهداشتی است. ساکنان شهر، ناظران، برنامه‌ریزان و مسئولان همگی باید در جهت ارتقاء کیفیت جمع‌آوری و دفن پسماندهای شهری تلاش کنند تا محیطی بهداشتی به دور از آلودگی همراه با سیمایی دلنشین مهمان شهر شود.
نظر شما