به گزارش خبرنگار ایمنا، جمهوری اسلامی ایران، با دارا بودن بیش از ۶۰۰۰ کیلومتر مرز زمینی و ۲۷۰۰ کیلومتر مرز دریایی با ۱۵ کشور افغانستان، پاکستان، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان، ترکیه، عراق و ارمنستان (مرز خاکی)، قزاقستان، روسیه، عمان، قطر، امارات، بحرین، عربستان و کویت (مرز دریایی) همسایه است. تعدد همسایگان در کنار مسائل امنیتی و سیاسی متنوع آنها تأثیرات مستقیم بر امنیت و ثبات منطقه و مناسبات این کشورها با جمهوری اسلامی ایران دارد.
بر این اساس، خبرگزاری ایمنا بر اساس رسالت خبررسانی و آگاهی بخشی در نظر دارد، آخرین تحولات سیاسی منطقه را به‌صورت هفتگی، در اختیار مخاطبین خود قرار دهد؛ بر این اساس مهمترین تحولات سیاسی کشورهای همسایه را می‌توانید در روزهای پنجشنبه هر هفته در ایمنا دیپلماتیک مطالعه کنید.
تکاپوی دولتمردان عراقی برای آرام کردن اعتراضات مردمی
شهرهای مختلف عراق این هفته نیز همچون هفته های گذشته شاهد سیل خروشان معترضان عراقی به وضعیت معیشیتی، بی آبی و بی برقی بود، در نتیجه نخست وزیر این کشور از طرح تشکیل کمیته‌های بحران در برخی وزارت‌خانه‌ها خبر داد و تاکید کرد ماموریت این کمیته‌ها مهار بحران در عراق با بازسازی استان‌هایی است که این روزها شاهد اعتراضاتی علیه دولت هستند. حیدر العبادی، همچنین گفته است که تشکیل کمیته‌های مهار بحران به شکل موقت نبوده و فعالیت این کمیته‌ها ادامه خواهد داشت و هدف از تشکیل آنها احیای اوضاع اقتصادی در استان‌هایی است که شاهد اعتراضات مردمی هستند
در اقدامی دیگر برای دلجویی از معترضان، دادگاه عالی فدرال عراق در اقدامی که نخستین گام در جهت پاسخگویی به مطالبات معترضان در مناطق مختلف این کشور است حکم توقف پرداخت حقوق بازنشستگی نمایندگان سابق پارلمان را صادر کرد. این دادگاه حکم مذکور را در پاسخ به دادخواست حیدر العبادی، نخست وزیر عراق علیه قانونی که پارلمان در ژوئن تصویب کرده بود، صادر کرد. این قانون برای اعضای پارلمان حقوق و مزایای بسیاری را در نظر می‌گیرد.
در آخرین تحول نیز حیدر العبادی امروز پنجشنبه- ۱۱ مرداد- اعلام کرده در صدد ارجاع پرونده‌های ۵۰ مسئول برجسته از جمله وزیران و مدیران به هیئت شفاف‌سازی برای تحقیق درباره شبهات فساد و سوء مدیریت آنهاست.
عربستان و امارات عامل سقوط تیلرسون
پایگاه خبری "Intercept" فاش کرد، رکس تیلرسون، وزیر خارجه سابق آمریکا در پی اینکه "خشم" امارات و عربستان را به دلیل تلاش‌هایش برای اجتناب این دو کشور از مداخله نظامی علیه قطر برانگیخت، پست خود را از دست داد. این پایگاه خبری در گزارشی اعلام کرد: رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه پیشین آمریکا از عربستان سعودی و امارات خواسته بود هرگونه حمله علیه قطر را متوقف کنند، احتمال می‌رود همین مساله باعث برکناری او از سمتش شده باشد. در واقع عربستان سعودی و امارات متحده عربی برای خروج تیلرسون از وزارت خارجه آمریکا لابی کردند.
تلاش قطر برای نقش آفرینی در افغانستان
فرستاده ویژه وزیر امور خارجه قطر در دیداری با رییس‌جمهوری افغانستان به بررسی روابط دوجانبه و میانجی‌گری‌های دوحه برای پایان دادن به درگیری‌ها در افغانستان پرداخت. در این دیدار که روز پنجشنبه-۱۱ مرداد- در شهر کابل برگزار شد، مطلق بن ماجد القحطانی، فرستاده ویژه وزیر امور خارجه قطر با محمد اشرف غنی، رییس‌جمهوری افغانستان به بررسی روابط دوجانبه، راه‌های توسعه و تقویت این روابط و نیز راهکارهای لازم برای تحقق ثبات و صلح در افغانستان پرداخت.
ابراز نگرانی سازمان ملل از وضعیت حقوق‌بشر در بحرین
کمیته بین‌المللی حقوق بشر در تازه‌ترین گزارش خود به دفتر حقوق بشر سازمان ملل در ژنو از وضعیت حقوق بشر در بحرین ابراز نگرانی کرده و گفته است که شرایط برای مخالفان در این کشور حاشیه خلیج فارس در سال گذشته بدتر شده است. سازمان ملل در این گزارش تاکید می‌کند که آزادی بیان به دلیل وابستگی‌های سیاسی در بحرین در سال گذشته محدودتر شده و اصلاحات قانون اساسی که اجازه محاکمه فعالان مدنی در دادگاه‌های نظامی را می‌دهد نیز اوضاع را بدتر کرده است.
این گزارش در سرفصل‌های مجازات اعدام، استفاده مفرط از زور علیه تظاهر کنندگان، اعتراف گیری با زور، آزادی مسافرت و جابجایی، آزادی دینی و مذهبی، حق آزادی بیان، حق ایجاد نهادهای مدنی، انتقام، اعطای شهروندی و مشارکت همگانی در اداره کشور تنظیم شده و وضعیت حقوق بشر در بحرین را نگران کننده دانسته است.
ترامپ به دنبال احیای طرح ناتوی عربی
یکی از جنجالی ترین اخبار مربوط به کشورهای همسایه انتشار خبر تلاش ترامپ برای احیای بحث ناتوی عربی علیه ایران بود. روز شنبه -۶ مرداد- مسئولان کشورهای عربی و آمریکا از تلاش دولت دونالد ترامپ، رییس جمهور آمریکا برای تشکیل یک ائتلاف جدید امنیتی و سیاسی با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس، مصر و اردن با هدف مقابله با گسترش نفوذ ایران در منطقه خبر دادند.
به گزارش خبرگزاری رویترز عربی، چهار منبع در این خصوص اظهار کردند، کاخ سفید می‌خواهد همکاری‌های خود با این کشورها در زمینه‌های دفاع موشکی، تمرینات نظامی، مبارزه با تروریسم و دیگر مسایل مانند حمایت از روابط اقتصادی و دیپلماتیک منطقه‌ای را تقویت کند.
رضایت طالبان از مذاکره با آمریکا
روز شنبه -۶ مرداد- طالبان تایید کرد که برای دستیابی به توافقی برای پایان بخشیدن به جنگ ۱۷ ساله در افغانستان مذاکرات مستقیمی با آمریکا برگزار کرده است. یک مقام طالبان گفت: مذاکرات مقدماتی در راستای یافتن یک چارچوب برای ارتباط و نشست‌های آتی میان طالبان و آمریکا برگزار شد، فضای کلی نشست بسیار خوب بوده و مذاکرات سازنده برگزار شده است.
تلاش همسایه شمالی برای گسترش سرزمینی
روز شنبه هفته ای که گذشت، کارشناسان سیاسی جزئیات بیشتری را از دیدار اخیر الکساندر لوکاشنکو، رییس جمهور بلاروس با ولادیمیر پوتین، همتای روس خود فاش کردند. در این جلسه لوکاشنکو در مورد مشکلات شدید اقتصادی با پوتین صحبت کرد و از روسیه خواست تا بخشی از بدهی‌های خارجی بلاروس را تامین کند.
در مقابل پوتین پاسخ داده است که همه این کارها را می‌توان انجام داد اما تنها در صورتی که گام‌های مشخصی برای یکپارچه سازی بیشتر بلاروس و روسیه برداشته شود. بلاروس در شمال شرق اروپا در همسایگی با روسیه و اتحادیه اروپا قرار دارد که همچنان از آن به عنوان تنها متحد روسیه در اروپا نامبرده می‌شود.
بازی مشکوک قطر با حماس و رژیم صهیونیستی
روز یکشنبه-۷ مرداد- یک سایت صهیونیستی از دیدار سری نایب رییس پارلمان رژیم صهیونیستی با رییس کمیته قطری مسئول بازسازی غزه پرده برداشت. سایت صهیونیستی "واللا" گزارش داد که ناوا بوکر، نایب رییس پارلمان رژیم صهیونیستی (کنست) چند ماه قبل بدون اطلاع مقامات سیاسی و امنیتی اسرائیل با محمد العمادی، رییس کمیته قطری بازسازی غزه دیدار کرده است. قطر نقش مهمی را در بازسازی غزه ایفا و میان حماس و اسرائیل میانجیگری می‌کند.
تنها یک روز بعد یعنی روز دوشنبه -۸ مرداد- رییس دفتر سیاسی جنبش مقاومت اسلامی "حماس" طی تماس تلفنی با "محمد بن عبد الرحمن آل ثانی"، وزیر خارجه قطر به بررسی تلاش‌های دوحه در زمینه مساله فلسطین پرداخت. اسماعیل هنیه و محمد بن عبد الرحمن ظاهرا! در این گفت‌وگوی تلفنی آخرین تحولات مساله فلسطین و طرح‌های مختلف برای لغو محاصره غزه را مورد بررسی قرار دادند. طرفین همچنین پروژه‌های در حال اجرا برای کاهش درد و رنج ساکنان غزه و تلاش‌های صورت گرفته برای آرام سازی اوضاع در غزه میان گروه‌های مقاومت فلسطین و رژیم صهیونیستی را مورد بحث و تبادل نظر قرار دادند.
رژیم صهیونیستی ۹۰ گردشگر ترکیه‌ای را به قدس راه نداد
به گزارش خبرگزاری آناتولی ترکیه، موسی بیجکی اوغلو، از مسؤولان شرکت گردشگری "سیلا" در ترکیه اعلام کرد: گروهی از شهروندان ترکیه ساعت ۹:۳۰ صبح دوشنبه به وقت محلی وارد فرودگاه بن "گوریون" در تل‌آویو شدند. پلیس اسرائیل مدعی شده که این شهروندان ترکیه "فاقد روادید یا ویزا" برای ورود به اراضی اشغالی هستند در حالیکه شرکت گردشگری ترکیه از طریق کنسولگری کل اسرائیل در استانبول برای تمامی این گروه از شهروندان ترکیه روادید گروهی گرفته است.
تعطیلات پادشاه در «شهر آینده»
پادشاه عربستان روز سه شنبه-۹ مرداد- برای گذراندن تعطیلات و استراحت به شهر درحال ساخت نیوم در شمال غرب این کشور رفت که سعودی‌ها می‌گویند قرار است به یک قطب علمی-فن‌آوری-گردشگری در جهان بدل شود.
این شهر همان گونه که از نامش پیداست "NEO-M"(آینده جدید) قرار است یک نمونه از شهرهای آینده باشد و از تمامی دست‌آوردهای تکنولوژی بشری در آن استفاده شود و بسیاری از شرکت‌های بزرگ فعال در عرصه تکنولوژی در ساخت آن سهیم هستند. این پروژه شامل ساخت پلی بر روی دریای سرخ است که این شهر را به مصر و بقیه قاره آفریقا وصل می‌کند و مساحتی به وسعت ۲۵.۹۰۰ کیلومتر مربع برای ایجاد این منطقه اختصاص داده شده که شامل بخش‌هایی از خاک اردن و مصر نیز خواهد شدت. ولیعهد عربستان پیشتر اعلام کرده بود که فاز اول این پروژه را سال ۲۰۲۵ افتتاح خواهد کرد.
نخستین بازرسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از زیرساخت‌های عربستان
در خبری دیگر از این همسایه جنوبی، آژانس بین المللی انرژی اتمی روز سه شنبه -۹ مرداد- بازرسی و بازنگری کامل در زیرساخت‌های اتمی عربستان را به پایان رساند. طی این بازرسی، هیئت آژانس بین المللی انرژی اتمی در جریان تلاش‌های عربستان برای تهیه زیرساخت لازم جهت ورود مسالمت‌آمیز انرژی اتمی به این کشور به عنوان بخشی از پروژه ملی انرژی قرار گرفت.
این سفر آژانس بین المللی انرژی اتمی از حیث هدف و مسائل دیگر نخستین در نوع خود محسوب می‌شود؛ به طوری که ۱۴ کارشناس از متخصصان این سازمان در تمامی زمینه‌ها به بازنگری و بررسی فراگیر در زیرساخت انرژی اتمی عربستان پرداختند. براساس چشم‌انداز ۲۰۳۰ عربستان، انرژی اتمی منبع مهمی برای توسعه پایدار در سرتاسر این کشور است.
پادشاه سعودی پرونده فلسطین را از پسرش گرفت
بعد از اما و اگر های بسیار در زمینه طرح «معامله قرن»، تأکید ملک سلمان بر مخالفتش با هرگونه طرح صلح که شامل به رسمیت شناختن قدس شرقی به عنوان پایتخت فلسطین نباشد، به نوعی پایان "معامله قرن" محسوب می شود. ملک سلمان در این راستا بر پایبندی ریاض به طرح صلح عربی تأکید کرده است. وی موضع کشورش را در اظهارات علنی و دیدار با سران عرب و اظهاراتش به محمود عباس واضح توضیح داده و به عباس گفته است که آنچه تو آن را قبول کنی ما نیز همان را قبول خواهیم کرد.
مساله جالب توجه این است که اظهارات ملک سلمان نشان می دهد وی اختیارات پیگیری پرونده فلسطین را از محمد بن سلمان ولیعهد این کشور گرفته است.
خنجر شاه سعودی به پشت ترامپ
کم‌تر از یک ماه بعد از پیشنهاد آمریکا به عربستان برای افزایش تولید نفت و جبران تحریم نفتی ایران، رییس جمهور آمریکا در توییتی اعلام کرد پادشاه عربستان سعودی با درخواست وی برای افزایش تولید حداکثر به میزان دو میلیون بشکه در روز به منظور ملایم کردن رشد قیمت‌ها موافقت کرده است اما عربستان سعودی به تازگی اعلام کرده قصد ندارد بازار نفت را با عرضه بیش از حد نفت اشباع کند و این کشور در ماه آینده میلادی، صادرات نفت خود را کاهش می‌دهد
افزایش بین ترکیه و آمریکا
در هفته ای که گذشت، پیرو بازداشت یک کشیش آمریکایی،تنش بین آنکارا و واشنگتن وارد مرحله جدیدی شد. رییس جمهور ایالات متحده در پیام توییتری خود، ترکیه را تهدید کرد و گفت؛ ترکیه را هدف تحریم های سنگین قرار خواهد داد، رییس جمهوری ترکیه نیز روز چهارشنبه- ۱۰ مرداد- به آمریکا هشدار داد که زبان تهدید واشنگتن علیه آنکارا به نفع هیچ کس نخواهد بود.
در پی این تهدیدات لفظی، آمریکا، وزرای کشور و دادگستری ترکیه را هدف تحریم قرار داد و مولود چاووش‌اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه اعلام کرد: این اقدام آمریکا بدون پاسخ باقی نخواهد ماند و آنکارا نسبت به تحریم‌های وضع شده از سوی واشنگتن علیه وزرای ترکیه‌ای واکنش لازم را خواهد داشت.
تلاش امارات برای بازگشایی سفارت در دمشق
روز چهارشنبه- ۱۰ مرداد- منابعی در امارات اعلام کردند که این کشور در حال بازسازی ساختمان سفارت ابوظبی در دمشق است که این امر مقدمه‌ای برای بازگشایی آن است. سفارت امارات در دمشق در نوامبر ۲۰۱۱ میلادی مورد هدف قرار گرفت و ابوظبی در آن زمان نظام سوریه را مسؤول حفاظت از امنیت سفارت و دیپلمات‌ها دانست.
فروش میلیون دلاری موشک ضد تانک به بحرین و کویت
روز چهارشنبه-۱۰ مرداد- وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) اعلام کرد، با قرارداد فروش سلاح به ارزش ۱۱۰ میلیون دلار به کویت و بحرین موافقت کرده است. پنتاگون اعلام کرد: قرارداد فروش ۳۰۰ موشک ضد زره از نوع "هل‌فایر AGM-۱۱۴" به ارزش ۳۰ میلیون دلار به کویت و قرارداد فروش ۲۸ سامانه موشکی ضد تانک "تاو" به ارزش ۸۰ میلیون دلار به بحرین را امضا کرده است.
ارمنستان؛ بازداشت یک رییس جمهور
روبرت کوچاریان رییس جمهور سال های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۸ ارمنستان، بر اساس حکم دادگاه ارمنستان، روز جمعه- ۵ مرداد - برای مدت دو ماه بازداشت شد. کوچاریان متهم است در دوره تصدی ریاست جمهوری، اقدام به سرکوب مردم و تقلب در انتخابات ۲۰۰۸ به نفع متحد خود، سرژ سارکسیان است. روبرت کوچاریان مورد حمایت احزاب کشور ارمنستان و کشور روسیه است و وزیر امور خارجه روسیه نسبت به این اقدام علیه کوچاریان واکنش نشان داده و اقدام دولت پاشینیان را بر خلاف توافقات قبلی دانسته است.
همکاری دریایی پاکستان و روسیه
روز چهارشنبه-۱۰ مرداد- پاکستان و روسیه برای گسترش همکاری نیروهای دریایی دو کشور یک تفاهم‌نامه امضا کردند. این تفاهم‌نامه طی دیدار کلیم شوکت، معاون فرمانده نیروی دریایی پاکستان از موزه دریایی مرکزی سن‌پترزبورگ به امضا رسید.
نظر شما