به گزارش خبرنگار ایمنا، کودکان مبتلا به اوتیسم بعضاً زبان قابل فهم برای بزرگ‌ترها نداشته و همواره در وجود خود با آنچه که آزارشان می‌دهد می‌جنگند و کمتر دم می‌زنند. اغلب گوشه‌گیر می‌شوند و ارتباط گرفتن با دیگران برایشان سخت می‌شود و به مرور دریچه‌ای جدید از زندگی بر رویشان گشوده می‌شود.
هنوز با توجه به سرعت پیشرفت علم و تکنولوژی بسیاری از خانواده‌ها با رفتارهای یک کودک مبتلا به اوتیسم آشنایی ندارند. از این رو برای آشنایی بیشتر با ویژگی‌ها و درمان کودکان مبتلا به اوتیسم پای صحبت‌های علیرضا محسنی اژیه، دانشجوی دکتری روان‌شناسی و آموزش کودکان با نیازهای ویژه می‌نشینیم.
چگونه خانواده‌ها متوجه بروز اختلال اوتیسم در کودکان شوند؟
صحبت در مورد اختلال اوتیسم را این روزها زیاد می‌شنویم. نوعی اختلال عصبی رشدی است که با ایجاد مشکلاتی در مغز و دستگاه عصبی ظاھر می‌شود. اختلال اوتیسم با نوزاد متولد و تا پایان زندگی با او می‌ماند.
تعامل اجتماعی و رفتار فرد دو شاخصه‌ای است که متخصصان برای شناسایی این اختلال به آن توجه می‌کنند البته باید توجه داشت که این کودکان شروع کننده ارتباط نیستند و تنها ممکن است برای رفع نیازهای اولیه مانند آب و غذا با افراد آشنا شوند و ارتباط برقرار کنند و سطح ارتباط آنها با اطرافیان در همین حد باقی بماند.
مورد دیگر اینکه کودکان مبتلا به اوتیسم معمولاً تعاملات رفت و برگشتی ندارند. این افراد در مقابل صحبت‌های دیگران واکنش نشان نمی‌دهند. تعداد کمی از این افراد ارتباط چشمی برقرار می‌کنند. یکی از رفتارھایی که در کودکان اوتیسم بسیار شایع است اینکه حرف‌های کلیشه‌ای و بی هدف می‌زنند. پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که این رفتارها با سطح اضطراب کودک در ارتباط است. مانند تکان دادن دست، جلو و عقب تکان دادن بدن و ...
این کودکان اصرار بر یکنواختی دارند، برای انجام کارھای روزمره‌شان یک روال تکراری و پایبندی شدیدی در این خصوص دارند مانند باز و بسته کردن در اتاق یا خاموش و روشن کردن چراغ‌ها. این موارد عوامل شایعی است که کودکان مبتلا به اوتیسم از خود بروز می‌دهند. البته عوامل بسیار مهم دیگری است که در میان مبتلایان با هم متفاوت است و حتما برای تشخیص قطعی، لازم است کودک توسط روانشناس کودک ویزیت شود.
رفتار خانواده‌ها با کودکان مبتلا به اوتیسم باید چگونه باشد؟
اوتیسم اختلال عصبی رشدی است. رفتار والدین جوابگوی نیازهای بی‌شمار این کودکان نیست. برای مقابله با علایم اوتیسم لازم است که خانواده‌ها از افراد متخصص در حوزه‌های مختلف از جمله روان‌شناسی، روان‌پزشکی، گفتار درمانی، کاردرمانی و... کمک بگیرند.
کودک باید حداقل در هفته۴۰ ساعت زیر نظر متخصص باشد و از این ۴۰ ساعت نهایت استفاده را ببرد. خانواده باید با حمایت از کودک و انتقال تجربیات متخصصان به خانه روند بهبودی را سرعت بخشند. کلید بهبود علائم اوتیسم، همکاری و همراهی خانواده و متخصصان است.
برخی بر این باورند که روند بهبودی کودکان مبتلا به اوتیسم با نگهداری آنها در مراکز ویژه تسریع می‌یابد در این خصوص چه نظری دارید؟
سپردن کودک به مراکزی که شبانه‌روزی اشتباه است. توان بخشی کودکان اوتیسم تنها توسط یک متخصص، کار دشوار و در برخی مواقع غیرممکن است.
اگر والدین، فرزندان خود را به مراکزی بسپارند که از متخصصان مختلف استفاده می‌کنند به عنوان مثال روانشناس متبحری باشد که از طریق آموزش ویژه و متفاوت، حواس کودک را به خود جلب و با درمان‌های مناسب اضطراب کودک و بار روانی خانواده را کاهش دهد. روان پزشکی باشد که با تشخیص‌های دقیق و درمان‌های جدید روند بهبود را سرعت بخشد و گفتاردرمانی باشد که مشکلات گفتار و زبان کودک را درمان کند و کاردرمانی که به مشکلات پردازش حسی و دیگر مشکلات توجه داشته باشد، نباید در انتخاب آن مرکز شک داشت.
در خصوص این موضوع لازم به ذکر است. همکاری این متخصصان با خانواده کلید طلایی درمان است. مادر نیاز دارد که آموزش‌هایی را دریافت کند و به محیط خانواده انتقال دهد تا در ساعت‌های بیداری فرزندش با او در تعامل باشد. پس لازم است او نیز آموزش‌هایی را دریافت کند.
مراکزی که به درمان‌های مکملی از قبیل موسیقی درمانی، تئاتر درمانی، بازی درمانی و ...مجهز باشد، بی شک تاثیرات شگرفی به همراه خواهد داشت.
حداکثر عمر یک کودک مبتلا به اوتیسم با توجه به پژوهش‌های صورت گرفته چند سال است؟
پژوهش‌ها در کشورھای دیگر نیز این دغدغه را اثبات کرده است. عمر این کودکان رابطه نزدیکی با شدت این اختلال دارد اما به‌طور معمول بیشتر این کودکان مانند دیگر افراد روند طبیعی رشد را دارند.
آیا افراد مبتلا به اوتیسم می‌توانند ازدواج کنند؟
ازدواج این افراد تابع عوامل متعددی است. اگر خانواده‌ای از ماه‌های ابتدای تولد فرزند خود، بعد از مشاهده نشانه‌های اوتیسم و دریافت تشخیص از متخصص، بلافاصله مداخله کرده و تمام قد برای کمک به فرزند خود ایستادگی کند و تا زمان جوانی فرزند خود را مورد حمایت قرار دهد، می‌تواند به آینده فرزند خود و زندگی زناشویی وی امیدوار باشد البته حمایت‌ها همچنان باید ادامه داشته باشد.
مورد دیگر اینکه اوتیسم به صورت یک طیف است و ممکن است درجات بسیار خفیف آن در برخی از افرادی که در کنار ما زندگی می‌کنند نیز وجود داشته باشد. به همین خاطر می‌توان گفت که ازدواج این افراد نیز رابطه نزدیکی با شدت و علامت‌ها دارد و هر چقدر این علائم کمتر باشد ازدواج آسان‌تر می‌شود.
آیا با درمان و حمایت می‌توان جلو رشد اختلال را گرفت؟
اگر درمان با شرایطی که ذکر شد به صورت زود هنگام و به موقع آغاز شود، بی‌شک جلو رشد این اختلال گرفته می‌شود و بهبودی در بسیاری از زمینه‌ها حاصل می‌شود.
در نهایت افراد مبتلا به اوتیسم می‌توانند مانند افراد عادی زندگی کنند؟
کمی دشوار است. اگر توانبخشی به موقع شروع و ادامه داشته باشد، این کودکان می‌توانند تا حدودی زندگی طبیعی خود را ادامه دهند اما همچنان به حمایت نیازمند هستند.
در برخی از تبلیغات مشاهده شده که درمان اوتیسم در بازه زمانی کوتاه و بعضاً سه ماهه انجام می‌شود؟ دیدگاه شما در این باره چیست؟
خانواده‌های دارای کودکان مبتلا به اوتیسم فریب افراد و تبلیغات دروغ را نخورند. اوتیسم از طریق توانبخشی فشرده به اضافه صبر و حوصله بهبود می‌یابد. اگر فردی مدعی شد در عرض سه ماه فرزند شما را درمان می‌کند یا فلان معجون یا فلان دارویی را با قیمت بالا در اختیار شما قرار داد تا فرزندتان بهبود یابد، مطمئن باشید سرابی بیش نیست و به بیراهه رفته‌اید.
برای تغییر نگاه عموم مردم جامعه نسبت به افراد مبتلا به اوتیسم چه پیشنهادی دارید؟
در این زمینه راه‌اندازی سازمان مردم نهاد ویژه افراد مبتلا به اوتیسم را پیشنهاد می‌کنیم. کاری که در بسیاری از کشورهای دنیا انجام شده و نتایج خوبی را نیز به دنبال داشته است. خانواده‌هایی که دارای فرزند مبتلا به اوتیسم هستند باید با یگدیگر متحد باشند و در انجمن‌های مختلف جلسات منظم برقرار کنند تا در نهایت بتوانند امکانات و شرایطی مانند کشورھای پیشرفته دنیا برای فرزندانشان ایجاد کنند و نگرش مردم و جامعه نسبت به این افراد از مسخره کردن و خندیدن به سمت توجه به توانمندی‌ها و تفاوت‌های آنها تغییر دهند.
نظر شما