«سنگ زنی» گونه‌ای از عزاداری مردم شهرضا در ایام محرم

شهرضا – یکی از گونه‌های عزاداری در شهرضا «سنگ زنی» است که در هیئت «بنی اسد» این شهر با پیشینه ۲۵۰ سال برگزار می‌شود، این گونه عزاداری در سایر مناطق روستایی این شهرستان نیز برگزار می شود.

به گزارش خبرنگار ایمنا در شهرستان شهرضا، عاشورا در فرهنگ دینی مردم ایران از جایگاه و منزل والایی برخوردار است، بر اساس منابع روایی و تاریخی در این روز امام حسین(ع) سومین امام شیعیان، نواده پیامبر اسلام(ص) و فرزند حضرت علی (ع) در سرزمین کربلا به همراه برادران و یاران با وفای آن حضرت، به شهادت رسیدند.

از همان روز تا به امروز شیعیان در سراسر جهان با تعزیت روز عاشورا در هر سال مراسم عزای امام خود را برپا کرده‌اند؛ پس از وقوع انقلاب اسلامی که زمینه معرفی بهتر و بیشتر اسلام را برای جهانیان فراهم کرد، مراسم عزاداری روزهای تاسوعا و عاشورا به دیگر مناطق جهان هم گسترش یافت تا جایی که امروزه به دنبال تبلیغات دینی نظام جمهوری اسلامی، حتی در ممالک غیر اسلامی نیز مراسم عزاداری این ایام برگزار می‌شود، در حقیقت نظام اسلامی ایران زمینه قدرت گیری شیعیان را فراهم کرد و به این وسیله امکان بهتری برای برگزاری مراسمهای مذهبی برای آنان در سراسر جهان فراهم شده است.

اما در داخل کشور نیز، مراسم عزاداری ایام شهادت امام حسین (ع) هر سال باشکوهتر از سالهای قبل برگزار می‌شود. برخی از شیوه‌های عزاداری در بین مردم مناطق مختلف ایران نیز دارای سابقه دیرینه بوده و پیشینه آنها به چند قرن قبل باز می‌گردد.

از جمله شیوه های کهن عزاداری در ایران «سینه زنی» است، این روش در بسیاری از مناطق ایران و جهان اجرا می‌شود اما یکی از انواع سازمان یافته و منظم آن که در قالب «هیئت» ایجاد شده، در شهرستان شهرضا قرار دارد.

«هیئت سینه زن شهرضا» نخستین و با سابقه ترین هیئت عزاداری شهرضا با دیرینگی بیش از ۴۰۰ سال، همواره یکی از بزرگترین مراکز و کاروانهای عزاداری استان اصفهان را ایجاد می‌کند.

هیئت سینه زن شهرضا از هیئتهایی است که عزداران آن ازهمه محله های شهرضا هستند، بر اساس برخی شنیده‌ها و منابع تاریخی موجود، در گذشته شهرضا دارای هفت محله بوده که هریک از این محلات دارای «کدخدا» بوده است؛ در هنگام تأسیس این هیئت، از بزرگان هر محله دعوت شد و هر محله بیرقی را ساخت که در زمان عزاداری برافراشته می‌شد؛ هر گاه به دلیلی قرار بوده که یکی از این بیرقها تعویض شود، همه بزرگان جمع و این اقدام به دست فردی مؤمن و مورد وثوق دیگران، انجام می‌شده است.

البته بر اساس برخی از منابع نیز این هیئت به دست فردی به نام «سید باقر» بنیان گذاری شده و از مجموع ۷ بیرق آن نیز ۲ بیرق توسط خوانین «محله امیران» یا در گویش محلی «محله میرون»، که «تکیه حاجی» و «تکیه خان» را نیز تأسیس کرده اند، به هیئت اهدا شده است.

«هیئت بنی اسد»

«هئیت عزاداری بنی اسد» معروف به هئیت «سنگ زن‌ها» یکی دیگر از هئیت‌های عزاداری قدیمی شهرستان شهرضا بوده که عزاداران آن به جای زنجیر زنی و سینه زنی، با استفاده از ۲ قطعه چوب به شکل نیم کُره که هر کدام به اندازه کف دست با قطر تقریبی ۷سانتی متر است را به دست می‌گیرند و با بر هم زدن آن عزاداری می‌کنند؛ عزاداران این هیئت بنا بر نوحه مداح هیئت، در قالب ۲ ضرب یا ۳ ضرب یا ۴ ضرب و در برخی موارد ۸ ضرب، چوبها را بر هم می‌زندد و پاسخ مداح را در حین بر هم زدن چوبها، می‌دهند؛ سابقه این هیئت به حدود ۲۵۰ سال قبل و دوران قاجار باز می‌گردد.

در بعضی موارد سنگ زن ها با حرکت‌های منظم و هماهنگ در قالب ضربهایی که گفته شد، چوب‌ها را به سینه می‌کوبند و بعد به بالای سر برده بر هم می کوبند و با ندای«حسین، حسین»، این حرکات را تکرار می کنند.
برخی از مطلعان محلی بر این باور هستند که این شیوه عزاداری، یادگاری از خاکسپاری اجساد شهدای کربلا توسط «قبیله‌ بنی‌اسد» در دشت کربلاست که چون افراد قبیله از جاسوسان ابن‌زیاد هراس داشتند در زمان عزاداری ۲ قطعه سنگ را به هم می‌زدند تا صدای حسین حسین گفتن آنها، شنیده‌ نشود.

هئیت عزاداری بنی اسد شهرضا از یک روز قبل از «تاسوعای حسینی» تا «روز سوم امام حسین(ع)» مصادف با سیزدهم محرم، در سطح شهر با نوای سنگ و یا حسین(ع) به عزاداری می‌پردازند.
«هیئت سقا»
«هیئت سقا» از جمله دیگر هیئات مذهبی شهرستان شهرضا است که بنا بر اقوال مختلف، سابقه آن به حدود ۲۰۰ سال قبل باز می‌گردد، این هیئت به دست «غلامرضا دهقان‌ضاد» راه‌اندازی شد و سپس «حاج علی دهقان‌ضاد»، «غلامرضا دهقان‌ضاد» و «حاج عطاء الله دهقان‌ضاد» ادامه دهنده راه نیاکان خود بودند.

در چند سال اول هیئت مَشک بزرگی از آب داشت که پس از پایان عزاداری، آب مشک را به درون حوض‌های سنگی قدیمی می‌ریختند و مردم برای تبرک از آن استفاده می‌کردند، این هیئت توسط کشاورزان بنا شده و به یاد حضرت اباالفضل(ع) نام سقا را بر خود گذاشته‌اند.

این هیئت به صورت سینه زنی به عزاداری می‌پردازد و طبق رسمی قدیمی در هنگام ورود به مجالس ابتدا سلام می‌دهند و بعد از اینکه جواب شنیدند وارد محفل عزا می‌شوند.

کد خبر 321631

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.