یادواره ای برای بانوی ادب  و عرفان

مهدیه الهی قمشه‌ای شاعر، مولوی‌شناس و محقق ادبیات عرفانی بود که بر ایعاد مختلف شعر فارسی اشراف کامل داشت.

به گزارش ایمنا، وی فرزند استاد فقید مهدی الهی قمشه ای و خانم طیبه تربتی است. حسین محی الدین الهی قمشه ای استاد دانشگاه، نویسنده و سخنران و مرتضی الهی قمشه ای رئیس انجمن جئوترمال کانادا و از اساتید دانشگاه بریتیش کلومبیا در ونکوور کانادا در زمینه تکنولوژی و منابع انرژی و همچنین نظام‌الدین الهی قمشه‌ای استاد فلسفه و رئیس کتابخانه دانشگاه تهران، برادران مهدیه الهی قمشه ای اند. یکی از خواهران او نیز در کشور کانادا مشاور است و دیگری نیز مدرس روانشناسی در دانشگاه رودهن و دیگری دبیر ادبیات در ناحیه دو کرج است.

وی با تخلص «آتش»، یکی از افرادی است که در شناخت مولوی، تلاش و مطالعه قابل توجهی داشته است و حاصل مطالعات و نیز تلاش در شناخت ادبیات عرفانی را در جلسات در معرض استفاده و داوری علاقه مندان گذاشته است. وی که از سن ۵ سالگی در خدمت پدر حکیم و فرزانه خود مرحوم آیت اللّه الهی قمشه ای بوده، پیش از آن که حرف زدن را کاملاً بیاموزد، به شعر و ادب علاقه مند شده و پیش از صحبت کردن شعر می خوانده است. ایشان در هفت سالگی با مثنوی الاطفال آشنا شده و در این راه علاوه بر محضر پدر از محضر اساتیدی چون جلال الدین همایی، شهابی، صدرالدین محلاتی، دکتر شفق و علامه جعفری بهره برده و سال ها با تحقیق و تفحص در مثنوی مولوی به تحلیل و تفسیر اشعار مثنوی و تطبیق آن با موضوعات قرآن کریم پرداخت و حدود ۶۰۰۰ بیت از ابیات مثنوی را در سینه سپرد و از بر نمود. معبد عشق، بهار عشق، کربلا وادی عشق، زندگینامه خاطرات و خلاصه دیوان حکیم مهدیه الهی قمشه ای، سیری در گلزار مثنوی و همچنین کلیات مفاتیح الجنان، از جمله کتاب های منتشر شده ای است که به قلم مهدیه الهی قمشه ای نگارش شده اند.

 این بانوی عالم دارای دو فرزند پسر با نام های فرید و فواد بود که فرزند ارشد وی، فرید در سال ۹۱  در اثر سانحه تصادف از دنیا رفت و فرزند دومش نیز در سال ۹۴ به دلیل سکته قبلی در لندن درگذشت ف ریبا قمشه ای دختر دکتر مهدیه الهی قمشه ای عضو هیئت علمی دانشگاه و استاد دانشگاه در رشته شیمی است و افشین علا نیز شاعر و داماد بانو مهدیه الهی قمشه‌ای است.

مهدیه الهی قمشه ای درباره مثنوی مولانا و هم چنین حافظ گفته است که "مثنوی مولانا تجلی قرآن است و ما تمام ظرایف دلبری شاعران را در کلام قرآن می بینیم. حافظ، عصاره اندیشه مولاناست و وقتی که مولانا را بشناسیم، می توانیم حافظ را هم بشناسیم. شعر حافظ زبان گویای جامعه ایرانی است و دیوان حافظ مجموعه ای از شعر خوب فارسی است. حافظ کُد ادب فارسی است". وی در ادامه آورده است که "زیربنای ادبیات ما قرآن است و تا با قرآن آشنایی نداشته باشیم، ادبیات را نمی فهمیم. آن قدر در قرآن زیبایی و طراوت و جمال به کار رفته که تا وقتی آنها را نخوانده ای و درک نکرده ای، نمی توانی از ادبیات و شعر حرف بزنی. مولانا و حافظ نیز ارتباط نزدیکی با قرآن داشته اند و همان طور که همه می دانند حافظ از آن رو حافظ شد که قرآن را حفظ بود. و من نیز هر چه کردم، همه از دولت قرآن کردم. من در آن بخشی که مرتبط با کارم است، آشنایی خوبی با قرآن دارم. ما تجلی قرآن را در ادبیات به صورت مستقیم، تمثیل، داستان و یا اشاره کوتاه می بینیم. آشنایی با قرآن و آیات الهی موجب بینایی و تلطیف روح و ذوق هنری می شود و شعر و سخنی که از قرآن و لطایف آن بی بهره باشد، کلماتی است بی جان و بی معنا. آیات الهی هر کدام منشأ هزاران الهام و ذوق هنری است و هیچ شاعری نیست که بدون بهره بردن از این گنجینه فیاض کلام دلنشینی عرضه کند، زیرا نه تنها الهامات مفاهیم معنوی آن به قرآن بستگی دارد، بلکه از نظر زیبایی و فصاحت و بلاغت کلام و ظرایف و لطایف لفظی هم از این کتاب الهی بهره می گیریم. رسالت همه شاعران بزرگ این است که آن آب حیات و مائده آسمانی(قرآن) را گرفته و با ذوق هنری خود آمیخته و بر عاشقان عرضه کنند. عرفان نیز درس عشق و خودشناسی و بازگشت به فطرت سالم است و برای رسیدن به این دو، گفته اند که اولین قدم صیقلی کردن آینه وجود است".

مهدیه الهی قمشه ای اشاره دارد به این که "ارائه سخن حافظ، مولانا، فردوسی، و سایر بزرگان شعر و ادب فارسی باعث می شود که جوان ها بیدار شوند. شعر آنها افسردگی را از بین می برد و آرامش روحی و روانی را جایگزین می کند. من هر وقت سراغ مثنوی می روم، یادم می افتد که گفت مثنوی که صیقل ارواح شد. و این احساس در همه انسان ها هست. شعر روح جوان را صیقل می دهد؛ شفاف می کند و در این بیان مطمئنا رسانه های گروهی به خصوص تلویزیون نقش بسیار مهمی داشته و دارند. در زمینه برنامه های شعرخوانی، مشاعره، انجمنهای ادبی هر چه کار بشود، کم است و یک نمونه بارز آن سخنرانی های برادرم است که از کودک ده ساله تا پیرمرد هفتاد ساله جذب آن می شوند. ایشان درباره جایگاه زن در اشعار اظهار داشته است که در شعر، مرد به طور کلی تجلی عاشق است، مثل بلبل و گل تجلی معشوق است، و معشوق در این عالم زن است و معشوق را با زن مقایسه می کنند: بالابلند، عشوه گر و نقش باز". او درباره تفأل زدن به حافظ می گوید که "حافظ آیینه است. همه خواستهای ما ایرانی ها در کلام حافظ متجلی است و موقع برقراری ارتباط، حافظ آیینه تمام نمای فارسی است و اگر ما پیام فال را در همه ادبیات نگیریم، در یک بیت به طور یقین می گیریم"

مهدیه الهی قمشه ای، بانوی شعر و ادب و عرفان ۱۹ تیرماه در سن ۷۹ سالگی درگذشت.

کد خبر 310020

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.