دره بید؛ دشت لاله های سر به زیر+تصاویر

به گزارش خبرنگار ایمنا از شهرستان فریدن،  با آغاز  بهار  و به خصوص در اردیبهشت ماه؛ این موعد رویش های نو، گستره عظیمی از  گل ها و گیاهان مختلف سر از خاک بر می آورد تا طبیعت هم چنان در آستان چشم های آدمی دلبری کند.لاله واژگون یا لاله نگونسار یکی از زیباترین رویش های خاص بهارانه است که در پشت قامت سر به زیرش رمز و رازهای زیادی نهفته است.

در چرایی نام این گل زیبا آمده است: " لالهٔ واژگون یا لالهٔ نگونسار، هم در نقش سرستون‌های ساسانی‌ها و هم در موزهٔ طاق بستان در کنار نقش پادشاه ساسانی دیده می‌شود. گویند این گل در آن زمان که گلوی سیاوش با تیغ تیز گرسیوز آشنا می‌شد، شاهد ماجرا بود. از پس آن اندوه، گل‌گونه رخ، سر به زیر افکند تا آرام آرام اشک بریزد بر بی‌گناهی سیاوش."

در برخی نقاط ایران، این گیاه را اشک مریم یا لاله اشک می‌خوانند. وجه تسمیه چنین نامی به داستان‌های اسطوره‌ای بازمی‌گردد. این که این لاله، شاهد مرگ سیاوش بوده و از غصه این اتفاق سربه زیر شده و اشک می‌ریزد. اشک‌های لالهٔ واژگون در حقیقت شیره بی‌رنگی هستند که در درون لاله قرار دارند و گاهی به سمت پائین سرازیر می‌شوند.از ۱۰ نوع لاله واژگون ۴ نوع: به نام های لاله واژگون ایرانی، لاله واژگون کردی، لاله واژگون ترکی و لاله واژگون اشک مریم، در ایران می‌روید.

عمر این گیاه بسیار کوتاه است. گل‌دهی آن از اوایل اردیبهشت آغاز می‌شود و در فصل بارش پایان می‌یابد. لالهٔ واژگون از گیاهان علفی پیازدار و چندساله است که تا کنون ۱۵ گونهٔ آن در ایران شناسایی شده است. گونهٔ زرد کم‌رنگ متمایل به لیمویی این گل‌ها موسوم به لاله زاگرسی بین ۵۰ تا ۸۰ سانتی‌متر ارتفاع دارد.

اکنون 60 گونه از این گیاه شناخته شده است. پیاز آن به صورت یک غدهٔ متورم، گوشت‌دار بوده و دارای مقدار زیادی نشاسته و چندین عامل دارویی است و اگر تازه باشد، سمی بوده و قابل خوردن نیست، ولی در چین سمیت آن را گرفته و در آشپزی از آن استفاده می‌کنند.این گیاه با گل های زنگوله‌ای درشت به رنگ نارنجی مایل به قرمز به طرز زیبایی از داخل بانوشگاه‌های سیاه رنگ روی زمینه سفید آرایش یافته‌اند.این گل سازگاری زیادی با دامنه های سنگلاخی و صخره‌ای دارد و در صورت عدم تخریب به واسطه دام و انسان حتی ۱۰ هزار شاخه از آن را در یک دشت می‌توان مشاهده کرد.

روستای دره بید فریدن نیز یکی از مناطق زیبا و منحصر به فردی است که همه ساله در فصل بهار  شاهد رویش لاله های واژگون و شقایق های سرخ است."دره بید" یا "دره بید بالا" روستایی زیبا و سرسبز با کوه های سر به فلک کشیده و چشمه های  جوشان است که خنکای آن ، خستگی را از روح هر رهگذری می زداید.منطقه ای سر سبز و  گلباران  که در  فصل بهار فرشی  از لاله های واژگون  و  شقایق های سرخ را برپهنای  پر برکت خود می می گستراند.

روستای دره بید همان طور که از نامش پیداست قریه ای بوده واقع در دره ای سر سبز و پر از درخت وحشی بید که ساکنین آن در  قلعه ای زندگی می کردند که به واسطه برج و بارو از آن محافظت می شده  است .

ساکنان این روستا بعد از این که اسلام وارد سرزمین ایران می‌شود، به دین اسلام درآمدند و حتی تا زمان ولایت عهدی امام رضا نیز در همان جا ساکن بودند که تعدادی از سکه‌های ضرب شده در آن زمان نیز چند سال پیش در محل قدیمی آن جا یافت شده و قبرهای قدیمی آن‌ها نیز هنوز همان جا وجود دارد که نشان از مسلمان بودن آن‌ها است.
روستا بر اثر شرایط اقلیمی یا حمله دشمنان آن روستا از بین رفته و مردمان آن نیز از آنجا کوچ کرده و به محل فعلی روستا آمده‌اند و با آمدنشان نیز قناتی حفر کردند که سرچشمه آن در کنار محل قدیم روستا بوده و آن‌ها توانسته بودند آب آن را در فاصله هشت کیلومتر پایین‌تر و در همان جای جدیدی که سکنی گزیدند، بیرون بیاورند که هم برای آب شرب از آن استفاده می‌کردند هم برای کشاورزی.

به واسطه همین مهاجرت، این روستا از رونق خوبی برخوردار شد و کشاورزی آن نیز پیشرفت قابل ملاحظه‌ای کرد و بیشتر روستاهای اطراف آن نیز تحت حاکمیت این روستا درآمد، به‌طوری که حکومت محلی آن قصد تصرف توابعی از اصفهان را کرد و در زمان حکومت ظل سلطان قاجار به اصفهان حمله و داعی حکومت کردند، اما به دلیل این که قشون حکومت اصفهان مجهز به توپ و ارابه بودند آن‌ها را از نزدیکی نجف‌آباد امروزی وادار به عقب‌نشینی کردند و تا نزدیکی روستا عقب راندند و با توپ به روستا حمله کردند.

ساختمان بزرگی که در وسط قلعه بوده را تخریب کردند که از آثار بجا مانده از تخریب گلوله‌های سربی این توپ‌ها تا چند سال پیش نیز نزد تعدادی از خانواده‌ها موجود بود.با این شکست قدرت آن‌ها رو به کاهش رفت، تا این که در زمان پهلوی به دلیل این که رضاخان حکومت‌های محلی را از بین برد، قدرت آنها نیز کاهش پیدا کرد. اغلب این افراد از این روستا به مناطقی از جمله خوزستان و شیراز مهاجرت کردند و تعداد کمی از آن خاندان در روستا باقی ماندند و امروزه نیز یکی از نوادگان آن خوانین هنوز در ساختمان باقیمانده از آن زمان زندگی می‌کنند.

در منطقه زیبای لاله واژگون دره بید که از قدیم شهرت زیادی داشته است، گیاهانی مانند کما ،کنگر، تره،کرفس،موسیروشوید نیز می روید.چشمه سفید ,چشمه روغنی و چشمه آقاخان ازجمله چشمه هایی است  که در این دشت، روان است.

دشت لاله های واژگون دره بید  شهرستان فریدن از اواسط فروردین تا اواخر اردیبهشت ماه تابلویی بی نظیر از شکوه  مناظر بکر خدادادی است.این مکان همه ساله در فصل بهار و تابستان پذیرای خیل عظیم مسافران و گردشگران است.

لاله واژگون نخستین بار در سال ۱۵۷۶ میلادی به وسیله جهانگردان اروپایی از ایران به اتریش برده شد و در باغ های افراد ثروتمند پرورش یافت.شیوه پرورش لاله واژگون در باغ ها و گلخانه‌ها در سطح وسیعی از اروپا رواج دارد در حالی که این گل در فلات ایران به طور طبیعی رشد و نمو می‌کند و این مسئله ضرورت حفاظت این گونه گیاهی در ایران را بیش از پیش می‌کند.

برخی محققان معتقدند، گل لاله ابتدا از ایران به قسطنطنیه برده شد و بوس بکیوس سفیر امپراتور روم بذر لاله را از قسطنطنیه به وین انتقال داد. پس از آن اروپاییان با این گل زیبا آشنا شدند و از قرن ۱۹ میلادی کشت آن در هلند نیز رواج یافت.

وجود دشت های وسیعی از این لاله ها در غرب استان اصفهان در مناطقی مانند فریدن، فریدونشهر و خوانسار بستر مناسبی برای رونق گردشگری و جذب توریست است که با اندکی تامل می توان به لزوم حفظ و حراست از این نعمت های بکر خدادادی پی برد.