بالاترين نرخ طلاق در كدام استانهاست
بايد گفت: میانگین طول مدت زندگی مشترک در طلاق‌های ثبت شده در کل کشور 8 سال است اما استان‌های ایلام، کردستان، خراسان جنوبی و اردبیل میانگین زیر 7 سال را تجربه می‌کنند. از طرف دیگر، استان‌های یزد، سمنان، اصفهان، مازندران، تهران و البرز دارای میانگین طول مدت زندگی مشترک در طلاق‌های ثبت شده بالای 8 سال هستند. این اتفاق در شرایطی است که شاخص دوام زندگی طی سالهای 1386 و 1388 کمتر از سالهای 1392 و 9 ماهه اول سال 1394 بوده است.
این اتفاق در شرایطی است که وزارت بهداشت صراحتا افزایش طلاق را یکی از چالش‌های مهم در ارتقای نرخ باروری کشور می‌خواند. براساس اعلام رسمی محمد اسماعیل مطلق مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت «در طول سالهای 1385 تا 1393 تعداد موارد طلاق و تعداد ازدواج‌ها در ایران رشد شتابنده‌ای داشت و این دو پدیده از چالش‌های ارتقا نرخ باروری در کشور به شمار می‌روند.»
وی ادامه داد: هم اینک 80 درصد طلاق‌ها در کشور در میان زوج‌های دارای سن زیر 30 سال رخ و بررسی‌ها نشان می‌دهد افزون بر 14 درصد طلاق‌ها در سال نخست و 50 درصد در پنج سال نخست زندگی اتفاق می‌افتد. مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت گفت: طی امسال نیز ظرف هر ساعت 18 مورد طلاق و در هر روز 443 مورد طلاق در سطح کشور ثبت شده است.
وی همچنین با اشاره به روند افزایش طلاق عاطفی افزود: طلاق‌های عاطفی از چالش‌ها و موانع فرزندآوری در بین زوجین و در حال رشد است. مطلق میزان کلی باروری در ایران را 1.8 اعلام و بیان کرد: طبق شاخص‌های جهانی حد جایگزینی میزان باروری کلی یا میانگین تعداد فرزندانی که یک زن در طول باروری بدنیا می‌آورد باید 2.1 باشد لذا کاهش این شاخص تهدیدی برای کشور محسوب می شود. اگر کاهش نرخ باروری کلی در کشورمان به همین منوال ادامه یابد ظرف 20 سال آینده میزان باروری کلی در ایران به حدود صفر می‌رسد که مشکلات عدیده‌ای را پدید خواهد آورد.
دیگر نکته‌ای که روند طلاق را در ایران، سرعت داده است، طلاق توافقی است. براساس این روش از طلاق، «زوجین می‌توانند با توافق در مورد حق و حقوق خود یا گذشتن از حقوق خود از قبیل؛ مهریه، حضانت و ملاقات فرزند، جهیزیه، نفقه و... به راحتی به دادگاه مراجعه کنند و پس از مدت کوتاهی به‌صورت توافقی از هم جدا شوند.»
ركورد طلاق در زير 30 ساله‌ها
طلاق در ايران به يكي از بحراني‌ترين مقاطع خود طي سال‌هاي اخير رسيده است. هم‌اكنون ايران با نرخ خام طلاق ۲ درصد يكي از بالاترين آمارها در زمينه طلاق را در كشورهاي منطقه دارد و حالا پس از چالش‌هاي رفتاري، اخلاقي و اقتصادي، چالش‌هاي ديگري مانند سبك جديد زندگي شهري نيز، بر اين روند افزايشي تاثير‌گذار داشته است.
براساس بررسي شاخص دوام زندگي، حدود ۱۴ درصد طلاق‌ها در ايران، كمتر از يك سال و ۱۱ درصد آن پس از يك تا دو سال از زندگي مشترك رخ مي‌دهد. يكي از چالش‌هايي كه در اين زمينه، كمتر به چشم مي‌آيد، شاخص دوام زندگي در طلاق است.
اين شاخص در مسائل جمعيت‌شناختي واقعه ازدواج و طلاق مورد بررسي قرار مي‌گيرد و ناظر بر طول مدت ازدواج تا وقوع واقعه طلاق است. براساس بررسي اين شاخص، حدود ۱۴ درصد طلاق‌ها در ايران، كمتر از يك سال و ۱۱ درصد آن پس از يك تا دو سال از زندگي مشترك رخ مي‌دهد. در مجموع بيش از ۵۰ درصد طلاق‌ها در ايران در كمتر از پنج سال از زندگي مشترك رخ مي‌دهد.
نرخ طلاق های سال اولی سرسام‌آور است
براساس آمارهای سال ۹۰، از هر صد ازدواج، ۱۶ مورد به طلاق می‌انجامید درحالی که آمار فعلی نشان می‌دهد از هر صد ازدواج، ۲۴ مورد به طلاق منجر می‌شود.
مدیرکل دفتر ازدواج و تعالی خانواده وزارت ورزش و جوانان، با بیان اینکه بیش از نیمی از طلاق‌ها در پنج سال اول زندگی زوج ها اتفاق می‌افتد، خاطرنشان کرد:« شیب طلاق در کشور در حال افزایش است. در حال حاضر 14 درصد از طلاق‌ها زیر یک سال و 50 درصد از طلاق‌ها زیر پنج سال از آغاز زندگی مشترک به وقوع می‌پیوندد.» براساس آمارهای سال 90، از هر صد ازدواج، 16 مورد به طلاق می‌انجامید درحالی که آمار فعلی نشان می‌دهد از هر صد ازدواج، 24 مورد به طلاق منجر می‌شود.
از دیدگاه برخی جامعه‌شناسان، طلاق زمانی تبدیل به یک آسیب اجتماعی می‌شود که افزایش آن با افزایش جمعیت و همچنین افزایش ازدواج‌ها متناسب نباشد و تعداد طلاق از حد مشخص فراتر رود. به بیان دیگر این امر پدیده «طلاق مرضی» تلقی می‌شود که در این صورت به عنوان یک مساله اجتماعی می‌تواند جامعه را تحت الشعاع قرار دهد. رئیس انجمن مددکاری ایران درباره دوام زندگی مشترک در بین زوج‌های ایرانی می‌گوید: برای بررسی دوام زندگی‌های مشترک در کشور آمار مورد استناد و اطلاعات مندرج در سایت سازمان ثبت احوال کشور به عنوان مرجع رسمی قلمداد می‌شود. همچنین در این زمینه نیز مرکز آمار کشور، آمار دقیق و به‌روز را منتشر می‌کند و می‌توان از این دو مرجع برای بررسی میزان دوام زندگی‌های مشترک در ایران استفاده کرد.
سید حسن موسوی چلک می‌افزاید: کاهش میزان دوام زندگی زناشویی فقط کشور ما را تحت تاثیر قرار نداده است. در سالهای نخست تشکیل زندگی مشترک به مراتب میزان اختلافات به دلیل عدم شناخت زوج‌ها نسبت به یکدیگر افزایش می‌یابد. این در حالی است که افراد با گذشت زمان در زندگی مشترک به هم عادت کرده یا به دلیل برخی صلاحدیدها شرایط را می‌پذیرند. برای مثال در برخی مواقع والدین فقط به دلیل زندگی فرزندان شرایط موجود را می‌پذیرند.
به گفته او معمولا با گذشت زمان انطباق و سازگاری زوج‌ها افزایش می‌یابد و آنها در این شرایط نحوه تعامل با یکدیگر را می‌آموزند. برای مثال با گذشت پنج سال از زندگی طبیعتا تولد فرزند می‌تواند عاملی برای ثبات بهتر زندگی باشد. اما تنها عامل افزایش دهنده طلاق در زندگی عدم شناخت مناسب قبل از ازدواج است. جوانان باید بدانند هر قدر نسبت به انتخاب همسرشان شناخت داشته باشند به نسبت احتمال بروز طلاق نیز کاهش می‌یابد. رئیس انجمن مددکاری ایران می‌گوید: امروزه شیوه‌های همسرگزینی در جامعه ما تغییر کرده است. در اغلب انتخاب‌ها بخشی از فضای مجازی، ارتباطات، شناخت‌های خیابانی و غيره دخیل هستند. در این وضعیت زوج‌ها نمی‌توانند نسبت به یکدیگر شناخت عمیق داشته باشند. این در حالی است که بررسی زندگی پدر و مادرها در گذشته نشان می‌دهد تنها شرط دوام زندگی گذشت و تلاش برای برقراری روابط بهتر برای داشتن یک زندگی با ثبات‌تر است.
ازدواج شوخی نیست، تفكرات رويايي ممنوع
دکتر امان الله قرایی مقدم، جامعه‌شناس و استاد دانشگاه در اين باره معتقد است که چندین عامل دست در دست هم می‌دهند تا آمار طلاق را افزایش بدهند. صبر جوانان ما و آستانه تحمل‌شان بسیار پایین آمده است. به طوری که هنگام مواجه شدن با کوچکترین مشکل که در دوران اول زندگی به جای حل مسئله و جنگیدن با آن به سمت طلاق روی می‌آورند.
وی با بیان این موضوع که حدود 72 درصد طلاق ها از جانب دختران صورت می‌گیرد، می افزاید: ساختار فکری جوانان ما بسیار متفاوت شده است. آنها بدون اینکه درک از ازدواج و طرف مقابل‌شان داشته باشند، تن به ازدواج می‌دهند.
این جامعه شناس تصریح می‌کند: دختران و پسران امروزه ازدواج را سرسری می‌گیرند و تفکر منطقی ندارند. آنها نمی‌خواهند مسئولیت به عهده بگیرند و نمی‌خواهند با سختی روبرو شوند، آرزوها و خواسته‌هایشان را در ازدواجی که کرده‌اند نمی‌بینند. طوری که امیالشان به سمت تجملات (طلا، ماشین خوب، خانه خوب و غيره ) رفته است اگر این امیالشان را کاهش دهند درصد طلاق کاهش پیدا می‌کند.
قرایی مقدم با بیان اثرات مخربی که رسانه‌های بیگانه و ماهواره‌ها بر تفکرات جوانان ما گذاشته است عنوان می‌کند: باید جوانانمان را با سریال‌ها، فیلم‌ها وکتاب‌ها به فرهنگ اصیل ایران و به جامعه‌ای که اصالت فرهنگی ایرانی داشته باشد، برگردانیم.
وی با تاکید بر این موضوع که آمار طلاق در طبقه متوسط جامعه، بالاست، بیان می‌کند: در اقشار پایین جامعه تجانس فرهنگی به صورتی است که خانم به همسر خود وابستگی اقتصادی دارد و طلاق را اصولا مایه ننگ در خانواده می‌دانند. در اقشار بالای جامعه هم چون خانم از لحاظ زندگی در رفاه مالی است و سعی می‌کند که این شرایط خود را حفظ کند.
این استاد دانشگاه در ادامه می‌گوید: ایمان در جامعه ما کمرنگ شده و این سبب شده است تا جوانان در زندگی صبوری نداشته باشند و امیالشان به سمت تجمل‌گرایی سوق پیدا کند.
قرایی مقدم در پایان می‌افزاید: جوانان ما نباید تفکرات رویایی داشته باشند و بعد از اینکه ازدواج کردند بدانند که شرایط برای آنها تغییر کرده است و باید صبوری داشته باشند تا به اهدافشان در زمينه ازدواج برسند.
آمارهای نگران کننده و سرسام‌آوری درباره طلاق در سالهای اولیه زندگی مطرح می‌شود، اما علاجی تحت عنوان «مشاوره پیش از ازدواج» به عنوان حلقه گمشده ازدواج قبل از خوانده شدن عقد رسمی، مغفول می‌ماند. مشاوره پیش از ازدواج در ایران به یک کلاس 45 دقیقه‌ای در کنار مراحل آزمایش و تست اعتیاد محدود می‌شود و در این کلاس هم طبیعی است که هیچ زوجی نمی‌تواند پیش‌بینی کند چقدر در شناخت طرف مقابلش درست عمل کرده است.
سن ازدواج و جوان بودن و خام بودن دو طرف بر تمام تصمیمات مهم زندگی آنها از جمله ازدواج سایه می‌اندازد و آنها شاید سال‌ها بعد از ازدواج یا حتی بعد از تولد بچه تازه به اشتباه بودن تصمیم خود پی ببرند.
يكي از زناني كه براي طلاق به دادگاه آمده مي‌گويد: 29 سال دارم و 6 سال از ازدواجم مي‌گذرد اما حالا براي طلاق آمده‌ام. يادم مي‌آيد در مرکز بهداشت و درمان كه براي ازدواج رفتيم یک روز از صبح تا حدود ساعت سه، همه کارهای تست اعتیاد و آزمایش و کلاس‌های تنظیم خانواده را انجام دادیم و البته یادم نمی‌آید در آن کلاس 45 دقیقه‌ای که بیشتر آن در مورد چگونگی روش‌های پیشگیری از بارداری و اطلاعات پزشکی بود، حرفی از شناخت زوجین قبل از ازدواج و امکان وجود خطا در آن نبود و حرفي از اين موارد زده نشد!»
این زن جوان می‌گوید: «زمانی که من برای مشاوره پیش از ازدواج به این مرکز رفتم سن کمی داشتم و اگر تنها یک فرد آگاه چند دقیقه با من صحبت می‌کرد می‌توانست مرا متوجه اشتباه بودن تصمیمم بکند.»
اين زن جوان در ادامه می‌افزاید: «میان من و همسرم اختلافات بزرگ و فاحشی وجود داشت و بعد از ازدواج تقریبا تمام مشاورانی که ما را با هم دیدند این مساله را تایید کردند.»
او می‌گوید: «همیشه آرزو می‌کردم کاش این مشاوره‌ها را پیش از ازدواج گرفته بودم تا در تصمیمم کمتر عجله می‌کردم!!»
142/01192/20
نظر شما