سمفونی روح نواز چشمه و سنگ در فریدونشهر+تصاویر

به گزارش خبرنگار ایمنا از شهرستان فریدونشهر؛ پس از طی مسافت 155 کیلومتری به طرف غرب اصفهان و پس از گذر از شهرستان های فریدن و بوئین میاندشت؛ به سرزمینی می رسیم که از آن به عنوان بام ایران نیز یاد می شود.
فریدونشهر؛ دیار نام آشنایی که در تمام فصول سال از زمستان های سپید و حیرت آورش تا پاییز هزار رنگ و بهار پر طراوتش چشم هر بیننده ای را تسخیر می کند.
این شهرستان با مساحت ۱/۲۲۳۶ کیلومترمربع، در میان استان‌های لرستان و چهارمحال و بختیاری واقع شده‌ است. طبق این شواهد و همچنین به دلیل وجود تپه های تاریخی در این منطقه قدمت این شهرستان به بیش از سه هزار سال و حتی قبل تر از دوره هخامنشی باز می گردد.

فریدونشهر بزرگ ترين شهر گرجی نشين ايران است که تا سال ۱۳۵۹ هـ . ش "آخوره بالا" ناميده می شد. فریدونشهر چون آخرین قسمت منطقه اصفهان و سرحد بین استان های لرستان، چهار محال و بختیاری و اصفهان بوده‌ است بنام آخوره معروف بوده است و در سال های بعد از انقلاب به موازات پیشرفت های همه جانبه که در کشور صورت گرفت آخوره تبدیل به فریدونشهر شد.
فریدونشهر نامزد امن‌ترین شهر دنیا از سوی یونسکو و با ۲۵۳۰ متر ارتفاع از سطح دریا، مرتفع‌ترین شهر ایران است.
ارتفاعات پر صلابت و زیبا
ارتفاعات زیبا و شگفت انگیز این شهرستان موجب شده که برخی اهالی فریدونشهر را "سوئیس ایران" لقب دهند و این شهرت به دلیل شباهت بخشی از ارتفاعات این منطقه به رشته کوه های آلپ است. فریدونشهر با کوههای زیبا و مرتفعی احاطه گردیده که مهم ترین آنها کوه دید جری در شمال ، کوه بیس که در شمال شرقی و کوه تتره در جنوب است.

بلندترین ارتفاعات شهرستان فریدونشهر شامل قلۀ شاهان کوه با ۴ هزار و ۴۰ متر (قلۀ شاهسون) می باشد که این قله بلندترین قله استان بوده و همچنین می توان به ارتفاعات کوه کلوسه و کوه کمران اشاره کرد که این منطقه در طول سال پذیرای کوهنوردان بی شماری برای صعود به قلل منطقه از تمام نقاط کشور است. 
آثار تاریخی
آثار تاريخي شهرستان فریدونشهر شامل تپه‌هاي تاريخي و سنگ گورهای باستانی در روستای قهستجان و همچنین سنگ قبرهاي قديمي است. 
این شهرستان دارای سه کلیسا در روستای خویگان علیا تنها روستای ارمنی نشین این منطقه از مذهب مسیحی گریگوری می باشد که شامل حضرت مریم مقدس، کلیسای هوانیس و سورپ نس است و تنها دو کلیسا به نام های حضرت مریم و هوانیس ثبت ملی شده است. 

رودخانه و نظرگاه شاهزاده منصور در روستاي و هرگان، قلعه خواجه اميرقلي تاج ميري در روستاي اسلام‌آباد،نظرگاه‌هاي مايي بولاغ روستاي سيبك، چشمه بابا احمد روستاي سرداب، نظرگاه پيرعلي و چشمه انجيل روستاي سروشجان زادگاه ارامنه اين روستا از ديگر آثار تاريخي و قديمي اين شهرستان به شمار مي‌رود.
دشت لاله‌هاي واژگون
بیش از دو هزار هکتار از مراتع و کوهستان های فریدونشهر را دشت لاله های واژگون به خود اختصاص داده که بیشترین تراکم این گلزار در حاشیۀ چشمه لنگان، پیشکوه و پشتکوه است و فصل رویش و گل دهی لاله های واژگون از اواخر فروردین تا اوایل خرداد ماه است.


جنگل‌هاي زيباي دهستان‌هاي پشتكوه و پيشكوه اين شهرستان نیز دیدنی است.
آبشارها و چشمه سارها
آبشار زير زداب گوهر دره در دهستان پشتكوه در فاصله ۲۵ كيلومتري فريدونشهر، آبشار دورك، آبشار پشندگان، چشمه لنگان، سد پشمه لنگان و مناطق گردشگري در روستاي ديزي كوه اين شهرستان از ديگر آثار تاريخي، گردشگري و توريست پذير است.
سراب بابا احمد، آبشار طبيعي پونه‌زار، سراب آبلت در محله وحدت‌آباد و پارك سراب فريدونشهر، از ديگر مكان‌هاي گردشگري است كه سالانه پذيراي صدها مسافر و توريست است.
آبشار پونه زار
آبشار پونه زار یا بید نیانی از شاخص ترین تفرجگاه های منطقه است که در فاصلۀ ۲۰ کیلومتری غرب فریدونشهر با دبی آب حدود یک هزار لیتر در ثانیه قرار گرفته که از برف کوه های زاگرس مرکزی تأمین می شود.

ارتفاع آبشار پونه زار بین ۱۵ تا ۳۰ متر است و در بالا دست آن ده ها چشمه زلال و گوارا و در پائین دست آن چندین پروژه پرورش ماهی قرار دارد.
آبشار پونه زار به دلیل آن که چشمه های آن در پایین دست می باشد می توان از نزدیک این آبشار را مشاهده کرد.
چشمه لنگان
چشمه لنگان در فاصلۀ ۱۷ کیلومتری جنوب غربی فریدونشهر واقع شده که آب آن از زیر تخته سنگ های بزرگ با سرعت و فشار زیاد خارج می شود.

قسمتی از آب چشمه لنگان با استفاده از سه ایستگاه پمپاژ و از طریق ۱۴ کیلومتر خط لوله، آب فریدونشهر و روستاهای مجاور را تأمین می کند.
آبشار پشندگان
آبشار پشندگان در غرب روستای پشندگان و ابتدای درۀ سپستان واقع و در کنار ذخیره گاه جنگلی زاگرس حرکت آب با فشار بر روی تخته سنگ‌ها، خصوصاً در بهار جذابیت و طراوت خاصی دارد.
پارک معلم (سراب)
این پارک در شمال شهر فریدونشهر واقع شده است و دارای منابع آب فراوان و فصلی می باشد و چشم اندازهای زیبا از کوه های جوان دوران نه چندان کهن دارد.

چشمه تنگوله
در ۵۰ کیلومتری غرب فریدونشهر، در کنار جادۀ پیشکوه قرار دارد که با استفاده از آب گوارای آن ماهیان سردابی
ساکنین غرب دره به پیشنهاد و رهبری دختری جسور تونلی در آخرین محل ممکن در زیر کوه با وسائل ابتدایی و کار طاقت فرسا حفر کرده و برای همیشه آب را در کشتزار خود جاری ساختند پرورش داده می شوند.
تنگ حنـا
این تنگه در حدود ۶۵ کیلومتری فریدونشهر و یک کیلومتری قریۀ گوگان قرار دارد و کانالی است که در اثر جریان دائمی آب و فرسایش کوه بوجود آمده است.
بصورت دو دیوار قائم و موازی به بلندای ۲۰ تا ۳۰ متر و به فاصلۀ هشت تا ۱۲ متر از یکدیگر می باشد و دو طرف دیوارۀ مذکور لانه های کبوتران و کلنی های زنبور عسل بر زیبایی چشم انداز می افزاید.
رودخانۀ چاقاگلی از این معبر می گذرد و همچنین آب چند چشمه نیز از این کانال عبور می کند.
غار گوگان
در دو کیلومتری شمال روستای گوکان قرار گرفته و دارای آثار تراش سنگ‌ها بدست انسان در بدنه می باشد که در انتهای غار حوضچه ای پر آب وجود دارد که در تمام مدت سال دارای آب است، ارتفاع غار از سطح زمین حدود ۱۵ متر و ورود به آن بوسیلۀ نردبان امکان پذیر است.

جوب دختر
در دامنه های شمالی شاهان کوه و در ناحیۀ جنوبی چشمه لنگان، دره ای است مابین دو کوه که آب برف کوه‌های طرفین در این شیب جاری است، گویند در زمان قدیم دو طایفه در دو طرف دره زندگی می کرده و پیوسته برای تصرف آب آن در جدال بوده اند و جوی‌های متعددی بر بالا دست یکدیگر ایجاد می کردند.
نهایتاً ساکنین غرب دره به پیشنهاد و رهبری دختری جسور تونلی در آخرین محل ممکن در زیر کوه با وسائل ابتدایی و کار طاقت فرسا حفر کرده و برای همیشه آب را در کشتزار خود جاری ساختند.
این تونل دارای چهار حلقه چاه است و تا به امروز نیز توسط کشاورزان بهره برداری می شود و همه ساله در لایروبی آن اقدام می گردد.
اماکن زیارتی و مذهبی
امامزاده مشعلدار علی در محله وحدت آباد واقع شده که نسب آن به امام حسن مجتبی (ع) می رسد، و این در حالی است که بقعه امامزاده مشعلدار در سال های اخیر نوسازی شده و با توجه به سردسیر بودن منطقه، گنبد آن از ورق استیل به سبک زیبایی ساخته شده است.
امامزاده محمد در قسمت جنوبی روستای چقاء از توابع دهستان برف انبار شهرستان فریدونشهر واقع شده که نسب شریف امامزاده محمد(ع) به زید بن حسن مجتبی (ع) می رسد که در دره ای کوهستانی واقع شده که اطراف آن چشمۀ آب جاری است و همچنین رویش گاه کهنسال ترین درختان گردوی منطقه است.

امزاده سیدمحمد در روستای مکه دین واقع شده و نسب شریفش به امام موسی بن جعفر (ع) می رسد و امامزاده سیدصالح در پشتکوه فریدونشهر که از نوادگان امام موسی بن جعفر(ع) می باشد قرار گرفته و همچنین می توان به امام زاده تاجعلی در روستای کاهگان، امامزاده پیرعلی (در کنار چشمه لنگان)، امامزاده پیر محمد در دهستان پیشکوه روستای دهنو، امامزادۀ روستای کاهگان در دهستان پشتکوه دوم و همچنین امامزادۀ روستای زمستانه در دهستان پشتکوه اشاره کرد
پیست اسکی فریدون‌شهر 
در ۱۸۰ کیلومتری غرب اصفهان و ۳ کیلومتری فریدونشهر و در دامنه کوه تسیخه قرار گرفته و مرتفع‌ترین پیست اسکی ایران است.

این پیست که در ارتفاعات موسوم به گردنه روستای چغیورت استقرار یافته است، از پاییز تا اواخر فروردین ماه میزبان مسافران و علاقه مندان است.
گیاهان داروئی
شهرستان فریدونشهر به دلیل کوهستانی بودن منطقه و وجود کوهساران و چشمه ساران طبیعی و بکر دارای گیاهان دارویی خودرو بوده و دارای تنوع زیاد می باشد که شامل کرفس کوهی، چای کوهی، تره کوهِی، ریواس، قدومه، شنگ، گزانگبین، کتیرا، بابونه، موسیر، شیرین بیان، شوید کوهی، خاکشیر، بارهنگ، بادیان، آویشن، زرین گیاه، زرشک وحشی، گل خطمی، بومادران، رازیانه، گل گاوزبان، بابا آدم، گل گندم، پونه، پنیرک، زبان گنجشک، کنگر، کاسنی و همچنین گل همیشه بهار است. 

گویش و مذهب
ترکیب بندی جمعیت شهرستان فریدونشهر عبارتند از بختیاری، گرجی، ترک، فارس و ارمنی است که قوم ارمنی در روستای خویگان علیا ساکن بوده و پیرو مذهب مسیحی گریگوری می باشند و سایر اقوام همگی مسلمان و شیعۀ می باشند.
اين شهر مرکز ييلاق "عشاير چهارلنگ بختياري" است و پنج گروه، "بختياري"، "گرجي"، "ترک "،"ارمني" و"فارسي" از تيره‌هاي معروف اين ناحيه مي‌باشند که هرگروه به زبان قومي مخصوص خود تکلم مي‌کنند.
بیشترین جمعیت شهر فریدونشهر امروزی را گرجیان تشکیل داده اند که زبان گرجی تنها یادگار و هویت قومی آنان است.
زبان گرجی از ۳۳ حرف الفبا تشكيل شده و از زبان هاي قديمي و پرسابقه است و این در حالی است که بسياري از محققان معتقدند ساخت سي وسه پل (پل الله ورديخان) اصفهان ملهم از تعداد حروف الفباي گرجي بوده است.
غذای محلی
از معروف‌ترین غذاهای مردم این شهرستان می توان به آبگوشت، آش، کله جوش و کاچی اشاره کرد .

سوغات و محصولات
معروف ترین سوغات شهرستان فریدونشهر انواع فرآورده های لبنی است که گردشگرانی که به این شهر مسافرت می کنندمحصولاتی از قبیل گردو، بادام، ماست، کره، کشک، روغن حیوانی و پنیر محلی را به عنوان سوغات خریداری و همراه خود می برند.
عسل مرغوب و با کیفیت، انواع نان های محلی و اگدکی و همچنین ماهی سردابی از دیگر سوغاتی های این شهرستان بوده که طرفداران و مصرف کنندگان خاص خود را دارد.
صنایع دستی
فرش از مهمترین صنعت دستی شهرستان فریدونشهر به شمار می رود و از صنایع دستی برجسته شهرستان فریدونشهر قالی‌بافی بوده و دارای قدمتی ۴۰۰ ساله است که در سبک‌های داری و زمینی رایج بوده و شهرستان فریدون‌شهر در زمان صفویه یکی از مراکز عمده قالیبافی بوده است.

بافت فرش به سبک زمینی در زمان صفویه و با ورود گرجیان به شهرستان فریدون شهر رایج و متداول شد که در آن دوره نقشه‌های گرجی باف، شیخ صفی، لچک ترنج شاه عباسی، شاه طهماسب و دسته گلی بیشتر مرسوم بود و آن چه حائز اهمیت و شگفتی است این است که قالی بافان بدون نقشه، با ذوق هنری بی‌نظیر و حس لطافت خود زیباترین آثار هنری را بر پیکره قالی درج می‌کردند.
شهدا
شهرستان فریدونشهر 120 شهید تقدیم انقلاب اسلامی ایران کرده است. علی کیخواهی، امیرحسین رضایی، غزل مؤمنی، محمدقلی دویستی، علی رضا تاجمیری، علی پارسه، عبداله صالحی، منوچهر عبدالهی و اسماعیل دویستی  نام برخی از شهدای سرافراز این شهرستان است.هم چنین شهدای غواس بسیاری را می توان در بین این قهرمانان یافت.

مشاهیر و بزرگان
از شناخته شده ترین گرجيان ایران مي توان به الله وردي خان اونديلادزه سازنده‏ پل الله وردي خان مشهور به سي و سه پل و نخستين سپهسالار شاه عباس و حاكم تمامي فارس و همچنین امام قلي خان پسر الله وردي خان فاتح هرمز و حاكم فارس اشاره كرد.
الله وردیخان نه تنها به عنوان جنگجو و فرمانده نظامی شاخته شده بلکه خدمات فرهنگی او نیز با تاریخ ایران رقم خورده و پل مشهور سی و سه پل در اصفهان که یکی از شاهکارهای معماری ایران است به دستور و با هزینه الله وردیخان ساخته شده است.
تعداد باسوادان و تحصیل‌کردگان گرجی به نسبت جمعیت آنان بسیار بالا بوده و برخی از تحصیلکردگان به درجات بالای علمی راه یافته اند و از متخصصان برجسته کشور هستند.
از اهالی مشهور روستای سیبک فریدونشهر نیز  می‌توان محمود کریمی سیبکی ؛بازیکن سابق فوتبال و علی خودسیانی؛ کارگردان را نام برد.
هم چنین سعید مولیانی ساکن شهرستان فریدونشهر به خاطر فعالیت های آموزشی و همچنین تالیف کتب و آثار مختلف فرهنگی از جمله کتاب« جایگاه گرجی ها در تاریخ و تمدن ایران» و نیز« آموزش زبان گرجی برای ایرانیان» از سوی وزارت آموزش و علوم گرجستان در سال 2011 مورد تقدیر قرار گرفته است.
سیف اله خان گرج نام یکی دیگر از مشاهیر این شهرستان است که بانی اولین مدرسه بوده است.02148/131/20