سفره هفت سین مـعمولاً چـند ساعـت مانده به زمان تـحویل سـال نو آمـاده بود و بر صفحهاى بلندتر از سطح زمین چیده مىشد. سفره هفت سین نوروزی برپایه عدد مقدس هفت بنا شده بود.
روايات گوناگون از هفت سين نوروزی
در گذشته عدد هفت خوش يمن، مبارك و حتي مقدس تلقي ميشده است. هفتسین در مراسم نوروزی به روایتهای گوناگون به وجود آمده است، گروهی از پژوهشگران بر این باورند كه در جشن نوروز، میوهها، شیرینیها و خوراکیها را در هفت عدد از سینیها میچیدند و بر سفره نوروزی میگذاشتند و آن را هفتسینی میگفتند که بعدها در طول زمان به هفتسین تبدیل شده است.
بنا به روایتی هفت «سین» ابتدا هفت «شین» بود. برخی از محققان معتقدند که پیش از اسلام، در این سفره هفت شین میگذاشته اند همچون شمع، شیرینی، شیر، شراب، شهد و شاهدانه، اما بعد از حضور اسلام به دلیل ممنوعیت مصرف شراب، خواهر و همزاد شراب را که «سرکه» مىشد انتخاب کردند و اینگونه شین به سین تغییر پیدا کرد.
گروهی دیگر بر این گمانند که ابتدا هفتچین یعنی هفت نوع چیدنی از درخت، بوده است که بعدها به هفتسین تغییر یافته است. اما قرنهاست که در سفره عید هر ایرانی، هفت گونه خوردنی و سبزه که حرف نخست آن «سین» است، چیده می شود.
عدد هفت نشانگر خوشيمني و فال نيك است
عدد هفت در زبان باستانی به نام "امرداد" است. امرداد معنای جاودانگی و بیمرگی نام داشت و از آنجايی که این عدد معنای زیبای زندگی و جاودانگی را میداد هفت واژه را به نشانه آن گزینه کرده و بر خوان نوروزی میچینند.
نگاهي گذرا به واقعيتهاي طبيعي، كتب الهي، باورهاي مردم، هنر معماري، موسيقي، خط و نيز ادبيات ملل نشان مي دهد كه عدد هفت تا چه حد مورد توجه ويژه قرار دارد. هفت برای ایران و ایرانیان باستان مقدس بود و از آن برای مفاهیم مثبت، خوش یمنی و فال نیک استفاده میشد مانند؛ هفت رنگ رنگینکمان، هفت خان رستم در شاهنامه، هفت آسمان، هفت اقلیم، هفت روز هفته، هفت فرشته، هفت شهر عشق در عرفان، هفت پیکر و ...
در قرآن كريم و نيز نزد مسلمانان ايراني عدد هفت جداي از ساير عددها مورد توجه قرار دارد. در برخي از آيهها و سورههاي قرآن از عدد هفت نام برده شده و نيز قرآن را مشتمل بر هفت موضوع دانستهاند. مناسك حج هفت مرحله دارد و نخستين قاريان نيز هفت نفر بودهاند.
سينهاي سفره هفت سين نماد چيست؟
هرکدام از اشياء و خوراکيهاي انتخابي بر سرسفره هفت سين در عيد نوروز نمايانگر نماد و معناي خاص در زندگي ايرانيان است. خوان هفت سین پارسی با سیب، سیر، سماق، سرکه، سمنو، سنجد و سبزه چیده میشود. اين خوراکي و اشياء به همراه کلام الله مجيد در سر همه سفرههاي هفتسين در سراسر ايران هميشه بطور ثابت وجود دارد.
ماهی قرمز نیز که سمبل عید کشور چین و چینیهاست که به خوان هفت سین نوروزی ایرانیها وارد شده است. غافل از اینکه در عید چینیها ماهی قرمز را رها میکنند تا زندگی جریان یابد ولی ما ماهی قرمز را اسیر تنگ بلورین کرده و تا رسیدن مرگ آنها نگهداری میکنیم.
قرآنکریم نماد توكل به خداوند
ایرانیان به هنگام چیدن سفره هفت سین اولین و مهمترین موردی را که بر سفره قرار می دهند، قرآن کریم است. ایرانیان مسلمان به نشانه توکل و توسل به خداوند متعال در آغاز سال و درخواست بهترین ها از خالق خویش قرآن را در بهترین جای سفره قرار داده و پس از آن اجزای دیگر را میچینند.
شاید زیباترین ویژگی سفره هفت سین را میتوان به وجود سبزه آن دانست، به این دلیل که سبزه با رنگ و طراوت خود دلها را شادمان میسازد و با نگریستن به آن طلوع سال جدید را زیباتر میکند. در ایران باستان رسم بر این بود که ۲۵ روز قبل از نوروز در کاخ پادشاهان ۱۲ ستون از خشت خام برپا میساختند و بر هرکدام یک نوع غله میکاشتند و معتقد بودند اگر سبزهها خوب بروید سال پر برکتی است. دانههایی که امروزه کشت میشود بیشترگندم و عدس است.
سیب، نمادی از تندرستی و زیبایی است. سیب را مادر یا پدربزرگ خانواده بر سفره هفت سین می چیند شاید به آن خاطر که همه ما بارها شاهد دلواپسی و نگرانی مادر خانواده برای حفظ سلامتی اعضای خانه بوده ایم.
سمنو که از جوانههای تازه رسیده گندم تهیه میشود، نماد فراوانی خوراک و غذاهای خوب و پر نیرو است و نیز نمادی برای زایش گیاهی و بارور شدن گیاهان است.
سنجد که عطر برگ و شکوفههای آن محرک عشق و مهر است و از مقدمات اصلی زایندگی به شمار میآید، باید بر سر خوان نوروزی نمایان باشد. وجود سنجد در سفره نوروزی انگیزه زایش کیهانی است.
نماد میکروبزدایی و پاکیزگی محیط زیست و سلامت بدن و نیز زدودن چشم زخم است که باید حتما بر سر سفره نهاده شود. به اعتقاد زرتشتیان بوی سیر دیوان را میگریزاند. زرتشتیان سیر را با تکههای نان که در آن ترید کردهاند، در مراسم پرسه با سداب به کار میبرند و بر سر سفره نیایش میگذارند. پوست سیر را هرگز در جایی نمیگذارند زیرا معتقدند از سحر هم بدتر است، به همین جهت برای کندن پوست آن ابتدا سیر را در آب میخیسانند و بعد پوستش را میکنند، همچنین معتقدند اگر پوست سیر را با پیاز گلپر و اسفند در خانه بسوزانند، به خصوص در صبح روز پنجشنبه، بویش، خانه را پاک میکند.
همانند سیر نمایانگر پاکی محیط، زدودن آلودگی و باطل کردن سحر و جادو است.
.jpg)
سماق نماد عشق مهر و پیوند دلها است که بر سر سفره هفت سین نهاده میشود.
در آداب نوروزی، سكه نشان ثروت و دارايی و رزق و روزي است. لحظه تحويل سال فرصت مناسبی است برای طلب رزق و روزی حلال از خداوند.
/01192/142/20
کانال اطلاعرسانی: https://telegram.me/imnanew
نظر شما