تلسکوپ سوبارو از سیاره‌ای غول‌پیکر و پنهان پرده برداشت

به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از ساینس دیلی، گروهی از اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ قدرتمند سوبارو در هاوایی، دو جرم شگفت‌انگیز در اطراف ستارگان دوردست را شناسایی کرده‌اند؛ یک سیاره فراخورشیدی بسیار پرجرم و یک کوتوله قهوه‌ای کمیاب که این کشف‌ها نخستین موفقیت‌های پروژه OASIS به‌شمار می‌روند؛ طرحی که داده‌های فوق‌دقیق ماهواره‌های فضایی را با پیشرفته‌ترین سامانه‌های تصویربرداری زمینی ترکیب می‌کند تا جهان‌هایی را آشکار کند که تاکنون در نور خیره‌کننده ستاره‌هایشان پنهان مانده بودند.

یافتن سیارات غول‌پیکر یا کوتوله‌های قهوه‌ای با تصویربرداری مستقیم بسیار دشوار است، کمتر از یک درصد ستارگان شناخته‌شده میزبان اجرامی هستند که بتوان آن‌ها را به‌طورمستقیم دید، حتی این اجرام عظیم، در مقایسه با ستاره مادر خود بسیار کم‌نورند و نورشان به‌راحتی در درخشش ستاره گم می‌شود، چالش اصلی اخترشناسان نه‌تنها دیدن این دنیاها، بلکه دانستن محل دقیق جست‌وجو بوده است.

پروژه OASIS این مشکل را با روشی هوشمندانه حل کرده است، پژوهشگران ابتدا داده‌های مأموریت‌های فضایی هیپارکوس و گایا متعلق به آژانس فضایی اروپا را بررسی می‌کنند. این داده‌ها نوسان‌های بسیار ظریف حرکت ستارگان را ثبت می‌کنند؛ نوسان‌هایی که می‌تواند نشانه کشش گرانشی یک جرم پنهان باشد، پس از شناسایی چنین ستاره‌هایی، تلسکوپ سوبارو با سامانه اپتیک تطبیقی بسیار پیشرفته خود به‌سوی آن‌ها نشانه می‌رود و تصویربرداری مستقیم انجام می‌دهد.

یکی از کشفیات جدید، سیاره‌ای به نام HIP 54515 b است که در فاصله ۲۷۱ سال نوری و در صورت فلکی اسد قرار دارد، جرم این سیاره حدود ۱۸ برابر مشتری است و در فاصله‌ای مشابه مدار نپتون به دور ستاره خود می‌چرخد، با وجود نزدیکی ظاهری بسیار زیاد این سیاره به ستاره‌اش از دید زمین، سامانه تصویربرداری سوبارو توانست آن را به‌طور واضح ثبت کند.

کشف دوم، کوتوله قهوه‌ای HIP 71618 B با جرمی حدود ۶۰ برابر مشتری است. کوتوله‌های قهوه‌ای اجرامی هستند که میان ستاره و سیاره قرار می‌گیرند و به‌دلیل جرم ناکافی، هرگز همجوشی هسته‌ای را آغاز نمی‌کنند، این جرم به‌ویژه اهمیت دارد، زیرا به‌عنوان هدفی ایده‌آل برای آزمایش ابزارهای پیشرفته تلسکوپ فضایی آینده ناسا، Roman، انتخاب شده است، این پژوهش نشان می‌دهد همکاری میان داده‌های فضایی و تلسکوپ‌های زمینی می‌تواند نسل تازه‌ای از کشفیات نجومی را رقم بزند و مسیر شناسایی حتی سیارات شبیه زمین را هموارتر کند.