به گزارش خبر گزاری ایمنا و به نقل از ساینس دیلی، نتایج یک پژوهش جدید نشان میدهد که موفقیت شگفتانگیز مورچهها در طبیعت، همیشه حاصل قدرت بدنی یا حفاظت فردی نبوده است. برخی گونههای مورچه در مسیر تکامل، بهجای تولید کارگران قوی و زرهپوش، راهبردی متفاوت را برگزیدهاند: کاهش سرمایهگذاری روی بدن هر فرد و افزایش چشمگیر تعداد اعضای کلونی. این تحقیق که در تاریخ ۱۹ دسامبر ۲۰۲۵ در نشریه Science Advances منتشر شده، نشان میدهد این انتخاب، نقشی کلیدی در شکلگیری جوامع بزرگتر و تنوع بیشتر گونههای مورچه داشته است.
مورچهها برای محافظت از بدن خود به «کوتیکول» یا همان پوسته خارجی سخت متکی هستند. این لایه علاوه بر محافظت در برابر شکارچیان، خشکی و بیماری، برای ساخت به مواد مغذی کمیابی مانند نیتروژن و مواد معدنی نیاز دارد. پژوهشگران دریافتند که تولید کوتیکول ضخیم هزینهبر است و منابعی را مصرف میکند که میتوانست صرف تولید افراد بیشتر شود.
تیم تحقیقاتی با بررسی دادههای اسکن سهبعدی و تصویربرداری اشعه ایکس از بیش از ۵۰۰ گونه مورچه، حجم بدن و میزان سرمایهگذاری روی کوتیکول را مقایسه کرد، نتایج نشان داد سهم کوتیکول از حجم بدن مورچهها بین ۶ تا ۳۵ درصد متغیر است، تحلیلهای تکاملی آشکار کرد گونههایی که کوتیکول نازکتری دارند، معمولاً کلونیهای بسیار بزرگتری تشکیل میدهند.
این کاهش حفاظت فردی به معنای ضعف کلونی نیست. در عوض، مورچهها با تکیه بر رفتارهای جمعی مانند دفاع گروهی از لانه، جستوجوی هماهنگ غذا و تقسیم کار، کمبود استحکام فردی را جبران میکنند. به بیان دیگر، امنیت از سطح فرد به سطح جامعه منتقل شده است.
پژوهشگران همچنین دریافتند گونههایی که سرمایهگذاری کمتری روی کوتیکول دارند، نرخ تنوعپذیری بالاتری نشان میدهند؛ یعنی سریعتر به گونههای جدید تقسیم میشوند. این شاخص در زیستشناسی اغلب بهعنوان نشانهای از موفقیت تکاملی در نظر گرفته میشود.
به گفته پژوهشگران، نیاز کمتر به مواد مغذی ممکن است به این مورچهها اجازه داده باشد به زیستگاههای فقیرتر از نظر منابع نیز گسترش پیدا کنند، این چرخه تقویتی—کلونیهای بزرگتر، حفاظت جمعی قویتر و نیاز کمتر به زره فردی—میتواند توضیح دهد که چرا مورچهها یکی از متنوعترین و موفقترین گروههای جانوری روی زمین هستند.
این یافتهها حتی فراتر از دنیای حشرات معنا پیدا میکند و نشان میدهد در بسیاری از سامانههای زیستی و انسانی، «تعداد» میتواند بر «کیفیت فردی» غلبه کند؛ درسی تکاملی که طبیعت میلیونها سال پیش آن را آزموده است.
نظر شما