محمد امین حیدری در گفتوگو با خبرنگار ایمنا درباره عوارض افزایش مصرف آنتیبیوتیکها اظهار کرد: در بررسی عوارض افزایش مصرف آنتیبیوتیکها، نخست باید توجه داشت که این موضوع به یک بحران جهانی تبدیل شده است؛ همچنین لازم است شناختی کلی از عملکرد باکتریها، ویروسها و قارچها داشته باشیم. این عوامل، موجوداتی هوشمند هستند که در برابر روشهای داروییِ طراحیشده برای از بین بردن آنها از جمله تخریب غشای سلولی یا اختلال در عملکردهای حیاتیشان بهتدریج دچار تغییر میشوند و این تغییرات که بهصورت جهشهای ژنتیکی بروز میکند، موجب میشود بهطور هوشمندانه نسبت به آنتیبیوتیکهای تجویزشده مقاوم شوند و در واقع، سازوکار دفاعی خود را بهروز کنند.
وی افزود: نکته مهم دیگر آن است که یک درمان زمانی مؤثر خواهد بود که ابتدا تشخیص بهدرستی انجام و سپس داروی مناسب انتخاب شود و در ادامه، دوز صحیح دارو تجویز شود. از همه مهمتر، رعایت کامل طول دوره مصرف دارو است؛ اختلال در هر یک از این مراحل میتواند زمینهساز بروز مقاومت آنتیبیوتیکی شود.
معاون آموزش و برنامهریزی انجمن داروسازان ایران با بیان اینکه در صورت بروز مقاومت آنتیبیوتیکی، خطرات جدی در آینده نظام سلامت را تهدید خواهد کرد، ادامه داد: نخست آنکه ممکن است توان مهار بیماریهایی را که پیشتر در سطح جهان کنترل شده بود، از دست بدهیم. مصرف بیرویه آنتیبیوتیکها در یک فرد یا یک جامعه سبب میشود باکتریها نسبت به داروها مقاوم شود و این مقاومت به دیگران، حتی افرادی که تاکنون آنتیبیوتیک مصرف نکردهاند، منتقل شود.
حیدری عنوان کرد: برای نمونه، ممکن است نوزادی دچار عفونت ادراری شود و در آزمایش کشت، مشخص شود باکتری عامل بیماری به آنتیبیوتیکهای رایج پاسخ نمیدهد؛ این وضعیت نه بهدلیل مصرف قبلی دارو توسط آن نوزاد، بلکه نتیجه مصرف نادرست و بیرویه آنتیبیوتیکها در جامعه است که موجب مقاوم شدن باکتریها شده است.
وی اضافه کرد: در چنین شرایطی، پزشکان ناچار به استفاده از آنتیبیوتیکهای قویتر و خاصتری میشوند که ممکن است برای این گروه سنی مناسب نبوده و با عوارضی همچون آسیبهای کلیوی یا کبدی همراه باشد. به این ترتیب، نسلهای آینده از اثربخشی آنتیبیوتیکهای موجود محروم میشوند.
معاون آموزش و برنامهریزی انجمن داروسازان ایران خاطرنشان کرد: از دیگر پیامدهای مقاومت آنتیبیوتیکی میتوان به اختلال در روند درمان بیماران پس از اعمال جراحی اشاره کرد؛ بیمارانی که تحت جراحی یا سایر اقدامات درمانی قرار میگیرند، بهطور معمول نیازمند مصرف آنتیبیوتیک هستند. حال اگر آنتیبیوتیک مؤثر در دسترس نباشد، فرایند درمان با شکست مواجه میشود.




نظر شما