به گزارش خبرگزاری ایمنا، سیدرضا صالحیامیری، وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی ایران، در روز پنجشنبه بیستم آذر ۱۴۰۴ (مطابق با ۱۰ دسامبر ۲۰۲۵) در رأس هیئتی رسمی عازم آتن شد تا در اجلاس دورهای «مجمع تمدنهای باستانی» شرکت کند. این اجلاس چندجانبه که از سال ۲۰۱۷ با مشارکت کشورهای صاحب تمدن (ایران، یونان و چند کشور دیگر) برگزار شده، با هدف بازتعریف نقش تمدنهای کهن در جهان معاصر شکل گرفته و ایران بهعنوان یکی از بنیانگذاران آن نقشی محوری دارد. در ساعات اولیه ورود به آتن، صالحیامیری از سوی مقامات ارشد وزارت فرهنگ یونان و نمایندگان سفارت ایران بهطور رسمی مورد استقبال قرار گرفت. بر اساس برنامه رسمی اعلامشده، صالحی امیری علاوه بر حضور در نشست اصلی مجمع، در این سفر دیدارهای دوجانبهای با وزرای عضو مجمع داشت؛ محور این گفتگوها گسترش همکاری در میراث فرهنگی، گردشگری، تبادل متخصصان و حفاظت از میراث مشترک بشری است.
دیدارها و گفتگوهای فرهنگی
در نخستین دیدار دوجانبه، صالحیامیری با «اولگا کفالویانی» وزیر گردشگری یونان دیدار و گفتوگو کرد. وی ضمن تشریح ظرفیتهای کمنظیر ایران در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری، بر لزوم تدوین یک «برنامه اقدام مشترک» تأکید کرد که محور آن تسهیل رفتوآمد گردشگران، توسعه همکاریهای موزهای و مرمتی، تبادل کارشناسان و برپایی نمایشگاههای مشترک بود. صالحیامیری در این دیدار به ثبت جهانی بیستوهفتمین میراث ناملموس ایران (هنر آینهکاری ایرانی) اشاره کرد و افزود که ایران علاوه بر ۲۹ اثر ثبتشده ملموس و طبیعی، ظرفیت ثبت آثار بیشمار دیگری دارد. او تأکید کرد ایران با ۲۹۹ رشته صنایعدستی و یکی از غنیترین مجموعههای آثار تاریخی جهان آماده گسترش همکاری بلندمدت و راهبردی با یونان است.
در همین جلسه وزیر گردشگری یونان اعلام کرد که کشورش تمایل و اراده جدی برای توسعه همکاری با ایران دارد و پیشنهادهای ایران را پاسداشت میراث غنی جهان خواند. او بر اهمیت تسهیل روادید و ازسرگیری پروازهای مستقیم تأکید کرد و با اشاره به اینکه یونان در سال ۲۰۲۴ میزبان ۴۰ میلیون گردشگر بوده، گفت که با معرفی مناسب ایران به گردشگران اروپایی، آنها به این کشور جذب خواهند شد. وزیر گردشگری یونان همچنین آمادگی خود را برای حضور در نمایشگاه گردشگری تهران اعلام کرد و بر حمایت از امضای یک تفاهمنامه مشترک فرهنگی و گردشگری در جریان این سفر تأکید نمود.
صالحیامیری در دیدار دیگری با «لیندا مندونی» وزیر فرهنگ یونان، از پیوندهای عمیق دو تمدن ایران و یونان و آمادگی ایران برای گسترش همکاریهای بلندمدت فرهنگی خبر داد. از جمله پیشنهادهای مطرحشده در این دیدار، برگزاری نمایشگاه بزرگ آثار فرهنگی ایران در آتن و اجرای سمفونی مشترک «پرسپولیس – آکروپولیس» بود که مورد استقبال کامل طرف یونانی قرار گرفت. وی با تأکید بر اینکه ایران و یونان بهعنوان دو ستون تمدن جهانی دارای تاریخی مشترک و ریشههایی هستند که هیچگاه از یکدیگر جداشدنی نیستند، ضرورت امضای یک تفاهمنامه جامع فرهنگی و گردشگری بین دو کشور را یادآور شد تا زمینه همکاریهای بلندمدت در حوزههای میراث فرهنگی و صنایعدستی فراهم گردد.
وزیر فرهنگ یونان نیز در این دیدار با استقبال از پیشنهادهای ارائهشده بر امضای فوری این تفاهمنامه توسط دولت یونان تأکید و موافقت رسمی کشورش با برگزاری نمایشگاه آثار موزهای ایران در آتن را اعلام کرد. مندونی سمفونی مشترک پیشنهادشده را الهامبخش توصیف کرد و گفت که یونان هیچ محدودیتی در گسترش همکاریهای فرهنگی و هنری با ایران متصور نیست.
در دیدار دیگری با گروهی از ایرانشناسان، پژوهشگران، روزنامهنگاران و نمایندگان آژانسهای گردشگری یونان، صالحیامیری با تشریح جامع ظرفیتهای گردشگری، میراث فرهنگی و صنایعدستی ایران بر تصویر مثبت سفرهای قبلی خارجیها به ایران و آثار مهماننوازی مردم کشور تأکید کرد. او خاطرنشان کرد که مشکلات اصلی توسعه گردشگری دو کشور عبارت است از نبود پرواز مستقیم و پیچیدگی صدور ویزا که باید از طریق مذاکرات دوجانبه رفع شوند؛ در غیر این صورت گسترش ارتباطات مردمی میسر نیست.
شخصیتهای یونانی حاضر نیز علاقه خود را به تمدن ایران ابراز کرده و بر لزوم تبادل فرهنگی، طرح پروژههای تحقیقاتی مشترک و تقویت ارتباط دانشگاهها، هنرمندان و فعالان فرهنگی دو کشور تأکید کردند.
تفاهمنامهها و توافقنامههای فرهنگی
در جریان این سفر بر تدوین سندهای همکاری جدید تأکید شد. صالحیامیری پیشنهاد ایجاد یک «برنامه اقدام مشترک» میان ایران و یونان را مطرح کرد که محورهای اصلی آن شامل تسهیل رفتوآمد گردشگران و تقویت همکاریهای موزهای و مرمتی خواهد بود. از سوی دیگر، طرف یونانی بر ضرورت بهروزرسانی یادداشت تفاهم دوجانبه سال ۱۹۹۷ تأکید کرد و خواستار تدوین یک برنامه مشترک جدید شد. همچنین در دیدار با وزیر فرهنگ یونان، دو طرف بر لزوم امضای یک تفاهمنامه جامع فرهنگی و گردشگری میان ایران و یونان تأکید کردند تا زمینه همکاریهای بلندمدت فراهم شود. طرفین توافق کردند این تفاهمنامه در چارچوب کمیته مشترکی تهیه و نهایی شود، همچنین یونان نیز برای امضای فوری این سند اعلام آمادگی کرد.
در زمینه برنامههای اجرایی نیز پیشنهاد شد که دو کشور نمایشگاههای مشترکی در جهت معرفی آثار تاریخی و فرهنگی مشترک خود برگزار کنند. بهعنوان نمونه، برگزاری یک نمایشگاه بزرگ از آثار موزهای ایران در آتن توسط طرف یونانی پذیرفته شد. اجرای کنسرت مشترک «پرسپولیس – آکروپولیس» نیز بهعنوان نمادی از پیوند تاریخی دو ملت برنامهریزی شد. علاوه بر آن، موضوعات متنوعی چون گردشگری خوراک، سلامت، دریایی و ورزشی نیز مورد توجه قرار گرفت و طرفین بر این نکته تاکید کردند که گردشگری بهعنوان پلی میان ملتها نقش مهمی در نزدیکی دو کشور ایفا میکند.
ظرفیتها و چشماندازهای مشترک میراث فرهنگی و گردشگری
به گزارش ایمنا، ایران و یونان هر دو از تمدنهای کهن جهان هستند و به همین دلیل از میراث فرهنگی بسیار غنیای برخوردارند. ایران با ۲۹ اثر ثبتشده در میراث جهانی یونسکو (شامل آثار طبیعی و تاریخی) و ظرفیت ثبت جهانی میراث ناملموس جدید مانند «هنر آینهکاری ایرانی»، یکی از نگهبانان گنجینه تمدنی است. در مقابل، یونان نیز دارای بناهای تاریخی شاخصی چون آکروپلیس و معبد دلفی است که نام آنها با تمدن غرب شناخته میشود. این میراث مشترک میتواند زمینهساز همکاریهای مشترک پژوهشی و نمایشگاههای فرهنگی شود که تاریخ و هنر دو ملت را در کنار یکدیگر معرفی کند.
- جاذبههای طبیعی و گردشگری: ایران و یونان هر دو دارای جاذبههای طبیعی فراوانی هستند که برای گردشگران جذاباند. از بیابانها و جنگلهای ایران گرفته تا جزایر و سواحل یونان، هردو کشور مقصدهای متنوعی ارائه میدهد. اقتصاد گردشگری یونان یکی از بزرگترین اقتصادها در جهان است (۴۰ میلیون گردشگر در سال ۲۰۲۴) و از طریق بهبود زیرساختها و رفع موانع سفر (پرواز مستقیم و روادید)، در کنار معرفی ایران به گردشگران اروپایی میتوان انتظار داشت تعداد بیشتری از گردشگران اروپایی و یونانی برای بازدید از ایران اقدام کنند، همچنین گردشگران ایرانی نیز میتوانند از ترکیب میراث تاریخی و طبیعت یونان بهرهمند شوند.
- صنایعدستی و فرهنگ عامه: ایران با داشتن ۲۹۹ رشته صنایعدستی غنی و یونان با هنرها و صنایعدستی محلی خود، ظرفیت بالایی برای نمایش فرهنگ و هنر در بازارهای مشترک دارند. برگزاری بازارچهها و نمایشگاههای مشترک صنایعدستی میتواند به معرفی هنرها و محصولات فرهنگی دو کشور در بازار منطقهای کمک کند.
- پتانسیل همکاری علمی و تخصصی: تبادل استاد و دانشجو، همکاری دانشگاهی و بهرهگیری از تجارب دو کشور در مرمت آثار باستانی و حفاظت از میراث طبیعی از دیگر حوزههایی است که در این سفر مورد توجه قرار گرفت. ایجاد برنامههای آموزشی و پژوهشی مشترک میتواند در تربیت متخصصان مرمت آثار فرهنگی و پژوهشهای تاریخی مثمر ثمر باشد.
- ارتباطات مردمی و دیپلماسی فرهنگی: گسترش گفتوگوی تمدنی بین نخبگان فرهنگی دو کشور (ایرانشناسان، مدیران فرهنگی و فعالان گردشگری یونان) ظرفیت مهمی برای معرفی تصویر واقعی ایران فراهم کرده است. به قول صالحیامیری، اراده ملتها مهمتر از اراده دولتهاست و تعامل مستقیم با نخبگان فرهنگی یونان میتواند به ترویج تفاهم و کاهش پیشداوریها کمک کند. همچنین تلاش برای تسهیل روادید و پرواز مستقیم، میتواند راه را برای گسترش روابط مردمی و گردشگری هموار کند.
-
نتایج و فرصتهای پیشرو برای ایران
سفر صالحی امیری میتواند علاوه بر تقویت مشارکت فعال ایران در مجمع تمدنهای باستانی، بستری استراتژیک برای گسترش همکاریهای فرهنگی، اقتصادی و گردشگری ایران با دیگر اعضای این مجمع باشد. از طرفی نزدیکتر شدن ایران به یونان – که امروز در فهرست ۱۰ مقصد برتر گردشگری جهان قرار دارد – میتواند بازار بزرگی برای گردشگری و تبادلات فرهنگی ایران پدید آورد. در صورت عملیاتی شدن پیشنهادات مطرحشده (مانند لغو یا تسهیل ویزا و برقراری پرواز مستقیم)، مسافرتهای دوطرفه افزایش خواهد یافت و بهتبع آن درآمدهای ارزی گردشگری رشد میکند، همچنین نمایش آثار و برگزاری رویدادهای مشترک (نمایشگاهها، کنسرتها و سمفونیهای تاریخی) کمک بزرگی به ارتقای جایگاه فرهنگی ایران در عرصه بینالمللی میکند و به معرفی فرهنگ ایرانی در میان مخاطبان جدید میانجامد.
از سوی دیگر، این سفر همسو با سیاست کلان دیپلماسی فرهنگی دولت ایران است که با تأکید بر «ارائه تصویر واقعی ایران» و مقابله با ایرانهراسی، از طریق تعامل تمدنها به دنبال ارتقای نفوذ فرهنگی کشور است. گشایش در روابط فرهنگی با یونان، در حکم پلی ارتباطی با اتحادیه اروپا نیز عمل میکند و میتواند سرآغازی برای ارتقای همکاریهای فرهنگی و علمی ایران با دیگر کشورهای اروپایی باشد. در کل، نتایج این سفر در گسترش روابط مردمی و سیاسی، رونق گردشگری و تقویت صنعت فرهنگ و هنر ایران قابل توجه است و میتواند ظرفیتهای جدیدی در این حوزهها برای کشور فراهم کند.
نظر شما