به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، شهرهای امروز با چالشهای بزرگی در زمینه مصرف انرژی و انتشار آلایندهها روبهرو هستند. طراحی شهری و مدیریت هوشمند انرژی ابزارهای کلیدی هستند که میتوانند مصرف انرژی را بهطور چشمگیری کاهش دهند و آیندهای پایدار برای شهرها رقم بزنند. راهبردهای مختلفی از جمله فرمهای فشرده شهری، طراحی ساختمانهای سبز، سیستمهای انرژی مشترک و بهکارگیری فناوریهای هوشمند برای دستیابی به این هدف وجود دارد.
فرمهای فشرده شهری با شبکههای خیابانی متراکم و محلههای مختلط، نیاز به سفرهای طولانی را کاهش میدهند و وابستگی به خودروهای شخصی را کم میکنند. توسعه شهری بر پایه حملونقل عمومی و اولویت دادن به پیادهروی و دوچرخهسواری، با کاهش تردد خودروهای شخصی، مصرف سوختهای فسیلی را تا چند برابر کاهش میدهد.
ساختمانها سهم بزرگی در مصرف انرژی دارند. طراحی ساختمانهای سبز و استفاده از استراتژیهای غیرفعال همچون جهتگیری مناسب بنا برای بهرهگیری از نور خورشید، بامهای سبز و دیوارهای سبز برای عایقکاری طبیعی و پوستههای پیشرفته با عایقبندی حرارتی، میتواند مصرف انرژی گرمایش و سرمایش را بهطور چشمگیری کاهش دهد.
مدیریت انرژی در سطح منطقهای با استفاده از سیستمهای انرژی مشترک، کارایی بیشتری نسبت به سیستمهای فردی دارد. بهرهگیری از گرمای هدررفته صنایع برای گرمایش و سرمایش و توسعه زیرساختهای سبز برای کاهش اثر جزایر حرارتی شهری، نمونههایی از این رویکرد هستند.
در کنار این موارد، فناوریهای هوشمند همچون اینترنت اشیا، حسگرهای هوشمند و هوش مصنوعی امکان پایش لحظهای مصرف و مدیریت بهینه منابع را فراهم میکنند. مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) پیش از ساخت، عملکرد انرژی ساختمانها را شبیهسازی و از هدررفت منابع جلوگیری میکند. تجربه شهرهای پیشروی اروپا نشان میدهد که ترکیب این راهکارها نهتنها مصرف انرژی را کاهش داده، بلکه کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا بخشیده و الگویی جهانی برای توسعه پایدار ارائه کرده است.
کپنهاگ؛ پیشگام جهانی در طراحی شهری پایدار و مدیریت انرژی
کپنهاگ، پایتخت دانمارک، یکی از موفقترین نمونههای جهانی در زمینه بهینهسازی مصرف انرژی و توسعه پایدار شهری است. این شهر طی دو دهه گذشته توانسته است با ترکیب سیاستهای شهری هوشمند، سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر و تغییر الگوهای حملونقل، مصرف انرژی و انتشار کربن را بهطور چشمگیری کاهش دهد. از سال ۲۰۰۵ تاکنون، کپنهاگ موفق شده است انتشار کربن خود را تا ۷۵ درصد کاهش دهد و هدف نهایی آن رسیدن به کربنخنثی است تا در صدر فهرست پیشگامان جهانی انرژی پایدار قرار بگیرد.
یکی از مهمترین اقدامات کپنهاگ، توسعه گسترده مسیرهای دوچرخه و ایجاد زیرساختهای مناسب برای حملونقل پاک است. بیش از یکسوم شهروندان کپنهاگ روزانه با دوچرخه رفتوآمد میکنند و این موضوع مصرف سوختهای فسیلی را بهشدت کاهش داده است. شبکه خیابانی متراکم و طراحی شهری فشرده کپنهاگ به کاهش نیاز به سفرهای طولانی کمک کرده است. توسعه مبتنی بر حملونقل عمومی در این شهر بهگونهای اجرا شده است که دسترسی به ایستگاههای مترو و اتوبوس در فاصلههای کوتاه امکانپذیر باشد.
کپنهاگ سرمایهگذاری عظیمی در انرژیهای تجدیدپذیر انجام داده است. مزارع بادی فراساحلی این شهر سهم بزرگی از برق مصرفی را تأمین میکنند. ظرفیت تولید برق بادی دانمارک به حدی رسیده است که در بعضی روزها بیش از نیاز داخلی کشور برق تولید میشود.
سیستم گرمایش منطقهای کپنهاگ ۹۸ درصد از ساختمانهای شهر را پوشش میدهد و یکی از بزرگترین شبکههای جهان است. این شبکه با طول بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر لوله زیرزمینی، آب داغ را از نیروگاههای تولید همزمان برق و حرارت، نیروگاههای زبالهسوز و پمپهای حرارتی بزرگ به رادیاتورهای منازل و ادارات منتقل میکند. ظرفیت تولید حرارت این سیستم بیش از ۳۰ هزار گیگاواتساعت در سال است و انتشار دیاکسید کربن را نسبت به سیستمهای منفرد تا ۴۰ درصد کاهش داده است. در تابستان نیز شبکه سرمایش منطقهای با استفاده از آب دریا و چیلرهای کارآمد، بیش از ۱۰۰ مگاوات سرمایش برای مراکز تجاری فراهم میکند.
کپنهاگ در حوزه ساختمان، استانداردهای سختگیرانهای برای ساختوسازهای جدید وضع کرده است. ساختمانهای تازهساز باید مصرف انرژی خود را حداقل ۳۰ درصد کمتر از میانگین جهانی نگه دارند. این هدف با استفاده از پنلهای خورشیدی روی بامها، سیستمهای تهویه هوشمند، عایقبندی پیشرفته و بهرهگیری از نور طبیعی محقق میشود. بامهای سبز و دیوارهای سبز در بیشتر ساختمانها اجرا میشود که به کاهش مصرف انرژی سرمایشی و بهبود کیفیت هوای شهری کمک میکنند.
این شهر بهطور گسترده از فناوریهای هوشمند برای مدیریت مصرف انرژی استفاده میکند. حسگرهای هوشمند در شبکه برق و ساختمانها دادههای لحظهای مصرف را جمعآوری میکنند و الگوریتمهای هوش مصنوعی مسیرهای بهینه برای کاهش مصرف پیشنهاد میدهند. کپنهاگ نمونهای روشن از شهری است که توانسته است با ترکیب فرم فشرده شهری، حملونقل پایدار، انرژیهای تجدیدپذیر، ساختمانهای سبز و فناوریهای هوشمند مصرف انرژی را بهینه کند.
اسلو؛ معماری انرژی مثبت و حملونقل پاک در مسیر کربنخنثی
اسلو، پایتخت نروژ، یکی از پیشگامان جهانی در زمینه طراحی شهری پایدار و مدیریت مصرف انرژی است. این شهر با ترکیب سیاستهای سختگیرانه در حوزه ساختوساز، سرمایهگذاری در حملونقل پاک و توسعه فناوریهای نوین، توانسته است الگویی از شهری ارائه دهد که نهتنها مصرف انرژی را کاهش میدهد، بلکه در مسیر رسیدن به کربنخنثی تا سال ۲۰۳۰ حرکت میکند.
یکی از شاخصترین اقدامات اسلو، الزام ساخت ساختمانهای انرژی مثبت است. این ساختمانها با بهرهگیری از پنلهای خورشیدی، سیستمهای تهویه هوشمند، عایقبندی پیشرفته و طراحی غیرفعال، نهتنها نیاز انرژی خود را تأمین میکنند، بلکه مازاد انرژی تولیدی را به شبکه شهری تزریق میکنند. بهعنوان مثال، پروژه «پاورهاوس براتورکایا» یک ساختمان اداری است که سالانه بیش از ۵۰۰ هزار کیلوواتساعت انرژی مازاد تولید میکند. این ساختمان با بهرهگیری از بیش از ۳۲۰۰ مترمربع پنل خورشیدی روی بام و نما، سیستم تهویه هوشمند، عایقبندی پیشرفته و طراحی غیرفعال توانسته است مصرف انرژی گرمایش، سرمایش و روشنایی را تا ۷۰ درصد کمتر از ساختمانهای معمولی کاهش دهد. انرژی مازاد تولیدی به شبکه شهری تزریق میشود. در ساخت این ساختمان از مصالح و مواد کمکربن و بازیافتی استفاده شده است تا ردپای زیستمحیطی پروژه به حداقل برسد.
اسلو سرمایهگذاری گستردهای در حملونقل عمومی انجام داده است. شبکه مترو، اتوبوس و تراموا بهگونهای در سطح شهر توسعه پیدا کرده است که دسترسی به حملونقل پاک در سراسر شهر امکانپذیر باشد. این شهر یکی از بالاترین نرخهای استفاده از خودروهای برقی در جهان را دارد. بیش از ۷۰ درصد خودروهای جدید فروختهشده در اسلو برقی هستند و برای آنها هزاران ایستگاه شارژ سریع در سطح شهر نصب شده است. ناوگان اتوبوسهای برقی نیز در حال گسترش است و هدف رسیدن به حملونقل عمومی کاملاً بدون آلاینده تا سال ۲۰۳۰ تعیین شده است.
این شهر بهطور گسترده از فناوریهای هوشمند برای مدیریت مصرف انرژی استفاده میکند. بیش از ۲۰۰ هزار حسگر هوشمند در ساختمانها، شبکه برق و تأسیسات عمومی سطح شهر نصب شده است که وظیفه پایش لحظهای مصرف انرژی را بر عهده دارند. حسگرها اطلاعات مربوط به میزان مصرف برق، ولتاژ، جریان، دما و عملکرد سیستمهای گرمایشی و سرمایشی را بهطور مداوم ثبت میکنند، سپس الگوریتمهای هوش مصنوعی این دادهها را تحلیل میکنند و راهکارهای بهینه برای کاهش مصرف را پیشنهاد میدهند.
نتیجه این رویکرد کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی میانگین مصرف انرژی در ساختمانهای اداری و مسکونی است که معادل صرفهجویی سالانه بیش از ۴۰۰ گیگاواتساعت انرژی محسوب میشود. این کاهش مصرف انرژی بهطور مستقیم موجب شده است انتشار کربن در شهر حدود ۳۰۰ هزار تن در سال کمتر شود. علاوهبر این، استفاده از مدلسازی اطلاعات ساختمان و فناوری دوقلوی دیجیتال پیش از ساخت بناها، امکان شبیهسازی عملکرد انرژی را فراهم و از هدررفت منابع جلوگیری میکند. اسلو با این اقدامات زیرساختی ایجاد کرده است که نهتنها مصرف انرژی را کاهش میدهد، بلکه مسیر رسیدن به کربنخنثی تا سال ۲۰۳۰ را هموار میسازد.
مالمو؛ شهر سبز اسکاندیناوی و الگوی جهانی انرژی پایدار
مالمو، سومین شهر بزرگ سوئد، طی دو دهه اخیر به یکی از شناختهشدهترین نمونههای جهانی در زمینه طراحی شهری پایدار و مدیریت مصرف انرژی تبدیل شده است. این شهر با اجرای پروژههای گسترده در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر، ساختمانهای سبز، حملونقل پاک و زیرساختهای هوشمند مصرف انرژی را بهطور چشمگیری کاهش داده و کیفیت زندگی شهروندان را ارتقا بخشیده است. مالمو نهتنها بهعنوان یک شهر صنعتی سابق، بلکه بهعنوان یک شهر سبز و پایدار شناخته میشود که الگویی برای دیگر کلانشهرهای جهان ارائه کرده است.
مالمو در طراحی شهری جدید خود استفاده گستردهای از انرژیهای تجدیدپذیر کرده است. محلههای مسکونی این شهر بهطور کامل با انرژیهای پایدار همچون باد و خورشید تغذیه میشوند. پروژههای خورشیدی در بام ساختمانها و مزارع بادی اطراف شهر، بخش بزرگی از برق مصرفی را تأمین میکنند. مالمو در سالهای اخیر به یکی از نمونههای شاخص شهرهای پایدار اروپا تبدیل شده است و دادههای عددی نشان میدهد که این شهر توانسته وابستگی خود به سوختهای فسیلی را به حداقل برساند. برای مثال، محله بندر غربی یکی از شاخصترین پروژههای بازآفرینی شهری است که از یک منطقه صنعتی قدیمی به یک محله پایدار و سبز تبدیل شده است. بیش از ۱۴۰۰ واحد مسکونی در این محله بهطور کامل با انرژیهای تجدیدپذیر تغذیه میشوند. ظرفیت نصبشده پنلهای خورشیدی در این منطقه حدود دو مگاوات است که سالانه نزدیک به دو میلیون کیلوواتساعت برق پاک تولید میکند.
مزارع بادی اطراف شهر با ظرفیت بیش از ۴۸ مگاوات بخش بزرگی از برق مصرفی مالمو را تأمین میکنند؛ بهطوری که در مجموع نزدیک به ۱۲۰ گیگاواتساعت انرژی بادی در سال وارد شبکه شهری میشود. مالمو سرمایهگذاری گستردهای در ساختمانهای سبز انجام داده است و بامهای سبز و سیستمهای تهویه هوشمند در ساختمانهای مالمو توانستهاند مصرف انرژی سرمایشی و گرمایشی را تا ۴۰ درصد کمتر از میانگین جهانی نگه دارند. نتیجه این سیاستها کاهش سالانه حدود ۱۵۰ هزار تن انتشار دیاکسید کربن در مالمو بوده است که این شهر را در مسیر تبدیل شدن به یکی از پایدارترین شهرهای اسکاندیناوی قرار داده است.
مالمو با توسعه شبکه گسترده مسیرهای دوچرخه و حملونقل عمومی، وابستگی به خودروهای شخصی را کاهش داده است. بیش از ۳۰ درصد سفرهای شهری در مالمو با دوچرخه انجام میشود و مصرف سوختهای فسیلی بهشدت کاهش پیدا کرده است. شبکه خیابانی متراکم و طراحی شهری فشرده مالمو نیز به کاهش نیاز به سفرهای طولانی کمک کرده است.
یکی از برجستهترین ویژگیهای شهر مالمو، تمرکز ویژه بر توسعه زیرساختهای سبز و افزایش تنوع زیستی در محیط شهری است که نهتنها به زیبایی و کیفیت زندگی شهروندان افزوده، بلکه تأثیر مستقیم بر کاهش مصرف انرژی داشته است. در پروژههای بازآفرینی شهری بیش از ۲۰ هکتار فضای سبز جدید شامل پارکها، باغهای شهری و مسیرهای پیادهروی ایجاد شده است.
شبکهای از آبراهههای مصنوعی به طول ۶ کیلومتر در مناطق مسکونی طراحی شده است که علاوهبر زیبایی بصری، نقش مهمی در تعدیل دمای هوا و مدیریت آبهای سطحی ایفا میکنند. زیرساختهای سبز با جذب گرما و افزایش رطوبت، میانگین دمای محلهها را تا دو درجه سانتیگراد کمتر از سایر مناطق نگه میدارند. کاشت بیش از ۵۰ هزار اصله درخت در سطح شهر، زیستگاههای جدیدی برای پرندگان و حشرات ایجاد کرده و تنوع زیستی را تقویت کرده است. مجموعه این اقدامات موجب شده است مالمو به یکی از معدود شهرهایی تبدیل شود که اثر جزایر حرارتی در آن به حداقل رسیده است و مصرف انرژی سرمایشی در تابستان تا ۳۰ درصد کمتر از میانگین شهری اروپا باشد.
نظر شما