به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، در نمایشگاه جهانی اکسپو ۲۰۲۵ اوزاکا، سازهای شفاف و درخشان با نام «چشمه زندگی» توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب کرده است. این کره نیمهشفاف به ارتفاع حدود ۶.۵ متر، نمونهای پیشرفته از کشاورزی شهری و اکوسیستم غذایی خودکفاست که نشان میدهد چگونه شهرها میتوانند در آینده نیازهای غذایی خود را بدون وابستگی به زمینهای وسیع تأمین کنند.
داخل این کره زیستی، لایههای مختلف بهگونهای طراحی شدهاند که یک چرخه کامل و خودکفا از تولید غذا شکل گیرد. در بخش بالایی، بوتههای گوجهفرنگی بالای مخزن آب شور رشد میکنند و در همان مخزن، ماهیهای بادکنکی ژاپنی در حال شنا هستند. این ماهیها فضولاتی تولید میکنند که سرشار از ترکیبات آمونیاکی است. میکروارگانیسمهای ویژه موجود در آب، این آمونیاک را طی فرایندهای زیستی به نیتریت و سپس به نیترات تبدیل میکنند که برای رشد گیاهان بسیار ضروری هستند. آب غنیشده از این مواد مغذی توسط سامانههای پمپاژ به بخش بالایی هدایت میشود و مستقیم به ریشههای گیاهان میرسد.
گیاهان ضمن جذب ترکیبات نیتروژندار، آب را تصفیه میکنند و دوباره به مخزن بازمیگردانند. به این ترتیب چرخهای بسته و پایدار شکل میگیرد که در آن هیچ مادهای هدر نمیرود و تمام اجزا در خدمت یکدیگر قرار میگیرند. این سازوکار دقیق، همانند تالابهای طبیعی عمل میکند که با استفاده از فرایندهای زیستی خود، همزمان آب را پالایش میکنند و به منبعی برای تولید غذا تبدیل میشوند.
پایه این کره شامل چهار مخزن آبی است: آب دریا، آب لبشور و دو مخزن آب شیرین. هر مخزن گونههای آبزی متناسب با شوری خود از ماهیهای سنگسر دریایی گرفته تا فیلماهیهای آب شیرین را در بر دارد. بالای هر مخزن، لایهای از محصولات هیدروپونیک قرار گرفته است که با شرایط همان آب سازگارند. در بخش آب شور، گیاهان مقاوم به نمک همچون مارچوبه دریایی و خرفه دریایی رشد میکنند و در خود آب شور نیز جلبکهای خوراکی همچون انگور دریایی پرورش پیدا میکنند. در لایه بالاتر، گوجهفرنگیهای نیمهمقاوم به شوری بر فراز آب شور رشد میکنند و ماهیهای بادکنکی و کپورهای تزئینی در آن شناورند. در بخش آب شیرین، سبزیجاتی همچون کاهو و گیاهان دارویی غنی از مواد مغذی پرورش مییابند و در بالاترین طبقه، گلهای خوراکی همچون گل لادن و گل همیشهبهار قرار دارند. بستر این کره با موتورهای داخلی بهطور مداوم میچرخد تا نور خورشید بهطور یکنواخت به همه بخشها برسد.
پوسته بیرونی این کره از پنلهای شفاف اتیلن-تترافلوئورواتیلن (ETFE) ساخته شده که مادهای نوین و بسیار سبک است و علاوه بر عبور حداکثری نور خورشید، مقاومت بالایی در برابر فرسایش و تغییرات دما دارد. پنلها روی سازهای ژئودزیک قرار گرفتهاند که از ۲۴۵ میله فولادی و ۷۶ اتصال تشکیل شده است. کل ساختار با بهرهگیری از فناوری T-STAR شرکت ویکینگدام طراحی و اجرا شده است و سطحی در حدود ۱۲۸ متر مربع را پوشش میدهد، در حالی که وزن آن اندکی بیش از دو تن است.
فرایند انتقال این سازه نیز با دقت برنامهریزی شده بود و تمام اجزا در قالب سه پالت به جزیره یومهشیما منتقل و در محل بهسرعت مونتاژ شدند. طراحی هوشمندانه پوسته موجب میشود نور خورشید بهطور کامل به فضای داخلی نفوذ کند، در حالی که دمای درون سازه در سطحی پایدار حفظ میشود. این ویژگی شرایطی مشابه یک ریزاقلیم کنترلشده ایجاد میکند که امکان همزیستی و رشد همزمان چندین منطقه کشت با نیازهای متفاوت را فراهم میسازد و به بهرهوری بالاتر در تولید غذا منجر میشود.
این پروژه با همکاری مرکز تحقیق و توسعه کارخانه گیاه اوزاکا و دانشگاه علوم دریایی و فناوری توکیو توسعه پیدا کرده و نمونهای عملی از تنوع زیستی کشاورزی را به نمایش گذاشته است. کاربردهای کره زیستی فراتر از نمایشگاه است: کلانشهرهای متراکم میتوانند این سیستمهای ماژولار را روی پشتبامها و زمینهای کوچک نصب کنند؛ مناطقی که با کمبود زمین روبهرو هستند، میتوانند استقلال غذایی پیدا کنند و مناطق آسیبپذیر در برابر بلایای طبیعی میتوانند با این سامانههای بسته، تولید غیرمتمرکز غذا را بدون نگرانی از آلودگی خاک و کمبود آب ادامه دهند.
آنچه «چشمه زندگی» را جذاب میکند، فناوری انقلابی جدید نیست، بلکه ادغام هوشمندانه دانش اکولوژیک با طراحی فشرده و کارآمد است. اصل پایهای این سیستم یعنی روشهای بدون خاک برای پرورش گیاه، دهههاست وجود دارد، اما این کره نشان میدهد اگر بهجای مقابله با چرخههای طبیعی، طراحیها بر اساس آنها انجام شود، میتوان کشاورزی پایدار شهری را محقق ساخت. در شرایطی که جمعیت شهرها رو به افزایش است و فشارهای اقلیمی شدت میگیرند، تأمین غذای پایدار برای شهرنشینان نیازمند اندیشههای نو است. «این گلخانه ژئودزیک چشماندازی از آینده کشاورزی شهری ارائه میدهد که بر پایه رشد عمودی، بهرهگیری درونی از منابع و تداوم چرخههای طبیعی بنا شده است.
نظر شما