به گزارش خبرگزاری ایمنا، آنام یک مجموعه تلویزیونی ایرانی به کارگردانی جواد افشار، نویسندگی امیرعباس پیام و تهیهکنندگی اسماعیل عفیفه است که از ۷ بهمن ۱۳۹۶ تا ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۷ از شبکه سه سیما پخش شده است. تیتراژ پایانی این سریال با نام «گرداب» توسط احسان خواجهامیری اجرا شدهاست. این سریال در شهرستان کلیبر و روستای نوجه ده در آذربایجان شرقی و تهران فیلمبرداری شدهاست. این سریال داستان زندگی زنی میانسال به نام مارال است که زندگی پر ماجرا و سختی را پشت سر گذاشته و با تکیه بر قدرت ارادهاش توانسته خود و خانوادهاش را به آرامش و آسایش برساند. اما برملا شدن یک راز این آرامش را از او سلب کرده و زندگیاش را دوباره دچار تلاطم بزرگی میکند. او در مییابد تمام کسانی که عاشقش بوده و دوستش داشتهاند، جنایات بزرگی در حق او مرتکب شدهاند؛ پس تصمیم میگیرد برای به دست آوردن هر آنچه که به ناحق از او گرفته شده، بجنگد.
سریالی که فراموش نشد
در حالی که بسیاری از سریالهای تلویزیونی پس از یک یا دو سال از ذهن مخاطبان پاک میشوند، «آنام» توانسته جایگاه خود را حفظ کند. با بازپخش این سریال از شبکه آی فیلم روند جستوجوی کاربران نشان میدهد که علاقه به این سریال نهتنها کاهش نیافته بلکه با موجهای مقطعی دوباره افزایش یافته است.
کارشناسان رسانه سه دلیل اصلی برای این موضوع مطرح میکنند:
داستان احساسی و مادرانه که با فرهنگ ایرانی همخوانی دارد.
بازیهای قوی بهویژه از سوی بازیگران باسابقه همچون سیروس گرجستانی و مهرانه مهینترابی.
هویت بومی-فرهنگی سریال که بخشهایی از آن به زبان ترکی آذری و با حالوهوای محلی ساخته شده است.
این ترکیب، سریال را از تولیدات مشابه خود متمایز کرده و باعث شده در ذهن مخاطبان باقی بماند.
مروری بر داستان سریال آنام؛ قصه مادری درگیر گذشته
سریال آنام روایت زندگی زنی است که سالها رازی بزرگ را پنهان کرده است. این راز، گذشته و حال او را به هم میبافد و در طول داستان، گرههای متعدد خانوادگی ایجاد میکند. محور اصلی داستان فداکاری مادر و پیامدهای تصمیمهای دشوار زندگی است.
شخصیت اصلی با چالشهایی روبه رو میشود که هم رنگوبوی فرهنگی دارند و هم بار احساسی بسیار سنگینی را به دوش میکشند. همین موضوع باعث شده که طیف وسیعی از مخاطبان، به خصوص نسل میانسال، با این قصه ارتباط عمیقی برقرار کنند.
دلایل محبوبیت دوباره؛ چرا آنام از نو دیده میشود؟
موج نوستالژی رسانهای
در سالهای اخیر شاهد نوعی بازگشت نوستالژی به رسانهها هستیم. سریالهایی که در دهه ۹۰ ساخته شدهاند و با استقبال روبهرو بودند، اکنون دوباره مورد توجه قرار میگیرند. «آنام» نیز یکی از همین موارد است که بهدلیل ساختار داستانی قدرتمند و فضای احساسی، مخاطبان را به یاد دورهای خاص از تلویزیون ایران میاندازد.
پخش مجدد در آی فیلم
انتشار مجدد سریال در شبکه آی فیلم زمینهساز دیده شدن دوباره آن شده است. کاربران شبکههای اجتماعی، بخشهایی از سریال را در صفحات اجتماعی منتشر میکنند و این ویدئوها دوباره به وایرال شدن سریال کمک کردهاند.
بازخوانی نقش مادر
در جامعهای که موضوع خانواده و نقش مادر همچنان از اهمیت بالایی برخوردار است، سریالی مانند «آنام» میتواند بارها مورد توجه قرار گیرد. بسیاری از مخاطبان در شبکههای اجتماعی نوشتهاند که با دیدن سریال مجدداً تحت تأثیر رابطه مادرانه داستان قرار گرفتهاند.
درگذشت سیروس گرجستانی
با درگذشت این بازیگر محبوب، بسیاری از مردم به دنبال دیدن دوباره آثار او هستند. نقشآفرینی گرجستانی در «آنام» یکی از بهترین کارهای او محسوب میشود و همین موضوع موج جدیدی از توجه به سریال ایجاد کرده است.
تحلیل نقشها و بازی بازیگران
شبنم قلیخانی؛ از شخصیتهای پیچیده تا مادرانههای احساسی
قلیخانی با نقشآفرینی در این سریال توانست یکی از متفاوتترین کارهای دوران حرفهای خود را ارائه دهد. او نقش زنی را بازی میکند که میان عشق، مادری و گذشتهای پنهان گرفتار شده است. این پیچیدگی باعث شده مخاطبان با شخصیت او همدردی کنند.
مجید واشقانی
واشقانی که آن زمان در اوج دیده شدن قرار داشت، در «آنام» نقشی کلیدی و پرکشمکش را بازی کرد. او توانست حس مردی مسئول و درعینحال گرفتار چالشهای خانوادگی را بهخوبی منتقل کند.
مهرانه مهینترابی
از ستونهای اصلی سریال است. نقش مادری مقتدر و درعینحال سنتی را بازی میکند که یکی از نقاط قوت داستان محسوب میشود.
حسن پورشیرازی
با تجربه و تسلط خود، شخصیتپردازی سنگینی را به نمایش گذاشت. کاراکتر او نقش مهمی در گرههای داستانی دارد.
بررسی فنی: چرا «آنام» از نظر ساختاری موفق بود؟
فیلمنامه چندلایه
امیرعباس پیام، نویسنده سریال، فیلمنامهای خلق کرده که هم بومی است، هم مدرن. هرچند محور سریال یک راز خانوادگی است، اما خطوط فرعی داستان به اندازه کافی جذاب هستند که مخاطب را درگیر نگه دارند.
فضاسازی بومی آذربایجان
یکی از ویژگیهای متفاوت سریال، استفاده از زبان و فرهنگ آذری است. این فرهنگگرایی، بهخصوص برای مخاطبان شمال غرب کشور، جذابیت ویژهای ایجاد کرده است.
کارگردانی جواد افشار
جواد افشار که در آثار مختلفی مانند «گاندو» نیز موفق ظاهر شده، در «آنام» از نگاه احساسی و انسانی خود استفاده کرده است. انتخاب لوکیشنها، نوع قاببندی و ریتم نسبتاً آرام سریال، همگی در خدمت فضای احساسی داستان قرار گرفتهاند.
بازتاب در شبکههای اجتماعی؛ کاربران چه میگویند؟
در بررسیهای انجامشده بر روی واکنشهای کاربران، چند محور اصلی دیده میشود:
نوستالژی برای سبک سریالسازی قدیم
کاربران میگویند: سریالهای جدید آن حس و حال قصهگویی درست را ندارند؛ اما آنام داستان واقعی و احساسی داشت.
تعریف از شخصیت مادر
بسیاری از کاربران نوشتهاند که شخصیت مادر در این سریال بسیار قابل باور و واقعی بوده است.
ادامهدار بودن سؤالها
پس از دیدن سریال، بینندگان درباره برخی زوایای داستان دوباره بحث میکنند و همین باعث زنده ماندن اثر شده است.
مقایسه آنام با سریالهای مشابه
آنام از نظر ساختار احساسی، با آثاری مانند «ستایش»، «شهرزاد» و «میوه ممنوعه» مقایسه میشود. هرچند هرکدام فضای خاص خود را دارند، اما نقطه مشترکشان تمرکز بر روابط خانوادگی و روابط مادر و فرزند است.
اما تفاوت آنام در این است که: بومیتر است. حول محور رازهای خانوادگی عمیقتر میچرخد. از زبان و فرهنگ محلی استفاده میکند. ریتم احساسی آرامتری دارد.
چرا «آنام» میتواند دوباره بازسازی شود؟
با توجه به تغییر ذائقه مخاطب و علاقه به آثار احساسی در پلتفرمها، بسیاری از کارشناسان رسانه معتقدند که این سریال ظرفیت یک بازسازی مدرن را دارد. نسخهای که با دوربینهای جدید، ریتم سریعتر و بازیگران نسل جدید ساخته شود، احتمالاً میتواند دوباره موفق شود.
دلایل این ظرفیت عبارتاند از: موضوع مادرانه همیشه محبوب است. داستان کشش کافی دارد. فضای فرهنگی آذری جذابیت بصری ایجاد میکند. شخصیتها قابل بازآفرینیاند.
تأثیر فرهنگی آنام بر مخاطبان
این سریال نشان داد که روایتهای مادرانه هنوز هم در تلویزیون ایران جایگاه ویژهای دارند. بسیاری از مخاطبان پس از دیدن سریال، درباره نقش مادر در خانواده و فداکاریهای او صحبت کردند. همچنین «آنام» تا حدی به معرفی فرهنگ آذربایجان و آدابورسوم محلی کمک کرد و این موضوع به غنیتر شدن فضای فرهنگی رسانه ملی انجامید.
چرا آنام هنوز زنده است؟
«آنام» تنها یک سریال تلویزیونی نیست؛ روایت احساسات جمعی مخاطب ایرانی درباره مادر، خانواده، رازهای ناگفته و فرهنگ بومی است. همین موضوع باعث شده که نام این سریال همچنان در ذهن مردم بماند و با کوچکترین بهانهای دوباره ترند شود.در نهایت باید گفت: داستان خوب، بازیهای قوی، هویت محلی و پیام احساسی مواردی هستند که «آنام» را به یک سریال ماندگار تبدیل کردهاند.
