تاکسی‌های اینترنتی در ایران؛ فرصت‌ها و چالش‌های حمل‌ونقل شهری

تاکسی‌های اینترنتی طی چند سال اخیر نقش قابل توجهی در تغییر رفتار حمل‌ونقل شهری ایفا می‌کنند؛ این خدمات نوین با فراهم‌کردن دسترسی سریع، راحت و مقرون‌به‌صرفه برای شهروندان، توانسته‌اند بخشی از فشار بر سیستم حمل‌ونقل عمومی را کاهش دهند، اما هم‌زمان چالش‌هایی را نیز به‌همراه داشته‌اند.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، تاکسی‌های اینترنتی طی کمتر از یک دهه به یکی از مهم‌ترین بازیگران حمل‌ونقل شهری در ایران تبدیل شده‌اند؛ ابزاری مدرن که از دل نیازهای روزآمد شهروندان به‌سرعت رشد کرد و توانست سهم قابل توجهی از سفرهای درون‌شهری را به خود اختصاص دهد.

سهولت دسترسی، شفافیت نسبی قیمت، امکان رصد مسیر سفر و امنیت بیشتر از جمله مزیت‌هایی است که موجب شد این پلتفرم‌ها در مدت کوتاهی اعتماد مردم را جلب کنند، اما گسترش فناورانه‌ای که ابتدا به چشم یک فرصت دیده می‌شد، امروز خود به موضوع بحث و چالش میان دولت، مدیریت شهری، رانندگان و کاربران تبدیل شده است.

در بسیاری از شهرهای ایران، رشد سریع تاکسی‌های اینترنتی موجب تغییر الگوی سفرهای شهری شده است، منابع رسمی نشان می‌دهد که سهم حمل‌ونقل اینترنتی از کل سفرهای روزانه در برخی کلان‌شهرها به‌طور قابل توجهی افزایش یافته و در بعضی موارد تا مرز جایگزینی سرویس‌های تاکسی تلفنی، حتی رقابت با ناوگان تاکسیرانی پیش رفته است.

این تغییرات هرچند به افزایش بهره‌وری سیستم حمل‌ونقل کمک کرده، اما پیامدهایی نیز به همراه داشته است، تأثیر بر درآمد رانندگان تاکسی رسمی، نبود نظارت مؤثر بر قیمت‌ها، ناهمگونی استانداردهای فنی خودروها، مشکلات بیمه و امنیت شغلی رانندگان و افزایش استفاده از خودروهای شخصی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که بارها از سوی نهادهای مدیریت شهری و کارشناسان مطرح شده است.

علاوه بر این، قوانین مربوط به فعالیت این پلتفرم‌ها از سوی دولت و مجلس تعیین شده است؛ موضوعی که سبب شده بخش مهمی از مدیریت این حوزه خارج از اختیار شهرداری‌ها باشد، بنابراین مدیریت شهری در بسیاری از موارد، تنها ناظر پیامدها است و امکان مداخله مستقیم بر قیمت‌گذاری، کنترل کیفیت خودروها یا تعیین چارچوب‌های فعالیت رانندگان را ندارد.

تاکسی‌های اینترنتی از یک سو توانسته‌اند بستر اشتغال انعطاف‌پذیر را فراهم کنند و بخشی از بار سفرهای روزانه را از دوش ناوگان عمومی بردارند و از سوی دیگر، افزایش تردد خودروهای شخصی در معابر و رقابت ناسالم برخی پلتفرم‌ها برای جذب راننده و مسافر، در مواردی به بی‌ثباتی بازار حمل‌ونقل شهری انجامیده است.

برخی کارشناسان معتقدند این پلتفرم‌ها در نبود نظارت کافی، به‌جای آنکه مکمل حمل‌ونقل عمومی باشند، در حال تبدیل شدن به رقیبی برای آن هستند؛ موضوعی که می‌تواند در بلندمدت منجر به تضعیف شبکه حمل‌ونقل جمعی و افزایش وابستگی شهرها به خودروهای شخصی می‌شود

اصفهان نیز همچون سایر کلان‌شهرهای کشور، طی سال‌های اخیر شاهد افزایش چشمگیر تعداد رانندگان و حجم سفرهای انجام‌شده توسط تاکسی‌های اینترنتی بوده است.

تاکسی‌های اینترنتی در ایران؛ فرصت‌ها و چالش‌های حمل‌ونقل شهری

قوانین تاکسی‌های اینترنتی نیاز به اصلاح دارد

ابوالفضل قربانی، رئیس کمیسیون هوشمندسازی و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر اصفهان به خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: تاکسی‌های اینترنتی گونه‌ای جدید از حمل‌ونقل است که چند سال گذشته تا کنون مورد استفاده قرار می‌گیرد و استقبال خوبی از ناحیه مردم به عمل آمده است.

وی با بیان اینکه تاکسی‌های اینترنتی علاوه بر کشور ما در سایر شهرهای دنیا نیز مورد توجه قرار گرفته است، می‌افزاید: به‌دلیل اینکه قوانین مربوط به تاکسی‌های اینترنتی توسط دولت و مجلس تنظیم شده است، تا حدود زیادی از حیطه مدیریت شهری خارج است که باید اصلاح شود و در این راستا پیگیری‌هایی انجام شده است.

رئیس کمیسیون هوشمندسازی و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر اصفهان می‎‌گوید: در حال حاضر نگران هستیم، زیرا ضمن اینکه تاکسی‌های اینترنتی امکان خوبی برای جابه‌جایی مردم فراهم کرده است، اما به‌واسطه بعضی از مسائل دچار آسیب‌های متعدد شده است؛ در مجموع در حال حاضر این مجموعه از ناحیه دولت و قوانین مجلس مورد حمایت قرار گرفته است.

قربانی خاطرنشان می‌کند: اگر قرار باشد تاکسی‌های اینترنتی در قالب چندین پلتفرم سرویس‌دهی کنند، ممکن است مشکلات جدی ایجاد شود، به‌ویژه زمانی که قیمت‌ها از ناحیه پلتفرم‌ها متفاوت است، این امکان را به راننده می‌دهد که در یک مسیر با استفاده از دو پلتفرم کرایه بیشتری را از مسافر دریافت کند، حتی موجب درگیری میان مالک و پلتفرم شود، از این‌رو رانندگان باید مجاز به استفاده از یک پلتفرم باشند.

رئیس کمیسیون هوشمندسازی و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه به مرور زمان کیفیت خودروهای فعال در تاکسی‌های اینترنتی افت پیدا کرده است و شاهد خودروهای دارای مشکل فنی با میزان آلایندگی بالا هستیم، ادامه می‌دهد: هنگامی که تاکسی‌ها داخل شهر ارائه خدمات می‎‌دهند، باید زیر نظر مجموعه مسئول مشخص شده شهری نیز قرار داشته باشند که در این راستا مدیریت شهری آماده هرگونه همکاری با صاحبان این پلتفرم‌ها است تا این مشکلات را کاهش دهیم.

تاکسی‌های اینترنتی در ایران؛ فرصت‌ها و چالش‌های حمل‌ونقل شهری

رتبه‌بندی تاکسی‌های اینترنتی باید در مقیاس ملی و بین‌المللی انجام شود

حمزه امین‌طهماسبی، دکترای مهندسی صنایع به خبرنگار ایمنا می‌گوید: طی دهه اخیر در کشور ایران با توسعه زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و فناوری‌های تلفن‌های هوشمند روبه‌رو هستیم، امروزه هر جا سخن از تجارت خدمات به میان میاید، نقش مهم فناوری اطلاعات خودنمایی می‌کند.

وی می‌افزاید: ظهور و پیدایش شرکت‌های تاکسی اینترنتی گامی نوین در راستای توسعه خدمات حمل‌ونقل هوشمند است و با توجه به توسعه زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و گوشی‌های هوشمند، اهمیت سنجش و ارزیابی شرکت‌های مختلف مطابق با نیازهای مشتری و مطابق با استانداردها و معیارهای بین‌المللی به‌طور مستمر افزایش پیدا می‌کند.

دکترای مهندسی صنایع تصریح می‌کند: نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که شرکت‌های فعال در زمینه تاکسی اینترنتی باید در زمینه «هزینه»، «در دسترس بودن» و «روش‌های پرداخت» توجه ویژه‌تری نسب به سایر معیارها نشان دهند، زیرا هزینه به نوبه خود نقش کلیدی در انتخاب مشتریان این شرکت‌ها بازی می‌کند، همچنین در دسترس بودن و تعدد رانندگان در برخی از شرکت‌ها نسبت به رقبا موجب اقبال بیشتر آن‌ها شده است؛ این شرکت‌ها می‌توانند با روش‌هایی همچون اعتبار پرداخت ماهانه، تعامل با سایر برنامه‌های کیف پول، پرداخت آنلاین و پرداخت نقدی نسبت به تسهیل فرایند پرداخت اقدام کنند.

امین‌طهماسبی تصریح می‌‎کند: برای سایر معیارها، شرکت‌ها می‌توانند با استفاده از طرح‌های تشویقی و دستمزد مناسب رانندگان، برگزاری کلاس‌های آموزشی، ارائه تسهیلات خودرو برای رانندگان، توجه به کیفیت خودروها و ارائه خدمات حمل‌ونقل برای مشتریان متفاوت، ارائه خدمات جانبی همچون سرویس‌های بانوان، کودکان و معلولان امتیازهای رقابتی ویژه‌ای کسب کنند.

وی تاکید می‌کند: باید رتبه‌بندی و ارزیابی نرم‌افزارهای تاکسی اینترنتی در سطح جغرافیایی بزرگ‌تر انجام شود تا دایره برنامه‌های مورد بررسی بیشتر شود، فرایند رتبه‌بندی و ارزیابی تاکسی اینترنتی می‌تواند با قیاس با شرکت‌های خارجی انجام بپذیرد.

به گزارش ایمنا، تجربه جهانی نشان می‌دهد که پلتفرم‌های حمل‌ونقل اینترنتی، وقتی در کنار سیستم حمل‌ونقل عمومی و زیر چتر نظارت شهری فعالیت کنند، می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در بهبود کیفیت سفرهای شهری داشته باشند؛ در اصفهان نیز این ظرفیت وجود دارد، اما تنظیم رابطه میان نوآوری و نظم، تعیین چارچوب قانونی شفاف، نظارت بر کیفیت خودروها و جلوگیری از آشفتگی قیمتی ضروری است.

تاکسی‌های اینترنتی نه دشمن حمل‌ونقل عمومی و نه جایگزین کامل آن است، بلکه بخشی از یک اکوسیستم حمل‌ونقل هوشمند است که تنها در صورت مدیریت درست می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی شهروندان کمک کند و آینده این حوزه در اصفهان، بیش از هر چیز وابسته به تعامل سازنده میان دولت، مدیریت شهری، پلتفرم‌ها و رانندگان خواهد بود.

کد خبر 930623

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.