به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، بسیاری از شهرهای دنیا با هدف کاهش دمای محیط، مدیریت بهتر روانابهای سطحی، افزایش فضاهای قابلتنفس و تقویت تابآوری شهری، برنامههای گستردهای را برای جایگزینی سطوح سخت با فضاهای سبز آغاز کردهاند. نخستین گام در این طرحها شناسایی بخشهایی از شهر است که با سنگفرشها، آسفالت یا کفپوشهای غیرضروری پوشیده شده و عملاً هیچ کارکرد مؤثری در زندگی روزمره ندارند. این سطوح پس از جمعآوری، تسطیح شده و بهتدریج با خاک، بستر مناسب و پوشش گیاهی جایگزین میشوند.
شهرداریها در بسیاری از کشورها با کاهش عرض پیادهروهای بیش از اندازه و تبدیل بخشهای کمکاربرد آن به نوارهای سبز، به ایجاد مسیرهایی برای کاشت درختان و گیاهان حاشیهای اقدام میکنند؛ مسیری که علاوه بر بهبود منظر شهری، نقش مؤثری در جذب آب باران و کاهش فشار بر شبکههای دفع آب دارد. در بعضی میدانها و فضاهای عمومی نیز بخش قابلتوجهی از سنگفرشها جمعآوری شده و به چمنزار، باغچه، باغهای بارانی و فضاهای سایهدار برای استراحت شهروندان تبدیل شده است.
افزون بر این، شهرهایی که با محدودیت جدی زمین روبهرو هستند، از گزینههای نوآورانهتری همچون استفاده از کفپوشهای نفوذپذیر، ایجاد پارکهای کوچک در زمینهای خالی و توسعه بامهای سبز بهره میبرند. این راهکارها بهویژه در مناطق پرتراکم، جایگزینی مؤثری برای سنگفرشهای بدون استفاده محسوب میشود و سطح سبز شهر را بدون نیاز به گسترش افقی افزایش میدهد.
همچنین حرکتهای مردمی و طرحهای موسوم به «دیپیو» به معنای حذف فضاهای پیادهرو در بعضی کشورها باعث شده ساکنان بهصورت داوطلبانه در حذف کفپوشهای بلااستفاده و تبدیل آنها به فضای سبز نقشآفرینی کنند. این مشارکت اجتماعی در کنار برنامهریزی رسمی مدیریت شهری، روند سبزسازی را تسریع کرده است.
کارشناسان معتقدند گسترش این سیاستها، نهتنها به زیباتر شدن بافت شهری کمک میکند، بلکه در کاهش جزایر حرارتی، تقویت تنوع زیستی، بهبود کیفیت هوا و ارتقای رفاه ساکنان شهرها نقش کلیدی دارد. به همین دلیل، بسیاری از مدیریتهای شهری قصد دارند طی سالهای آینده، پروژههای جایگزینی سطوح سخت با فضاهای سبز را به یکی از محورهای اصلی برنامههای توسعه پایدار خود تبدیل کنند.
در بارسلونا، اجرای طرح «ابرمحلهها» (Superblocks) موجب شد بخش گستردهای از خیابانهایی که پیشتر سنگفرش یا آسفالت بودند، به فضاهای سبز و پیادهمحور تبدیل شوند. در این طرح، خیابانهای داخلی محلهها از تردد خودروها خالی شده و با حذف سنگفرشهای غیرضروری، باغچهها، مسیرهای سبز، درختکاری و نیمکتهای شهری جایگزین شده است. این اقدام نهتنها سطح قابلتوجهی از فضاهای سخت شهری را کاهش داده، بلکه دما، آلودگی و سروصدا را نیز به شکل محسوسی کم کرده و کیفیت زندگی ساکنان را بالا برده است.
در نیویورک، طرحهای گسترده «خیابانهای سبز» (Green Streets) سبب شد بسیاری از فضاهای آسفالتهی جزیرهای میان تقاطعها و حاشیههای کمکاربرد خیابانها به باغچههای بارانی و فضاهای سبز تبدیل شود. در مناطقی مانند بروکلین و کوئینز، حتی پارکینگهای قدیمی که استفاده کمی داشتند، تخریب و با چمن، درختچهها و گیاهان بومی جایگزین شدند.
این فضاها علاوه بر کاهش دما و کنترل رواناب، پناهگاههایی کوچک برای پرندگان شهری ایجاد کردهاند. این شهر همچنین نصب کفپوشهای نفوذپذیر در پیادهروهای بازسازیشده را گسترش داده و بخش قابلتوجهی از سطوح سخت قدیمی را از میان برده است.
پاریس نیز طی سالهای اخیر یکی از جدیترین برنامهها برای حذف سطوح سخت شهری را پیش برده است. شهرداری با اجرای طرح «خیابانهای آرام» بخشهایی از خیابانها را که قبلاً کاملاً آسفالت بودند، به مسیرهای سبز تبدیل کرد. در محلههای قدیمی مانند مارات و مونمارتر، سنگفرشهای قدیمی از بخشهایی از میدانچهها جمعآوری شد و جای آن را باغچههای خطی و درختان سایهدار گرفت. علاوه بر این، حاشیه مدارس نیز از آسفالت خالی شد و با پوشش گیاهی، شن نرم و نیمکتهای چوبی بازطراحی گردید تا محیطی امنتر و خنکتر برای کودکان ایجاد شود.
سنگاپور با شعار «شهر درون باغ» بسیاری از فضاهای سخت را با سبزینگی جایگزین کرده است. در پروژههای بازآفرینی شهری، سنگفرشهای اطراف مراکز خرید، محوطه مدارس و حتی فضاهای زیر بزرگراهها به باغچههای سایهدار و مسیرهای سبز تبدیل شدهاند. در خیابانهای اصلی، نوارهای آسفالت کنار مسیرهای عبوری برداشته شده است و فضای ایجادشده به کاشت درخت و ایجاد باغچههای طولی اختصاص یافت. این سیاست سبب خنکتر شدن پیادهراهها و افزایش کیفیت هوای یکی از پرتراکمترین شهرهای جهان شده است.
نظر شما