داستان دریای سیاه چیست؟

به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، دریای سیاه، این پهنه آبی مرموز میان جنوب شرقی اروپا و غرب آسیا، به‌دلیل طوفان‌های شدید زمستانی که آب را تیره و خطرناک جلوه می‌دهد و سیستم نمادین رنگی در فرهنگ ترکی باستان که شمال را با رنگ سیاه (کارا) نشان می‌داد، دریای سیاه نامیده شده است. این دریا شش کشور ترکیه، اوکراین، روسیه، گرجستان، بلغارستان و رومانی را در بر می‌گیرد و بزرگ‌ترین حوضه مرومیکتیک (meromictic) جهان به شمار می‌رود، جایی که لایه‌های عمیق بدون اکسیژن (آنوکسیک) زیر ۱۵۰ متری، حیات دریایی را نابود کرده و هیدروژن سولفید سمی انباشته است. دریای سیاه حدود ۷۵۰۰ سال پیش، با شکستن تنگه بسفر و هجوم آب مدیترانه به آب شیرین شکل گرفت و بعضی پژوهشگران آن را با رویداد طوفان نوح پیوند می‌زنند.

یونانیان باستان به سبب ناوبری دشوار، طوفان‌های ناگهانی و قبایل خشن ساحلی، ابتدا آن را پونتوس آکسینوس نامیدند، اما پس از استعمار موفق، به پونتوس اوکسینوس (دریای مهمان‌نواز) تغییر نام داد. در دوران عثمانی، ترک‌ها آن را کارادنیز (دریای سیاه) نام‌گذاری کردند، زیرا در شمال ترکیه واقع بود و مدیترانه جنوبی را آکدنیز (دریای سفید) نامیدند. رسوبات تیره کف دریا نیز در این نامگذاری نقش داشت؛ اشیای غرق‌شده در عمق با لجن سیاه هیدروژن سولفید پوشیده می‌شوند و ملوانان باستان با سنجش عمق، این تیرگی را مشاهده می‌کردند.

حقایق ناشناخته و شگفتی‌های طبیعی

چوب به‌دلیل نبود اکسیژن در اعماق، در دریای سیاه پوسیده نمی‌شود و کشتی‌های ۲۰۰۰ ساله به‌طور کامل حفظ شده‌اند. جزر و مد آن ناچیز است و لایه شور عمیق با آب شیرین سطحی (با شوری ۱۷ واحد در سطح و ۲۲ در عمق) به‌ندرت مخلوط می‌شود، در حالی که میانگین جهانی اقیانوس‌ها ۳۵ واحد است. رود زیرآبی شور از بسفر به کف آن جریان دارد که اگر روی زمین بود، ششمین رود بزرگ جهان می‌شد؛ بیش از ۹۰ درصد حجم دریا زیر ۱۵۰-۲۰۰ متری بدون اکسیژن مانده و تجدید کامل آب عمیق ۲۵۰۰ سال طول می‌کشد.

دریای سیاه جزیره‌های کمی دارد (کمتر از ده مورد عمده) و جزیره مار (متعلق به اوکراین) مشهورترین آن‌هاست. رسوبات کف غنی از هیدرات متان جامد (سوخت منجمد از تجزیه آلی) است و جریان سطحی آن به‌صورت ضدساعت‌گرد (ریم کارنت) می‌چرخد. لایه نازکی میان آب اکسیژن‌دار سطح و عمق سمی آن وجود دارد و ورودی رودهایی همچون دانوب، دنیپر و دون، تعادل آب را حفظ می‌کند. این ویژگی‌ها، دریای سیاه را به آزمایشگاهی طبیعی برای مطالعه اکوسیستم‌های بسته تبدیل کرده است.