به گزارش خبرگزاری ایمنا، تهدیدات سایبری در سالهای اخیر هم از نظر حجم و هم از نظر پیچیدگی رشد چشمگیری داشتهاند. حملات باجافزاری، نفوذ به شبکههای دولتی، حملات به زیرساختهای حیاتی و انتشار اطلاعات جعلی تنها نمونههایی از چالشهایی هستند که میتوانند اعتماد عمومی، امنیت اقتصادی و حتی نظم اجتماعی را تحت تأثیر قرار دهند. طبیعت فرامرزی فضای سایبری نیز مقابله با این تهدیدات را پیچیدهتر میکند.
امنیت سایبری و امنیت ملی
کشورها امروز امنیت سایبری را بخشی از امنیت ملی خود میدانند. حملات سایبری میتواند منجر به فلج شدن سیستمهای حیاتی، اختلال در خدمات عمومی و حتی خسارات اقتصادی گسترده شود. در دنیایی که جنگها از میدان نبرد سنتی به میدان دیجیتال نیز منتقل شدهاند، توان دفاعی سایبری یک مؤلفه کلیدی برای حفظ حاکمیت و اقتدار ملی است.
علاوهبر تجهیزات پیشرفته و سرمایهگذاریهای فناورانه، وجود نیروی انسانی متخصص و آموزشدیده مهمترین رکن امنیت سایبری است. تربیت متخصصان امنیت اطلاعات، تحلیلگران تهدید، مدیران امنیت و محققان مستقل، برای حفظ برتری دفاعی کشور در فضای سایبری ضروری است. امنیت سایبری تنها با یک نهاد تأمین نمیشود، دولتها برای حفاظت از زیرساختهای حیاتی نیازمند همکاری نزدیک با بخش خصوصی، شرکتهای فناوری و مراکز علمی هستند. ایجاد اکوسیستم مشترک تحقیقاتی، بهروزرسانی استانداردها و تبادل اطلاعات تهدیدات میتواند سطح تابآوری کشور را افزایش دهد، همچنین بخش قابل توجهی از حملات سایبری از طریق خطای انسانی و ناآگاهی کاربران رخ میدهد و ارتقای سواد سایبری شهروندان، آموزش اصول اولیه امنیت دیجیتال و استفاده مسئولانه از فضای مجازی میتواند سطح آسیبپذیری جامعه را بهطور چشمگیری کاهش دهد.
فرهنگسازی و ارتقای سواد سایبری یکی از ارزانترین و مؤثرترین ابزارهای دفاعی است، چراکه بسیاری از حملات با یک خطای ساده انسانی کلیک روی یک لینک آلوده یا استفاده از رمز عبور ضعیف آغاز میشود. آموزش شهروندان، کارمندان و مدیران درباره رفتار مسئولانه در فضای دیجیتال نیز میتواند میزان موفقیت حملات را به شدت کاهش دهد.
مسیر آموزش هوش مصنوعی باید از داده تا الگوریتم طراحی شود
شهره آجودانیان، مسئول مرکز تحقیقات کلانداده و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد با اشاره به اهمیت آموزش هوش مصنوعی و امنیت سایبری در گفتوگو خبرنگار ایمنا اظهار کرد: برای ورود به این حوزهها باید مسیر آموزشی مشخصی طراحی شود تا علاقهمندان بتوانند گامبهگام از داده تا الگوریتم پیش بروند و در نهایت به تخصصهای کاربردی برسند. در نمایشگاهها غرفههای متعددی در حوزه آموزش هوش مصنوعی فعالیت میکنند و همه آنها میتوانند کمککننده باشند.
وی افزود: در دانشگاه تلاش میکنیم دانشجویان را به این حوزه جدید از علم علاقهمند کنیم. آموزش عمومی در این زمینه اهمیت دارد، اما باید مسیر آموزشی درست طراحی شود؛ یعنی فرد ابتدا با داده و پردازش آن آشنا، سپس وارد الگوریتمهای مختلف شود و در نهایت شاخه تخصصی مورد نظر خود را انتخاب کند.
مسئول مرکز تحقیقات کلانداده دانش شهر ایران با اشاره به اهمیت امنیت شبکه و زیرساختهای سایبری ادامه داد: شرکتهای زیادی در حوزه امنیت فعالیت میکنند و زیرساختهای اولیه در کشور وجود دارد، اما باید بسیار قویتر کار کنیم. در نمایشگاه شرکتهایی را دیدم که نقش تسهیلکننده در گرفتن مجوزهای امنیتی دارند. این شرکتها میتوانند به سازمانها کمک کنند تا نقصها و مشکلات خود را شناسایی و برطرف کنند و در نهایت مجوزهای امنیتی لازم را دریافت کنند.
آجودانیان یادآور شد: یکی از مجوزهای مهم در این حوزه بحث افتا است که شرکتها برای ورود به عرصه امنیت باید آن را دریافت کنند. این مجوزها موجب میشود شرکتها امنتر شوند و بتوانند خدمات مطمئنتری ارائه دهند، همچنین توسعه مراکز داده (دیتاسنتر) یکی از نیازهای اصلی کشور است و با توجه به شرایط موجود، اهمیت آن دوچندان شده است.
وی تأکید کرد: اصفهان از نظر امنیت سایبری یکی از پایتختهای این حوزه در ایران است. توسعهای که در این شهر شکل گرفته است و همکاریهایی که با شرکتهای چینی انجام شده، میتواند تأثیرگذار باشد. در دانشگاه نیز تلاش کردهایم شرکتهای دانشبنیان بیشتری را وارد این عرصه کنیم. تیمهای دانشجویی ما در مسابقات امنیت شبکه حضور فعال دارند و این نشان میدهد دانشگاه میتواند صنعت را پشتیبانی کند و نیروهای متخصص را برای شرکتها تربیت کند.
مسئول مرکز تحقیقات کلانداده دانش شهر ایران درباره آموزش هوش مصنوعی و اینترنت اشیا بیان کرد: در دنیای کامپیوتر وبسایتهای زیادی وجود دارند که آموزش آنلاین ارائه میدهند. در دانشگاه ما نیز دورههای تخصصی در حوزه هوش مصنوعی و اینترنت اشیا برگزار میشود. مراکز آموزشی متعددی در سطح شهر اصفهان فعال هستند، اما مهمترین نکته داشتن مسیر آموزشی مناسب است. فردی که میخواهد وارد دنیای هوش مصنوعی شود باید از داده شروع کند، سپس وارد الگوریتمها شود و بهتدریج شاخه تخصصی خود را انتخاب کند. این روند موجب میشود یادگیری سریعتر و هدفمندتر باشد.
آجودانیان در ادامه به برخی پروژههای دانشگاه اشاره کرد: از پروژههایی که برای یکی از اپراتورهای تلفن همراه کشور انجام داده شد در حوزه اینترنت اشیا بود. این پروژه شامل احراز هویت هوشمند است که قابلیت استفاده در شرکتهای مختلف را دارد، همچنین در حوزه کالسنترهای هوشمند فعالیت کردهایم؛ جایی که هوش مصنوعی میتواند پاسخگوی نیازهای افراد باشد و خدمات را بهصورت هوشمند ارائه دهد.
وی یادآور شد: آینده علمی کشور در گرو آموزش صحیح و هدفمند در حوزههای نوینی چون هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و امنیت سایبری است. دانشگاهها باید مسیر آموزشی روشن و مرحلهبهمرحله طراحی کنند تا دانشجویان بتوانند از داده تا الگوریتم پیش بروند و در نهایت به تخصصهای کاربردی برسند. همچنین همکاری دانشگاه با صنعت در حوزه امنیت سایبری میتواند کشور را در برابر تهدیدات مقاومتر کند. پروژههای کاربردی مانند احراز هویت هوشمند و کالسنترهای هوشمند نشان میدهد که دانشگاهها میتوانند نقش مهمی در توسعه فناوریهای نوین ایفا کنند.
به گزارش ایمنا، در دنیایی که مرزهای امنیتی از خاک و دریا و هوا فراتر رفته و به بستر دیجیتال رسیدهاند، امنیت سایبری شریان حیاتی کشورها به شمار میرود. سرمایهگذاری در این حوزه نهتنها از زیرساختها و اطلاعات ملی محافظت میکند، بلکه زمینهساز توسعه پایدار، اعتماد عمومی و رشد اقتصادی است. امنیت سایبری شریان حیاتی کشور است. حفاظت از فضای دیجیتال، حفاظت از اقتصاد، ثبات اجتماعی و امنیت ملی است. سرمایهگذاری هوشمندانه در این حوزه نهتنها یک ضرورت، بلکه یک فرصت برای پیشرفت، نوآوری و رقابت جهانی به شمار میرود.
نظر شما