به گزارش خبرگزاری ایمنا از قم، فاطمیه که از راه میرسد، تاریخ دوباره پردهای از اندوه و عظمت را پیش چشم شیعیان میگشاید؛ پردهای که در آن زندگی کوتاه اما سهمگین بانویی نقش بسته است که از نخستین روزهای کودکیاش، طعم رنج و نور را در کنار هم چشید.
فاطمه زهرا (س)، دختری که در اوج سختیهای شعب ابیطالب رشد کرد و در سالهای پرالتهاب بعثت، شریک همه دردها و امیدهای پیامبر اکرم (ص) بود، بعدها مادر امتی شد که هنوز هم از دامان او الهام میگیرد.
سوره کوثر، آیه تطهیر، آیه مودت و آیه اطعام و احادیثی چون حدیث بَضعه در شأن و فضیلت فاطمه نازل و نقل شدهاند.
در روایات آمده است که پیامبر (ص)، فاطمه (س) را برترین زن در دو عالم معرفی کرده و خشم و خشنودی او را خشم و خشنودی خداوند دانسته است و در حدیثی مشهور به حدیث بضعه پیامبر (ص) فاطمه را پاره تن خود معرفی میکند و میگوید هر کس او را بیازارد، مرا آزرده است.
از میان زنان مسلمان تنها فاطمه (س) برای حضور در مباهله پیامبر (ص) با مسیحیان نجران انتخاب شد و مفسران همین موضوع را نشانه جایگاه ویژه وی در ساختار الهی تکمیل نبوت میدانند.
در مدینه، خانه کوچک او با علی بن ابیطالب (ع) پناهگاه ایمان و معرفت بود، خانهای که صدای خنده حسنین (ع)، زمزمه قرآن و نسیم آرامش در آن جاری بود اما همان شهر، پس از رحلت پیامبر (ص)، به صحنه یکی از بزرگترین آزمونهای تاریخی اسلام تبدیل شد؛ آزمونی که در آن، حق و عدالت در معرض لغزش قرار گرفت و بانوی اسلام برای حفظ مسیر امامت و دفاع از حقیقت، در برابر جریانهای انحرافی ایستاد.
شهادت حضرت زهرا (س) تنها پایان زندگی یک بانوی جوان از اهل بیت پیامبر (ص) نبود؛ پایان دورهای بود که در آن، اسلام تازهپا، درگیر بحرانی عمیق در رهبری، سیاست و ساختار اجتماعی خود شد.
خطبهها، حضورهای اجتماعی، احتجاجها و حتی سکوتهای معنادار ایشان، همه نشانههایی است از مسئولیتی که بر دوش کشید؛ مسئولیتی که بسیاری از مورخان از آن به عنوان «آخرین دفاع از مسیر نبوت» یاد کردهاند.
از آن خانه کوچک در مدینه تا شبهای خاموش پس از شهادت این بانوی بزرگوار، فاطمیه تبدیل به نقطهای محوری در حافظه تاریخ شده است؛ نقطهای که نه فقط برای سوگ، که برای بازخوانی حقیقت، عدالت و آینده امت معنا پیدا میکند.
حجتالاسلام علیزاده موسوی، استاد حوزه و دانشگاه در گفتوگو با خبرنگار ایمنا در قم میگوید: برای نگاه درست به ایام شهادت حضرت زهرا (س)، باید نگاه تازه ای به این بانوی بزرگ و زندگی ایشان داشت.
وی عنوان میکند: ما فاطمیه را محدود کردهایم؛ یا به اشک و سوگواری، یا به روایت اختلافات سیاسی صدر اسلام در حالی که فاطمیه یک «چشمانداز تمدنی» است، نگاهی که همه ابعاد جامعه از حکمرانی و اخلاق گرفته تا اقتصاد، تربیت و اجرای شریعت را در خود جای میدهد.
به گفته این استاد حوزه و دانشگاه، حادثه فاطمیه تنها یک واقعه تاریخی یا احساسی نیست؛ کلید فهم دورهای است که در آن تمدن اسلامی پس از رحلت پیامبر اکرم (ص) در آستانه فروپاشی قرار گرفت.
علیزاده موسوی عنوان میکند: حضرت زهرا (س) در این برهه بحرانی، نقشی ایفا کردند که تنها در چارچوب تحلیل تمدنساز قابل فهم است، ایشان با شناخت دقیق شرایط، با بیان، روشنگری، تربیت نیرو و دفاع از امامت، مسیر تمدن اسلامی را از سقوط به سمت احیا هدایت کردند.
وی تأکید میکند: خطبه فدکیه، یک متن سیاسی ساده نیست؛ یک «منشور تمدنی» است که در آن توحید، نبوت، امامت، عدالت اقتصادی و مسئولیت اجتماعی بازتعریف میشود. از نگاه او، این خطبه باید در برنامههای آموزشی، دانشگاهها و حوزهها بهعنوان متنی بنیانی مطالعه شود.
این استاد دانشگاه معتقد است: مبلغان و پژوهشگران باید حضرت زهرا (س) را نه فقط به عنوان یک الگوی معنوی، بلکه یک «مدیر تمدنی» معرفی کنند؛ شخصیتی که در بحرانیترین مقطع تاریخ اسلام، با هوشمندی و استقامت، احیای تمدن اسلامی را ممکن کرد.
علمای شیعه و حتی بسیاری از اندیشمندان اهلسنت، جایگاه حضرت زهرا (س) را فراتر از یک شخصیت مقدس میدانند. امام خمینی (ره) ایشان را «یک انسان کامل» معرفی میکرد؛ انسانی که به تعبیر او، حقیقتی ملکوتی داشت که در عالم دنیا تجلی یافت.
علامه طباطبایی در شرح مقامات ایشان مینویسد که «وجود زهرا (س) حلقه اتصال نبوت و امامت» است و بدون فهم جایگاه او، نمیتوان حقیقت مسیر اهلبیت (ع) را درک کرد.
شهید مطهری نیز در تحلیل خطبه فدکیه، آن را متنی میداند که ساختار فکری و اجتماعی جامعه اسلامی را بازآرایی میکند؛ خطبهای که نشان میدهد حضرت فاطمه (س) چگونه در اوج داغ و مصیبت، مسئولیت هدایت جامعه را فراموش نکردند.
ایام فاطمیه هر سال که نزدیک میشود، تنها یادآور رنجها و داغهای یک بانوی مظلوم نیست، یادآور مسئولیت ماست برای شناخت حقیقتی که تمدن اسلامی بر آن استوار شد.
یادآور اینکه اگر امروز در جستوجوی عدالت، اخلاق و حکمرانی الهی هستیم، باید نگاه تمدنی فاطمیه را دوباره بخوانیم و دوباره بفهمیم.
نظر شما