به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از بلومبرگ، لهستان، یکی از اقتصادهای کلیدی مرکز و شرق اروپا، در دوران پس از عبور از مرز هزار میلیارد دلار، با پیچیدگیهای جدیدی روبرو شده است. از یک سو، رشد دستمزدها در این کشور شتاب گرفته و از سوی دیگر، گسترش هوش مصنوعی (AI) در بازار کار فشار بیشتری بر ساختار اقتصادی وارد میکند. هر دو عامل ترکیبی ایجاد کردهاند که تهدیدی بالقوه برای پایداری اقتصادی به شمار میآید.
در کرکو، دفترهای مدرن و شیشهای یک ساختمان اداری بزرگ خالی به نظر میرسند، نشانگر اینکه رشد فضاهای کاری با اشغال کافی همراه نبوده است، این ساختمان، نمادی از سرمایهگذاری عظیم در فناوری و فضای کاری مدرن است، اما کمبود فعالیت در آن، نگرانیهایی را درباره بازده این سرمایهگذاری ایجاد کرده است.
یکی از مهمترین چالشها، رشد سریع دستمزدها در لهستان است، هزینه نیروی کار برای شرکتها، بهطرز قابل توجهی افزایش پیدا کرده است، طبق تحلیل بازار کار در سال ۲۰۲۵، شاخص هزینههای استخدام در برخی بخشها بیش از ۹ درصد رشد کرده است، این افزایش دستمزد نهتنها فشار بر هزینه شرکتها را بالا میبرد بلکه میتواند رقابتپذیری اقتصاد لهستان را کاهش دهد. در گزارش اقتصادی OECD نیز آمده که رشد دستمزدها سریعتر از افزایش بهرهوری بوده است، که این امر موقعیت لهستان را در مقایسه با سایر اقتصادهای OECD به لحاظ هزینهبر شدن نیروی کار آسیبپذیر میکند.
در همین زمان، تسلط هوش مصنوعی بر بازار کار لهستان در حال افزایش است. تحلیلها نشان میدهد که برخی نقشها در معرض اتوماسیون قرار دارند، در حالی که سرمایهگذاری سنگینی در زیرساختهای فناوری برای بهرهبرداری از این تغییر ساختاری صورت گرفته است، شرکتهای محلی و بینالمللی به دنبال توسعه قابلیتهای محاسباتی پیشرفته در لهستان هستند؛ این کار میتواند بهرهوری را افزایش دهد اما هزینههای اولیه بسیار سنگینی دارد.
در تحلیل شرکت EY لهستان پیشبینی شده است که هوش مصنوعی در دهه آینده میتواند بین ۰.۷ درصد تا ۲.۱ درصد به رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور اضافه کند، اما این رشد همراه با تورم بیشتر و فشار بر نرخ بهره خواهد بود، به گفته همین تحلیل سرمایهگذاری بر فناوریهای AI ممکن است تورم را حدود ۰.۱ تا ۰.۳ واحد درصد افزایش دهد و بانک مرکزی را مجبور کند سیاست پولی سختگیرانهتری اتخاذ کند.
در واکنش به این فشارها، بانک مرکزی لهستان (NBP) در تازهترین تصمیم خود، نرخ بهره را کاهش داده است. در نوامبر ۲۰۲۵، نرخ پایه به ۴.۲۵ درصد رسیده است؛ این پایینترین سطح سهونیمساله است که پس از کاهش غیرمنتظره تورم اعلام شد. با این حال، رشد هزینه نیروی کار و انتظارات تورمی همچنان نگرانیهایی را در میان سیاستگذاران ایجاد میکند، از سوی دیگر، هزینه استخدام در لهستان نه تنها ناشی از دستمزد بالا است، بلکه گسترش هوش مصنوعی نیز به تغییر ساختار بازار کار کمک میکند، در برخی بخشها مهارتهای مربوط به AI به شدت در تقاضا هستند، اما این تحول میتواند تبعات منفی برای برخی مشاغل داشته باشد و فشار بر شرکتها را افزایش دهد.
به گفته تحلیلگران، این ترکیب «دستمزدهای بالا + هوش مصنوعی» میتواند نقطهضعفی برای رقابتپذیری لهستان در بازار جهانی باشد، اگرچه سرمایهگذاری در AI ممکن است به رشد بلندمدت منجر شود، اما هزینه اولیه و ریسکهای تورمی یک چالش جدی برای سیاستگذاران است، در این شرایط، دولت و بخش خصوصی لهستان باید راهبردی دقیق در مورد توزیع سرمایهگذاری، آموزش نیروی کار و سیاستهای پولی تدوین کنند تا بتوانند از این فرصت بزرگ فناوری بهره ببرند و در عین حال، تبعات منفی ناشی از رشد دستمزدها را کنترل کنند.
نظر شما