نگاهی دوباره به الزامات توسعه در شهرهای مذهبی ایران

مسئله اهمیت ارزیابی طرح‌های توسعه شهری، ضرورت‌های توسعه در شهرهای مذهبی و آسیب شناسی سیاست های شهرسازی در شهرهای مذهبی و زیارتی، از مسائل اساسی مطرح شده در جلسه بزرگداشت روز شهرسازی در قم بود. 

به گزارش خبرگزاری ایمنا از قم، ویژه‌برنامه گرامیداشت روز جهانی شهرسازی با عنوان «روایت شهر، شهر از نگاه شما» امروز _سه بیستم آبان_ در سالن همایش‌های شهرداری قم برگزار شد، جمعی از استادان، مدیران شهری و پیشکسوتان شهرسازی کشور به بررسی وضعیت موجود و آینده شهر قم پرداختند.

محسن بهشتی، معاون سابق عمرانی استاندار قم در این مراسم با تبریک روز جهانی شهرسازی و قدردانی از فعالان و پیشکسوتان این عرصه گفت: بسیاری از شهرسازان استان قم از دهه ۵۰ تاکنون در تدوین و اجرای طرح‌های شهری نقش‌آفرینی کرده‌اند و لازم است تجارب ارزشمند آن‌ها مستندسازی و در تصمیم‌سازی‌های امروز مورد استفاده قرار گیرد.

وی با تأکید بر لزوم نگاه راهبردی و انتقادی به وضعیت شهرسازی کشور اظهار کرد: بزرگ‌ترین ضعف امروز، نبود باور عمومی نسبت به جایگاه شهرسازی است؛ معمولاً کسانی که باید مفهوم شهرسازی را درک کنند، در این جلسات حضور ندارند و همین موضوع موجب شده تحولی جدی در این حوزه شکل نگیرد.

این کارشناس حوزه شهرسازی با اشاره به ضرورت شفاف‌سازی مرز میان شهرسازی، معماری و عمران افزود: هنوز در بسیاری از دستگاه‌ها مرز این رشته‌ها شناخته نشده و همین امر سبب بروز مشکلات در تصمیم‌گیری‌های شهری شده است؛ در حالی‌که شهرسازی باید نقش راهبردی در سیاست‌گذاری و توسعه پایدار ایفا کند.

محمدحسین دهناد رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای اسلامی شهر قم، با اشاره به ضرورت بازنگری در طرح جامع قم گفت: تهیه طرح جامع شهر قم باید با آسیب‌شناسی دقیق طرح تفصیلی و دلایل تحقق پایین آن همراه باشد. وی با اشاره به ضرورت توجه به شهرسازی مبتنی بر حمل‌ونقل عمومی (T.O.D) عنوان کرد: هر یک کیلومتر مسیر مترو حدود سه‌هزار میلیارد تومان و هر ایستگاه حدود یک‌هزار میلیارد تومان هزینه داردt بنابراین باید بررسی شود چگونه می‌توان از این هزینه‌های سنگین بیشترین بهره را برای توسعه شهری برد.

دهناد با اشاره به تراکم بالای جمعیت در قم افزود: قم با تراکم حدود ۱۲۰ نفر در هر هکتار، جزو سه شهر پرتراکم کشور است، در حالی‌که شیراز ۶۰ نفر در هر هکتار تراکم دارد. از این رو، بازنگری در محدوده و حریم شهر ضروری است. به گفته وی، دوگانه توسعه افقی و عمودی در شهرسازی قم نیازمند بررسی دقیق کارشناسی و تصمیم‌گیری آگاهانه است.

در بخش دیگری از مراسم، داریوش بوربور، شهرساز پیشکسوت کشور، با اشاره به چالش‌های تاریخی شهرسازی در ایران گفت: متأسفانه موضوع شهرسازی هنوز در کشور ما به‌درستی جا نیفتاده است. ای کاش همه شهرداری‌ها چنین نشست‌هایی را برگزار کنند تا فرهنگ شهرسازی تقویت شود.

بوربور با اشاره به تجربه تهیه طرح جامع قم اظهار کرد: در زمان تدوین این طرح پیش‌بینی‌هایی داشتیم که امروز بسیاری از آن‌ها در شهرهای مذهبی محقق شده است؛ برای نمونه ۵۰ سال پیش هشدار داده بودیم که اطراف حرم حضرت رضا (ع) با مشکلاتی روبه‌رو خواهد شد و اکنون این محدوده از لحاظ ترافیک و ساخت‌وساز در وضعیت نامناسبی قرار دارد.

وی با انتقاد از بی‌توجهی به هماهنگی میان بخش مذهبی و سایر بخش‌های شهری در شهرهای زیارتی گفت: ایده‌هایی مانند «بین‌الحرمین» هیچ منبع اصیل شهرسازی یا مذهبی ندارند و بیشتر جنبه اقتصادی پیدا کرده‌اند؛ این موضوع در مشهد و شیراز نیز قابل مشاهده است.

بوربور افزود: اطراف حرم‌های مقدس از مراکز مهم اقتصادی کشورند و به همین دلیل درخواست‌های فراوانی برای تجاری‌سازی وجود دارد، اما بدون مطالعه دقیق ترافیکی و پیوست اقتصادی، این روند می‌تواند به آسیب‌های جبران‌ناپذیر منجر شود. وی تأکید کرد: شهرداری قم باید اجازه دخل و تصرف غیرعلمی در اطراف حرم را ندهد و برای این محدوده برنامه‌ای علمی و دقیق تهیه شود تا سرنوشت قم مانند دیگر مراکز مذهبی تکرار نشود.

در ادامه، سید مجید فارغیان قمی، عضو گروه شهرسازی نظام مهندسی ساختمان استان قم نیز با اشاره به فقر پژوهشی در حوزه شهرسازی قم گفت: بسیاری از طرح‌های پژوهشی و مطالعاتی شهر قم در جایی نگهداری نمی‌شوند و مستندسازی پروژه‌ها به‌ویژه به‌صورت تصویری انجام نمی‌گیرد. به گفته وی، از بین رفتن فضای سبز اطراف حرم‌های مقدس برخلاف اصول علمی شهرسازی است؛ در مکتب اصفهان همواره اطراف مراکز مذهبی و آموزشی فضای سبز ایجاد می‌شد تا حس مطلوبی در شهروندان شکل گیرد.

در پایان این مراسم، از علیرضا خاکی مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه (س) و محمد امیدواریان معاون این سازمان به پاس خدمات ارزشمند در حوزه شهرسازی قم تجلیل شد. همچنین از چهره‌های برجسته و پیشکسوت شهرسازی همچون محسن بهشتی، داریوش بوربور، احمدرضازاده، امیرخسرو خودکار و جمعی از فعالان جوان این عرصه نیز تقدیر به عمل آمد.

در پایان این مراسم، از علیرضا خاکی مدیرعامل سازمان بهسازی و نوسازی اطراف حرم مطهر حضرت معصومه (س) و محمد امیدواریان معاون این سازمان به پاس خدمات ارزشمند در حوزه شهرسازی قم تجلیل شد. همچنین از چهره‌های برجسته و پیشکسوت شهرسازی همچون محسن بهشتی، داریوش بوربور، احمدرضازاده، امیرخسرو خودکار، زینب آخوندی و جمعی از فعالان جوان این عرصه نیز تقدیر به عمل آمد.

کد خبر 923186

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.