به گزارش خبرگزاری ایمنا از گلستان، در شرایطی که بخش عمدهای از جمعیت کشور در روستاها زندگی میکنند و اقتصاد این مناطق بر پایه کشاورزی استوار است، نبود صنایع تبدیلی و فراوری همچنان یکی از حلقههای مفقوده توسعه روستایی به شمار میرود، بسیاری از محصولات کشاورزی به دلیل نبود زیرساختهای لازم برای فراوری، بستهبندی و بازاریابی بهصورت خام از مناطق تولیدی خارج میشوند و بخش عمدهای از ارزشافزوده و سود اقتصادی نصیب واسطهها و استانهای دیگر میشود.
صنایع تبدیلی نهتنها میتواند مانع خامفروشی محصولات کشاورزی شود، بلکه با افزایش اشتغال، جلوگیری از مهاجرت روستاییان، کاهش ضایعات محصولات و رونق اقتصاد محلی، نقشی تعیینکننده در پایداری تولید و توسعه روستاها ایفا میکند، در واقع، راه نجات کشاورزی ایران، عبور از اقتصاد خاممحور و حرکت به سوی فراوری و ایجاد زنجیرههای ارزش است.
در این میان، محصولاتی همچون زعفران که بهعنوان «طلای سرخ» شناخته میشوند، ظرفیت بالایی برای ایجاد صنایع تبدیلی دارند. زعفران گلستان نمونهای بارز از این فرصتهای مغفول است، محصولی که با وجود کیفیت بالا، بهدلیل نبود زیرساختهای فراوری و بستهبندی از استان خارج میشود و ارزش واقعی آن به کشاورزان محلی نمیرسد.
نبود صنایع تبدیلی علاوهبر کاهش درآمد کشاورزان، موجب از دست رفتن فرصت اشتغال در روستاها و خروج سرمایه از استان میشود و به اقتصاد محلی آسیب جدی وارد میکند، مسئولان و کشاورزان بر این باور هستند که با سرمایهگذاری در صنایع تبدیلی و فراوری زعفران، میتوان این روند را تغییر داد و ضمن حفظ سرمایه، درآمد و اشتغال پایدار برای خانوادههای روستایی ایجاد کرد.
زعفران گلستان در انتظار صنایع فراوری
محمدجواد احمدی، کشاورز گلستانی در این رابطه به خبرنگار ایمنا میگوید: با توجه به اینکه هزینههای تولید بسیاری از محصولات کشاورزی با درآمد آنها همخوانی ندارد، کشت زعفران میتواند اقتصادشان را تأمین کند.
وی با بیان اینکه برای زعفران در ابتدای کشت یکبار هزینه میشود و تا هشت سال برداشت این محصول ادامه دارد، میافزاید: کشاورزان خُرده مالکی در نواحی کوهستانی استان به واسطه کشت زعفران انگیزه بیشتری برای ادامه فعالیت دارند.
به گفته احمدی، زعفران کشت شده در گلستان از کیفیت مرغوبی برخوردار است که در صورت سرمایهگذاری در این حوزه، توان رقابت با دیگر استانها را خواهیم داشت.
وی کمبود نیروی انسانی در زمان برداشت را از مشکلات این حوزه میداند و ادامه میدهد: باید برای بخش فراوری این محصولی در شرق استان فکری شود تا کشاورز نگرانی بابت دیر پَر شدن یا از بین رفتن زعفران نداشته باشد.
وی اضافه میکند: شرکت تعاونی روستای وامنان در تلاش برای ایجاد سالنی است تا از آن طریق برند گلستان را به بازار ارائه کند، اما این عمل نیاز به حمایت بیشتری دارد.
به باور کارشناسان، صرفهنظر از اینکه نبود صنایع تبدیلی و بستهبندی در داخل استان، موجب خروج ارزش افزوده این محصول میشود، بلکه پای دلالان را از سایر استانها به گلستان باز کرده است، این افراد پس از خرید محصول، آن را با بستهبندی برندی دیگر با چند برابر قیمت به بازارهای داخلی و خارجی میفروشند.
فرصتی که میتواند گلستان را به قطب طلای سرخ کشور تبدیل کند
ذبیحالله عادلی، مدیرعامل شرکت تعاونی زعفرانکاران گلستان با ابراز نگرانی نسبت به خروج زعفران خام از استان، خواستار ایجاد صنایع فراوری داخلی برای افزایش ارزشافزوده و اشتغالزایی در روستاها میشود و به خبرنگار ایمنا میگوید: اکثر کشاورزان محصول خود را بهصورت خام به تعاونیها تحویل میدهند و این زعفران بدون هیچ فراوری و ارزشافزودهای از استان خارج میشود.
وی میافزاید: بهدلیل نیاز به سرمایهگذاری هنگفت برای احداث واحدهای فراوری و هزینههای بالای تجهیزات و فراوری، تاکنون امکان ایجاد صنایع فراوری در داخل استان فراهم نشده است.
عادلی با بیان اینکه گل زعفران استان گلستان بهطور معمول به شهرهایی همچون کاشمر، تربت حیدریه، نیشابور، سبزوار، فاروج و مشهد ارسال میشود، ادامه میدهد: این اقدام موجب میشود سرمایه و ارزش افزوده حاصل از محصول استان خارج شود، در حالی که امکان ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای روستاییان در استان وجود دارد.
مدیرعامل شرکت تعاونی زعفرانکاران گلستان درباره قیمت زعفران اینگونه توضیح میدهد: در سالجاری قیمت هر کیلو گل زعفران از حدود ۱۲۰ هزار تومان آغاز شده و با توجه به کمبود محصول، تا ۱۴۰ هزار تومان نیز رسیده است و در صورتی که بتوانیم فراوری زعفران را در داخل استان انجام دهیم، ارزش افزوده این محصول میتواند بهطور مستقیم به کشاورزان و خانوادههای روستایی برسد.
وی با بیان اینکه هر خانوادهای که توانایی و سرمایه لازم برای فراوری و جداسازی گل زعفران را داشته باشد، میتواند روزانه حدود ۷۵۰ هزار تا یک میلیون تومان درآمد کسب کند، میگوید: با توجه به ظرفیت خرید روزانه حداقل سه تن گل توسط شرکت، این میزان گل میتواند اشتغال مستقیم برای هزار خانوار در استان ایجاد کند و از خروج سرمایه به سایر استانها جلوگیری شود.
مدیرعامل شرکت تعاونی زعفرانکاران گلستان اضافه میکند: با راهاندازی واحدهای فراوری زعفران در داخل استان، نهتنها کشاورزان بهرهمند میشوند، بلکه امکان اشتغالزایی گسترده در روستاها فراهم میشود، همچنین با بازگرداندن محصول فراوری شده به دست کشاورزان، ارزشافزوده واقعی به تولیدکنندگان محلی اختصاص پیدا خواهد کرد و اقتصاد روستایی تقویت خواهد شد.
وی با تاکید بر اهمیت حفظ سرمایه در استان و جلوگیری از خامفروشی محصول میگوید: با توجه به روند افزایشی قیمت زعفران در ماههای آینده، اجرای این طرح میتواند درآمد کشاورزان را افزایش دهد و همزمان به توسعه اقتصادی و اشتغال پایدار در استان کمک کند، هدف ما این است که فراوری زعفران در استان گلستان انجام شود و خانوادههای روستایی بتوانند بهطور مستقیم از این ارزشافزوده بهرهمند شوند.
به گزارش ایمنا، در مجموع، زعفران گلستان با وجود ارزش اقتصادی بالای خود و توان بالقوه برای اشتغال و درآمد پایدار کشاورزان با چالشهای جدی روبهرو است، نبود صنایع تبدیلی و فراوری در استان موجب خروج سرمایه و ارزشافزوده محصول به سایر استانها میشود و فرصت اشتغال در روستاها از دست میرود، کشاورزان و مسئولان تعاونیها بر این باور هستند که با سرمایهگذاری هدفمند در ایجاد واحدهای فراوری، میتوان ضمن حفظ سرمایه در استان، درآمد کشاورزان را افزایش داد و اشتغال گستردهای در مناطق روستایی ایجاد کرد، اجرای این طرح میتواند علاوهبر تقویت اقتصاد محلی، گلستان را به یکی از مراکز رقابتی زعفران در کشور تبدیل کند و ارزش واقعی این طلای سرخ را به دست تولیدکنندگان محلی برساند.
گزارش از الهام رئوفیفر، خبرنگار ایمنا در گلستان
نظر شما