به گزارش خبرگزاری ایمنا از کردستان، مورخان و کارشناسان حوزه موسیقی بر این باورند که قدمت موسیقی کُردها به بیش از ۴۰۰ سال پیش از میلاد بازمیگردد و کردستان به عنوان یکی از اصلیترین خاستگاههای موسیقی جهان شناخته میشود.
سازها، ملودیها و سبکهای موسیقایی خاص این منطقه، گواهی بر هوش و ذوق موسیقایی مردمان آن است و آثار هنری و ملودیهای خلق شده توسط کُردها، میراثی ارزشمند در تاریخ فرهنگ و هنر کشور به شمار میرود.
کُردها در هر نقطهای از جهان که باشند، با شنیدن موسیقی کُردی، بلافاصله آن را میشناسند چون موسیقی این منطقه دارای شاخصههای منحصربهفردی است که از سایر انواع موسیفیها آن را متمایز میکند.
شهر سنندج با سابقه درخشان خود در پرورش هنرمندان بزرگ موسیقی از جمله خانواده کامکارها، عندلیبیها و یوسف زمانی و غیره، امروز به عنوان مرکز موسیقی کُردی شناخته میشود.
با قدم زدن در خیابانهای این شهر هنوز به وفور صدای موسیقی کُردی شنیده میشود و گروههای دونفره ساز سرنا و دُهل یا افراد دیگری به صورت امروزیتر به اجرای موسیقی کُردی میپردازند و از این راه امرار معاش میکنند.
پیوستن سنندج به شبکه شهرهای خلاق یونسکو در سال ۹۸ موجب شد که موسیقی سنتی کُردی سنندج بیش از پیش در کانون توجه ملی و بینالمللی قرار گیرد و هویت فرهنگی این شهر به عنوان شهری با میراث موسیقایی غنی، در سطح جهانی تثبیت شود.
سنندج با قرار گرفتن در کنار شهرهای بزرگ جهان چون لیورپول، بولونیا و سئول، امروز جایگاه ویژهای در شبکه جهانی شهرهای خلاق دارد و به عنوان مقصدی فرهنگی و هنری مطرح است.
هرچند از اسفند سال ۱۳۹۸ و همزمان با شیوع ویروس کرونا، برنامههای فرهنگی و موسیقایی شهر سنندج نیز به مدت چند سال تحت تأثیر قرار گرفت و محدودیتهای اجتماعی و مشکلات اعتباری موجب شد برخی رویدادها و پروژههای فرهنگی به تأخیر بیفتند، اما با این حال، شهرداری سنندج تلاش کرده است تا هویت موسیقایی و نمادهای شهر خلاق را در سطح شهر تقویت کند.
نصب المانهای موسیقایی و نمادهای مرتبط با شهر خلاق در فضاهای عمومی از جمله پیادهراه فردوسی و شهرک بهاران و برگزاری چندین رویداد فرهنگی و هنری، نمونهای از اقدامات شهرداری برای ایجاد حس تعلق و ارتقای هویت فرهنگی شهر است تا حضور فرهنگ و موسیقی را به زندگی روزمره شهروندان بیشتر پیوند بزند، اگرچه که زیرساختهای فرهنگی این شهر هنوز دارای ضعفهای اساسی است.
عنوان «شهر خلاق موسیقی» فرصتی برای تقویت هویت فرهنگی و رونق گردشگری سنندج است
فرشید صلواتی، رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری سنندج به خبرنگار ایمنا میگوید: ثبت سنندج به عنوان «شهر خلاق موسیقی» در یونسکو، نقطه عطفی در مسیر توسعه فرهنگی و هنری این شهر است و زمینه تقویت هویت فرهنگی، رونق گردشگری و افزایش سرمایه اجتماعی را فراهم کرده است.
وی میافزاید: این عنوان فرصتی برای تثبیت جایگاه فرهنگی سنندج در سطح ملی و بینالمللی است و مدیریت شهری میتواند با تکیه بر آن، چهره فرهنگی شهر را بازآفرینی کند و از آن به عنوان ابزاری مؤثر در تعامل با سایر شهرهای خلاق جهان بهره گیرد.
رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی شهرداری سنندج عنوان میکند عضویت سنندج در شبکه شهرهای خلاق یونسکو موجب شد موسیقی سنتی کردی، آئینها و سبک زندگی مردم بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد و هویت فرهنگی سنندج به عنوان شهری با میراث موسیقایی برجسته در سطح ملی و بینالمللی شناخته شود.
صلواتی با اشاره به ارتقای برند شهری، تصریح میکند: قرار گرفتن نام سنندج در کنار شهرهایی مانند لیورپول و سئول، جایگاه فرهنگی و جهانی شهر را ارتقا داده و موجب شد سنندج به عنوان مقصدی فرهنگی و هنری در نگاه گردشگران و رسانهها مطرح شود.
وی ادامه میدهد: عنوان شهر خلاق موسیقی زمینهساز برگزاری جشنوارهها، رویدادهای خیابانی، بازارهای فرهنگی و کارگاههای آموزشی موسیقی شده و رونق چشمگیری در گردشگری فرهنگی و موسیقایی شهر ایجاد کرده است.
رئیس سازمان فرهنگی شهرداری سنندج اضافه میکند: این عنوان بینالمللی فرصت برنامهریزی پایدار شهری را فراهم کرده و اکنون شهرداری میتواند پروژههایی مانند خیابانهای موسیقی، پارکهای فرهنگی و جشنوارههای دائمی را اجرا کند و از هنرمندان بومی حمایت نماید.
صلواتی خاطرنشان میکند: شهرداری سنندج با برگزاری هفته فرهنگی سنه، کارناوالهای خیابانی و جشنواره موسیقی اقوام ایرانی، همچنین برگزاری رویدادهای ترکیبی هنری، تلاش دارد هویت موسیقایی شهر را تقویت و برند فرهنگی سنندج را در سطح ملی و بینالمللی تثبیت کند.
وی تصریح میکند: راهاندازی دبیرخانه شهر خلاق موسیقی، توسعه زیرساختهایی مانند سالن چندمنظوره پارک شهدا، ایجاد فضاهای روباز هنری و نامگذاری «بوستان موسیقی سپیدار» از اقدامات مهم شهرداری برای تقویت جایگاه موسیقی کردی است.
ارتباط فعال با شبکه ملی و جهانی شهرهای خلاق یونسکو
رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری سنندج بیان میکند: ارتباط فعال با شبکه ملی و جهانی شهرهای خلاق یونسکو، ارسال گزارشهای منظم و برنامهریزی جشنواره بینالمللی «استاد سید علیاصغر کردستانی» از مهمترین اقدامات برای معرفی موسیقی سنندج در سطح جهانی است.
صلواتی تأکید میکند: تعامل فرهنگی با سایر شهرهای خلاق موسیقی جهان از طریق نشستها و برنامههای آموزشی مشترک، موجب افزایش شناخت جهانی از سنندج و تثبیت جایگاه آن در عرصه فرهنگی و هنری شده است.
وی درباره چالشهای موجود میگوید: کمبود زیرساخت و بودجه، نبود تداوم مدیریتی، محدودیت در ارتباطات بینالمللی و غیره از جمله موانع اصلی است، اما ظرفیتهایی همچون جوانان خلاق و موسیقی غنی کردی فرصتهای مناسبی برای توسعه ایجاد کرده است.
رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری سنندج عنوان میکند: همکاری نهادهای استانی و محلی مناسب بوده اما برای رسیدن به سطح مطلوب، باید این حمایتها پایدار و ساختاریافته شود.
صلواتی خاطرنشان میکند: اختصاص تسهیلات بانکی، تقویت مشارکت بخش خصوصی، هدایت بودجههای فرهنگی و غیره میتواند به شکوفایی شهر خلاق موسیقی سنندج کمک کند.
شورای شهر سنندج پیگیر تقویت جایگاه «شهر خلاق موسیقی» است
سیفالله رضایی، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر سنندج نیز در گفتوگو با خبرنگار ایمنا اظهار میکند: افتخاری که نصیب ما شد این بود که شهر سنندج در آبان سال ۹۸ به شبکه شهرهای خلاق یونسکو پیوست و امروز به عنوان یک جهانشهر شناخته میشود.
وی میافزاید: در این راستا شورای شهر همواره موضوعات فرهنگی، به ویژه موضوع شهر خلاق موسیقی را در دستور کار قرار داشته و جلسات منظمی را برای پیگیری این موضوع برگزار کرده است.
رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر سنندج عنوان میکند: کمیسیون فرهنگی شورای شهر به صورت مستمر موضوع شهر خلاق موسیقی سنندج را پیگیری میکند و همواره شورا و شهرداری در اجرای برنامههای فرهنگی پای کار بوده و حساسیت ویژهای نسبت به این حوزه دارند.
رضایی ادامه میدهد: دبیرخانه شهر خلاق موسیقی سنندج نیز به صورت فعالانه در این زمینه فعالیت میکند و اقدامات مهمی را انجام داده است.
وی خاطرنشان میکند: برای دوره چهار ساله دوم، کمیتههای علمی فعال در حوزه موسیقی تشکیل شده و متخصصان این حوزه فعالیت میکنند و گزارشهای دبیرخانه نیز به کمیته علمی ارسال و بر سایت یونسکو منتشر و مورد تأیید قرار گرفته است.
رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر سنندج ادامه میدهد: شهرداری سنندج نیز وبسایتی ویژه برای شهر خلاق موسیقی طراحی کرده است، هرچند مقداری در زمینه اعتبارات محدودیت وجود دارد، اما برای ارتقای منابع مالی در حال تلاش هستیم.
رضایی بیان میکند: سنندج پنجمین شهر خلاق یونسکو در کشور است و با شبکه شهرهای خلاق داخلی مانند اصفهان، بندرعباس و رشت در تعامل مستمر بوده که در سال جاری نیز بازدیدهایی از استان کردستان انجام دادند و مراودات فرهنگی ادامه دارد.
برنامههای شش ماهه آتی شهر خلاق موسیقی سنندج
وی با اشاره به برنامههای شش ماهه دبیرخانه شهر خلاق، میگوید: افتتاح «بوستان موسیقی سپیدار»، چاپ و تدوین جلد دوم کتاب «نامداران موسیقی سنندج»، برگزاری کنسرت موسیقی مدیتیشن، بزرگداشت استادان موسیقی همچون صدیق تعریف و عزیز شاهرخ و تولید حداقل ۲۰ کلیپ موسیقایی از جمله برنامههای پیشروی دبیرخانه است.
رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر سنندج تصریح میکند: اطلاعرسانی و بهروزرسانی وبسایت دبیرخانه، ارتباط دائمی با کمیسیون ملی یونسکو و دبیرخانه شبکه و شرکت در رویدادهای داخلی شهرهای خلاق نیز در دستور کار قرار دارد.
رضایی تاکید میکند: این برنامهها با هدف تقویت هویت موسیقایی سنندج، تثبیت برند فرهنگی شهر و ایجاد فرصتهای همکاری ملی و بینالمللی طراحی شده است.
وی عنوان میکند: برای اجرای کامل برنامهها، نیازمند همراهی بیشتر شهرداری و نهادهای مرتبط در تأمین بودجه و حمایت از فعالیتهای فرهنگی و هنری هستیم.
رئیس کمیسیون فرهنگی شورای شهر سنندج خاطرنشان میکند: اقدامات دبیرخانه شهر خلاق موسیقی سنندج همراه با حمایت شورا و شهرداری، مسیر توسعه فرهنگی و هنری شهر را هموار کرده و زمینه تثبیت سنندج به عنوان یک شهر خلاق موسیقی در سطح ملی و بینالمللی را فراهم کرده است.
هدف از ثبت شهر خلاق موسیقی، حرکت در مسیر توسعه شهری است
فرزاد حاجیمیرزایی، مسئول دبیرخانه شهر خلاق موسیقی سنندج نیز در گفتوگو با خبرنگار ایمنا در کردستان اظهار میکند: هدف اصلی از ثبت سنندج به عنوان شهر خلاق موسیقی در یونسکو، حرکت در مسیر توسعه شهری از طریق خلاقیت و بهرهگیری از ظرفیتهای فرهنگی و هنری این شهر است.
وی با بیان اینکه شبکه شهرهای خلاق یونسکو بر پایه خلاقیت به عنوان راهبردی برای توسعه پایدار شکل گرفته است، میافزاید: این شبکه بر تقویت همکاری بینالمللی میان شهرهایی تأکید دارد که خلاقیت را موتور محرک توسعه شهری میدانند و همچنین این شبکه از شهرهای عضو میخواهد با سرمایهگذاری در حوزههای فرهنگی و هنری، زمینه حضور بخش عمومی، خصوصی و نهادهای مدنی را در فرآیند توسعه شهری فراهم کنند.
مسئول دبیرخانه شهر خلاق موسیقی سنندج میگوید: از اهداف مهم این شبکه میتوان به تقویت تولید، توزیع و پخش فعالیتها و خدمات فرهنگی، توسعه مراکز خلاقیت و فرصتهای حرفهای برای فعالان فرهنگی، افزایش مشارکت شهروندان در حیات فرهنگی، و به ویژه حمایت از گروههای آسیبپذیر اشاره کرد، به همین منظور ادغام فرهنگ و خلاقیت در سیاستهای توسعه محلی از اصول بنیادین شهرهای خلاق یونسکو است.
حاجیمیرزایی با اشاره به اهمیت برندسازی فرهنگی برای شهرها، ادامه میدهد: امروز بسیاری از شهرهای پیشرو دنیا در حال تقویت برند فرهنگی خود هستند، چرا که این امر موجب افزایش سرمایه اجتماعی و اقتصادی آنها میشود و سنندج نیز با تکیه بر هویت موسیقایی خود این مسیر را در پیش گرفته است.
وی اضافه میکند: اگرچه نسبت به امکانات موجود فعالیتهای خوبی در این سالها انجام شده، اما برای تحقق کامل اهداف شبکه شهرهای خلاق نیاز به بودجه و همکاری بینبخشی است، به گونهای که تنها شهرداری درگیر نباشد و سایر نهادهای متولی فرهنگی و هنری نیز سهم خود را ایفا کنند.
مسئول دبیرخانه شهر خلاق موسیقی سنندج در ادامه به بخشی از دستاوردهای این نهاد اشاره کرده و میگوید: از زمان عضویت سنندج در شبکه شهرهای خلاق، برنامههای متنوعی در قالب رویدادهای فرهنگی، جشنوارهها، نشستهای علمی و تولید محتوای هنری اجرا شده است.
حاجیمیرزایی با اشاره به ارتباط سنندج با دیگر شهرهای خلاق ایران، خاطرنشان میکند: در سالهای اخیر، رویدادهای مشترکی میان پنج شهر خلاق کشور با محوریت کمیسیون ملی یونسکو برگزار شده است و هر سال یکی از این شهرها میزبان این رویدادها است. با این حال، ارتباط و برگزاری رویداد مشترک با سایر شهرهای خلاق جهان به دلیل محدودیتهای مالی و اداری کمتر محقق شده است.
وی ادامه میدهد: تنها تجربه بینالمللی موفق ما تاکنون فستیوال آبیدر با محوریت ساز نرمهنای بوده که در آن هنرمندانی از چند کشور حضور داشتند، البته در آینده نزدیک قصد داریم با همکاری نهادهای فرهنگی، رویدادی مشترک میان سنندج و شهر سلیمانیه در حوزه موسیقی و ادبیات برگزار کنیم تا تعاملات منطقهای تقویت شود.
مسئول دبیرخانه شهر خلاق موسیقی سنندج درباره چشمانداز آینده شهر خلاق سنندج میگوید: برنامه ما در فاز جدید بر تقویت دبیرخانه، ساختارسازی مرکز پژوهش و خلاقیت، برگزاری فستیوالهای داخلی و خارجی و ایجاد شبکههای همکاری میان هنرمندان، دانشگاهها و نهادهای فرهنگی استوار است، همچنین تدوین دستورالعملهای اجرایی، توسعه همکاری با بخش خصوصی و جلب مشارکت سمنها از اهداف کلیدی در برنامه چهار ساله دوم خواهد بود.
گامهای سنندج در مسیر تثبیت جایگاه جهانی خود
حاجیمیرزایی به مجموعهای از برنامهها و رویدادهای فرهنگی و هنری در سالهای اخیر اشاره کرده و میافزاید: این اقدامات با هدف ارتقای جایگاه سنندج در شبکه جهانی شهرهای خلاق یونسکو و گسترش دیپلماسی فرهنگی، با همکاری نهادهای مختلف در حوزه موسیقی، فرهنگ و خلاقیت شهری انجام شده است.
وی تصریح میکند: برگزاری آئین نوروز به صورت فستیوال و کارناوال خیابانی، برگزاری آئین گرامیداشت ششم اردیبهشت به عنوان هفته سنندج (سنه) همراه با سمینار تخصصی و رونمایی از کتاب، برگزاری وبینارهای علمی همچون «توسعه و خلاقیت» با حضور دکتر نعمت فاضلی و استاد صدیق تعریف و همچنین «دورهمی شهر خلاق موسیقی» با حمایت پارک علم و فناوری دانشگاه کردستان از جمله برنامههای این دبیرخانه در راستای گسترش دانش و تبادل تجربه بوده است.
مسئول دبیرخانه شهر خلاق موسیقی سنندج میافزاید: تهیه و تدوین کلیپهای آموزشی درباره شهر خلاق، تولید محتوای موسیقایی بر اساس تقویم موسیقایی سنندج و چاپ و توزیع این تقویم با مشارکت هنرمندان و پژوهشگران موسیقی از جمله اقدامات ماندگار در این زمینه است.
به گزارش ایمنا، ثبت شهر سنندج در شبکه جهانی شهرهای خلاق یونسکو، گواهی بر پویایی هنرمندان و جایگاه ارزشمند موسیقی در فرهنگ این دیار است و سنندج، با نغمهها و آواهایش همچنان مینوازد تا صدای فرهنگ و اصالت کردستان را به گوش جهانیان برساند.
گزارش از ویدا باغبانی
نظر شما