اکبر ابراهیمیان در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: مهندسی صنایع یکی از رشتههایی است که بهواسطه گستردگی و ماهیت میانرشتهای خود، توانسته جایگاه ویژهای در صنایع استراتژیک پیدا کند، در میان این صنایع، حوزه انرژی هستهای از اهمیت مضاعفی برخوردار است؛ زیرا کوچکترین خطا در برنامهریزی، مدیریت و کنترل میتواند پیامدهای سنگین اقتصادی، زیستمحیطی و حتی امنیتی به همراه داشته باشد.
وی افزود: وقتی از انرژی هستهای صحبت میکنیم، تنها با فناوری فیزیکی یا مهندسی مکانیک سروکار نداریم، در پس هر آزمایشگاه، نیروگاه یا پروژه توسعهای، شبکهای پیچیده از اطلاعات، دادهها، منابع انسانی، تجهیزات و زمانبندی نهفته است، وظیفه مهندس صنایع این است که این اجزا را در قالب یک سیستم منسجم طراحی و مدیریت کند تا بهرهوری بالا رود و ریسکها کاهش پیدا کند.
کارشناس صنایع تصریح کرد: یکی از مهمترین کاربردهای مهندسی صنایع در حوزه هستهای، کنترل پروژه است، پروژههای هستهای از نظر زمانبندی، بودجه و پیچیدگی فنی بسیار سنگین هستند؛ بدون حضور تیمهای کنترل پروژه و بدون ابزارهای تخصصی همچون نرمافزارهای مدیریت پروژه، هیچ مجموعهای نمیتواند تعهدات خود را بهموقع اجرا کند، در اینجا مهندس صنایع با طراحی شبکههای زمانبندی، تحلیل ریسک و پایش شاخصهای کلیدی عملکرد، بهعنوان بازوی مدیریتی عمل میکند.
ابراهیمیان ادامه داد: حوزه دوم، کنترل کیفیت است. در انرژی هستهای، کیفیت تنها یک واژه نیست بلکه شرط بقا و امنیت است. قطعاتی که در یک نیروگاه یا یک رآکتور استفاده میشوند باید بارها و بارها تست شوند و استانداردهای جهانی را پاس کنند، اینجاست که مهندس صنایع با طراحی سیستمهای کنترل کیفیت آماری (SQC) و استقرار استانداردهای بینالمللی، تضمین میکند که خطاهای احتمالی پیش از ورود به چرخه تولید یا بهرهبرداری شناسایی و حذف شوند.
وی گفت: سیستمهای اطلاعاتی سومین بعد مهم حضور مهندسی صنایع در انرژی هستهای است، اطلاعات در حوزه هستهای بسیار حیاتی است. از انبارداری قطعات تا سوابق تعمیرات، از مصرف سوخت هستهای تا ردیابی زنجیره تأمین تجهیزات، همه و همه باید در قالب یک سیستم اطلاعاتی یکپارچه ذخیره و تحلیل شوند. مهندس صنایع با تسلط بر نرمافزارها و الگوریتمهای مدیریتی میتواند این اطلاعات را به ابزاری برای تصمیمگیری استراتژیک تبدیل کند.
کارشناس صنایع بیان کرد: در یک نیروگاه هستهای، مدیریت انبار متریال بهطورکامل متفاوت از صنایع عادی است، قطعهای که در یک رآکتور استفاده میشود باید با شناسنامه کامل، تاریخچه آزمونها، کشور سازنده و استانداردهای تأییدشده ثبت و نگهداری شود، کوچکترین خطا در ورود یا خروج یک قطعه میتواند کل پروژه را متوقف کند. اینجا مهندس صنایع وارد میشود تا فرآیند انبارداری، تدارکات و ردیابی را بهصورت نرمافزاری و سیستمی پیادهسازی کند.
ابراهیمیان اضافه کرد: همچنین در پروژههای توسعهای، همچون زمانی که یک رآکتور جدید طراحی میشود یا یک نیروگاه ارتقا پیدا میکند، نیاز به کنترل دقیق زمان، منابع و هزینه وجود دارد. در چنین شرایطی، مهندسی صنایع همانقدر حیاتی است که مهندسی مکانیک یا فیزیک هستهای لازم است.
وی تصریح کرد: با وجود این اهمیت، هنوز هم در کشور ما شناخت کافی نسبت به نقش مهندسی صنایع در انرژی هستهای وجود ندارد، بسیاری تصور میکنند این رشته تنها در کارخانههای تولیدی کاربرد دارد، در حالی که در حوزههای استراتژیک همچون هستهای، صنایع دفاعی و حتی هوافضا، حضور مهندسان صنایع کلیدی است.
کارشناس صنایع افزود: از طرفی، به دلیل شرایط اقتصادی و تحریمها، بازار کار برای فارغالتحصیلان مهندسی صنایع در مقایسه با سه دهه قبل محدودتر شده است، اما رشتههایی همچون انرژی هستهای همچنان میتوانند بستر رشد و اشتغال پایدار برای دانشجویان ایجاد کنند، زیرا این حوزهها نیازمند بالاترین سطح دقت، مدیریت و بهرهوری هستند.
ابراهیمیان توصیه کرد: دانشجویان نباید منتظر بمانند تا پس از فارغالتحصیلی وارد بازار کار شوند، بهترین راه موفقیت این است که از همان سالهای میانی دانشگاه وارد پروژههای واقعی شوند، حتی اگر در ابتدا بدون دستمزد باشد، تجربه کار در حوزههایی همچون انرژی هستهای، نهتنها به افزایش مهارت عملی کمک میکند بلکه آینده شغلی آنها را نیز تضمین میکنید.
وی تأکید کرد: دانشجویان باید خود را با نرمافزارهای روز دنیا آشنا کنند، اصول کنترل کیفیت و پروژه را بهصورت عملی یاد بگیرند و با صنایع مرتبط تعامل داشته باشند، در این صورت وقتی فرصت ورود به پروژههای ملی همچون انرژی هستهای فراهم شود، میتوانند بهعنوان نیروهای متخصص و توانمند وارد عمل شوند.
کارشناس صنایع خاطرنشان کرد: انرژی هستهای بهدلیل حساسیت، پیچیدگی و ارتباط مستقیم با امنیت ملی، یکی از حوزههایی است که بدون حضور مهندسی صنایع نمیتواند به رشد پایدار و کارآمد برسد، مهندس صنایع پلی است میان فناوری فنی و مدیریت سیستمی؛ پلی که اگر وجود نداشته باشد، حتی پیشرفتهترین فناوریها نیز نمیتوانند به بهرهوری مطلوب برسند.
نظر شما