یادگاری از دوران صفوی در قلب ترکمن‌صحرا

پلی تاریخی با بیش از چهار قرن قدمت در قلب ترکمن صحرا همچون نگینی درخشان، روایتگر داستانی از هنر، مهندسی و فرهنگ دوران صفوی است، پل آق‌قلا که روزگاری گذرگاه کاروان‌های آسیای مرکزی بود، امروز همچنان با استحکام خیره‌کننده‌اش، همچون پلی میان گذشته و حال، قلب تپنده تاریخ و گردشگری گلستان به شمار می‌آید.

به گزارش خبرگزاری ایمنا از گلستان، در دل سرسبزترین نقاط استان گلستان، جایی که طبیعت، تاریخ و فرهنگ با هم آمیخته‌اند، پل آق قلا به عنوان شاهکاری از مهندسی و هنر دوران صفوی، همچنان پا بر جاست.

این پل که بیش از ۴۵۰ سال پیش ساخته شده، نه تنها مسیر ارتباطی مردم و کاروان‌های عبوری بوده، بلکه امروزه به یکی از مهم‌ترین نمادهای تاریخی و گردشگری گلستان تبدیل شده است.

پل آق قلا یکی از آثار تاریخی برجسته استان به عنوان تنها پل تزئین‌شده باقی‌مانده از دوره صفوی در ایران شناخته می‌شود. این پل نقش مهمی در پیوند دو سوی رودخانه گرگان و تسهیل عبور و مرور مردم و کاروان‌های تجاری و مسافری داشته است.

پل آق قلا؛ پلی میان تاریخ، فرهنگ و مهندسی دوران صفوی

اسدالله معطوفی، محقق و نویسنده تاریخ استراباد، درباره اهمیت تاریخی پل به خبرنگار ایمنا می‌گوید: این پل نه تنها از نظر معماری و تزئینات بسیار ارزشمند است، بلکه از نظر استحکام و مهندسی نیز یک شاهکار بی‌نظیر است، ملات اصلی پل از آجر ساخته شده و سه موج‌شکن مثلثی در قسمت شرقی آن تعبیه شده تا فشار آب رودخانه را به چشمه‌های مجاور هدایت کرده و مانع تخریب پل شوند.

وی با بیان اینکه این پل تاریخی در فاصله حدود ۱۵ تا ۱۸ کیلومتری شمال شهر گرگان واقع شده است، می‌افزاید: از دیرباز مسیر ارتباطی دو بخش شمالی و جنوبی رودخانه گرگان این پل بوده است که نه تنها امکان رفت‌وآمد هم‌وطنان ترکمن و سایر اقوام را فراهم می‌کرد، بلکه مسیر عبور کاروان‌هایی بود که از آسیای مرکزی و تا بخارا و سمرقند حرکت می‌کردند.

معطوفی با اشاره به اهمیت فرهنگی و گردشگری پل اضافه می‌کند: پل آق قلا تنها یک مسیر ارتباطی نیست؛ بلکه نمادی از تاریخ، مهندسی و هنر دوران صفوی است. طراحی دهنه‌ها و موج‌شکن‌ها نشان‌دهنده درک دقیق مهندسی و مدیریت جریان آب در آن زمان است و همچنان به عنوان میراثی زنده برای نسل‌های آینده قابل بازدید است.

وی همچنین درباره ارزش تاریخی و طبیعی استان گلستان می گوید: این خطه سرسبز ایران، سرزمین دلیران و اقوام مختلف است و هر گوشه آن ظرفیت‌های بی‌نظیری برای گردشگری و پژوهش تاریخی دارد. وقتی می‌بینیم مدیرانی در استان با بهره‌گیری از این ظرفیت‌های خدادادی، زمینه رونق اقتصاد و توسعه پایدار گردشگری را فراهم می‌کنند، بسیار دلگرم و خوشحال می‌شویم..

یادگاری از دوران صفوی در قلب ترکمن‌صحرا

این محقق گلستانی با بیان اینکه پل آق قلا با پنج دهنه شمالی-جنوبی و طراحی ویژه، همچنان به عنوان جاذبه‌ای برجسته برای گردشگران داخلی و خارجی مورد توجه قرار دارد، می افزاید: علاوه بر ارزش تاریخی و معماری، این پل فرصت مناسبی برای آموزش و پژوهش تاریخی، شناخت مهندسی دوران صفوی و تجربه فرهنگ محلی استان گلستان فراهم می‌کند.

وی ادامه می دهد: در کنار پل، بافت تاریخی و طبیعت سرسبز اطراف رودخانه گرگان، تالاب‌ها و دشت‌های گلستان، ارزش گردشگری این منطقه را دوچندان کرده و بازدید از این پل را به تجربه‌ای فراموش‌نشدنی برای علاقه‌مندان به تاریخ، معماری و طبیعت تبدیل می‌کند.

پل آق قلا؛ نماد استحکام و هنر معماری ایرانی-اسلامی

با توجه به اهمیت و قدمت این پل تاریخی، سال ۱۳۸۹ عملیات استحکام‌بخشی این سازه انجام شد و در کنار آن، بازارچه صنایع‌دستی و کمپ گردشگری نیز راه‌اندازی شد اما متأسفانه در جریان سیل ۱۳۹۸، بخش عمده‌ای از این زیرساخت‌ها آسیب دید.

از این رو فریدون فعالی، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گلستان به سامان‌دهی پیرامونی پل، به‌ویژه دیواره‌سازی رودخانه اشاره می کند و معتقد است که اولویت اصلی پروژه سامان‌دهی پل و دیواره‌سازی آن است.

وی می‌افزاید: با توجه به اهمیت موضوع در سفر وزیر میراث فرهنگی به گلستان برنامه ای برای بازدید از این پل تاریخی ترتیب داده شد و ایشان قول پیگیری را دادند.

فعالی پل آق‌قلا را نمادی ارزشمند از معماری ایرانی‌اسلامی در شمال کشور می‌داند و اضافه می‌کند: این سازه می‌تواند به محور توسعه گردشگری شهری تبدیل شود. اما بدون دیواره‌سازی حاشیه رودخانه، هیچ زیرساخت پایداری در اطراف این اثر شکل نخواهد گرفت.

وی با اشاره به ساماندهی بازارچه صنایع‌دستی آق‌قلا ادامه می‌دهد: برای این پروژه بیش از ۳۵ میلیارد تومان هزینه شده و اکنون این ظرفیت می‌تواند در مسیر توسعه گردشگری، حمایت از هنرمندان محلی و احیای اقتصاد خلاق منطقه ایفای نقش کند.

به گزارش ایمنا، پل آق‌قلا نه تنها شاهکاری از مهندسی و معماری صفوی است، بلکه یادآور تاریخ پر رمز و راز گلستان و اهمیت حفاظت از میراث فرهنگی کشور است بنابراین با توجه به اینکه این اثر تاریخی، با ترکیب زیبایی، استحکام و ارزش فرهنگی، امروز نقش مهمی در جذب گردشگر، آموزش تاریخ و توسعه پایدار گردشگری استان ایفا می‌کند و ضرورت دارد که همگان با حفظ و معرفی آن، این میراث بی‌نظیر را به نسل‌های آینده منتقل کنند.

کد خبر 909931

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 8
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • حاجی IR ۰۵:۳۰ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۳
    3 4
    الان که دیگه بازسازی کردن به یک شگل دیگه. کف اش را سنگ فرش کردن دیواره هاشو یک مدل دیگه زدن کلا عوضش کردن. قسمتیش هم قبلا فروریخت. بهتره کلا تخربیش کنن به جاش یک پل خیلی زیبا و بزرگ بسازن به درد عبور و مرور و ترافیک بخوره. یک زمانی پلی نیاز داشتن ساختن الان چرا اصرار بر نگهداشتنش بشه؟
    • ایران IR ۲۲:۴۵ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
      0 0
      تو سواد داری اثار ملی حساب میشه پس توی ایران هزار پل کاروانسرا دارن تعمیر باسازی میکنن حتما اشتباهه یا تخت جمشید و چغازنبیل بازسازی تعمیر نکن یا ارگ بم یا اصلا ساختمان دوره پهلوی قاجار خونه هزار خان رو تعمیر بازسازی کردن حتما اشتباهه تو راست میگی تمام دنیا اشتباه میگن
  • Edison IR ۰۹:۱۹ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۳
    4 0
    درباره تخریب قسمتی از آن و خارج کردن دو نیسان گنج و یک توپ جنگی رو دربارش نگفتی . من از دوربین مداربسته نگاه کردم البته فرداش . و خارج کردناشون هنگام شب صورت گرفت. از اون آدم هیکلی که به تنهایی اون توپ گنده رو بدوش کشید و برد انداخت رو نیسان ازون بگو . یا بگو در سمت دیگر آن هم گنج زیادی نهفته .. یا اصلا درباره گوزل شاه ترکمن داستان های بگو . ممنون از شما
  • سید احمد IR ۱۴:۲۸ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۳
    2 6
    متاسفانه ما به فرهنگ و تمدن ایران زمین احترام نمیزاریم.دریایی که باید کاسپبن یا مازندران خطاب بشه رو خزر میگن.یا همین ترکمن صحرا همون قدر اسم جدیدی هست که خلیج عربی جدید هست.توی تمام نقشه های جهان که خلیج فارس ذکر شده استانی که توی شرق استان مازندران امروزی هست رو نوشتن هیرکانی یا ورکانه ولی یک نقشه با نام ترکمن صحرا و خیلج عربی پیدا کنید.اگر تونستید😊
  • سید IR ۱۸:۳۰ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۳
    0 1
    دقیقن درست هست و اسمی بنام ترکمن صحرا موجودیت نداره اینجا از قدیم تا بحال چنین اسمی نداشته و جزعی از خاک ایران هسن نه ترکمن صحرا اسمش استان گلستان هست
    • IR ۲۳:۳۹ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
      0 0
      حالا کسی گفته جزئی از خاک ایران نیست اینقد زور میزنی ،نزن فشارت میره بالا کار دستت میدی
  • Ertugrul IR ۱۹:۲۵ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۳
    1 0
    به بهانه باسازیش نصف پل‌رو تخریب و کلی عتیقه جات و یدونه توپ رو ازش خارج کردن
  • تورکمن صحرا IR ۱۲:۳۵ - ۱۴۰۴/۰۷/۱۴
    1 0
    به کور چشم برخی ها تورکمن صحرا محو نخواهد شد کمی صبر صبح طلوع خواهد کرد