به گزارش خبرگزاری ایمنا، خوابگاههای دانشجویی بخش جدانشدنی از تجربه تحصیل در دانشگاههای بزرگ کشور بهویژه برای دانشجویان غیربومی به شمار میآیند، این مراکز اقامتی تنها محلی برای استراحت و خواب نیستند، بلکه محیطی اجتماعی و آموزشی محسوب میشوند که تأثیر مستقیمی بر کیفیت زندگی و حتی پیشرفت علمی دانشجویان دارند. بسیاری از دانشجویان خوابگاه را «مدرسهای برای زندگی» توصیف میکنند، چراکه در کنار درس و دانشگاه، این مکان فرصتی برای یادگیری مهارتهای فردی، اجتماعی و حتی حرفهای فراهم میآورد. با این حال، مزایا و معایب زندگی خوابگاهی در کنار هم قرار گرفتهاند و تصویر دوگانهای از این تجربه میسازند.
یکی از دانشجویان ساکن خوابگاه دانشگاه تهران در گفتوگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه زندگی خوابگاهی نقطه عطفی در مسیر استقلال او بوده است، اظهار کرد: خوابگاه برای من همچون یک مدرسه بزرگ زندگی است، اینجا یاد گرفتم روی پای خودم بایستم، مستقل شوم و مسئولیت کارهایم را به عهده بگیرم. از طرفی فرصت پیدا کردم دوستان صمیمی بسازم و روابط اجتماعیام را تقویت کنم. بودن در کنار دانشجوهایی که همه دغدغه درس و تحقیق دارند، انگیزه یادگیری را بیشتر میکند.
این دانشجو با اشاره به جنبههای مثبت و منفی این تجربه افزود: زندگی در خوابگاه هم سختی دارد و هم شیرینی. واقعیت این است که بسیاری از تجربههای ارزشمند همچون مدیریت هزینهها یا کنار آمدن با افکار و فرهنگهای مختلف تنها در چنین محیطی به دست میآید. شاید اگر در خانه میماندم، هیچگاه این مهارتها را یاد نمیگرفتم. خوابگاه مثل یک کارگاه آموزشی است که آدم را برای زندگی آینده آماده میکند.
با وجود این مزایا، چالشهای زندگی در خوابگاهها نیز پرشمار است. این دانشجو در ادامه گفت: امکانات ورزشی کافی وجود ندارد و حتی فضای باز مناسبی برای پیادهروی در اختیار دانشجویان نیست. برنامههای شاد و رفاهی هم بسیار محدود برگزار میشود، در حالی که دانشجو علاوه بر درس به نشاط و سرگرمی نیاز دارد. کیفیت غذا یکی از مشکلات جدی است؛ بهطورمعمول میوه و سبزی به صورت منظم ارائه نمیشود و همین موضوع باعث نارضایتی بچهها شده است. برخی اتاقها نیز کوچک و تاریک هستند که تأثیر منفی مستقیمی بر روحیه و تمرکز دانشجویان دارد.
وی بخشی از مشکلات را ناشی از رفتار برخی دانشجویان دانست و افزود: یکسری مسائل بیشتر به شرایط خود بچهها برمیگردد تا دانشگاه. مثلاً در هر خوابگاهی ممکن است افرادی باشند که سیگار بکشند یا رفتارهای پرخطر داشته باشند، اینها ریشه در جامعه دارند و طبیعی است که بخشی از آن به خوابگاه منتقل شود. دانشگاه میتواند نظارت کند و برنامههای پیشگیرانه اجرا کند، اما همه مشکلات را هم نمیشود گردن مسئولان انداخت.
این دانشجو با اشاره به موضوع امنیت وسایل شخصی گفت: مشکل دزدی یا دستبرد به وسایل شخصی هم وجود دارد. البته این مسأله به خوابگاه محدود نمیشود و در بسیاری از محیطهای جمعی دیده میشود، اما نبود نظارت کافی یا کنترل مناسب میتواند این مشکل را تشدید کند، دانشجویان نیاز دارند محیطی امن و آرام داشته باشند تا بتوانند بر درس و تحقیق تمرکز کنند.
خوابگاه؛ عرصهای برای یادگیری مهارتهای زندگی
کارشناسان حوزه آموزش عالی بر این باورند که خوابگاههای دانشجویی، علاوه بر تأمین نیاز اقامتی، فرصتی مهم برای پرورش مهارتهای زندگی هستند. زندگی در کنار افراد با فرهنگها و دیدگاههای متفاوت، ظرفیت بالایی برای افزایش تحمل، یادگیری تعامل و تقویت روحیه جمعی ایجاد میکند، بسیاری از فارغالتحصیلان سالها بعد اذعان میکنند که بخش مهمی از تواناییهای فردی و اجتماعی خود را در خوابگاهها کسب کردهاند.
با این حال، کمبود امکانات رفاهی، کیفیت نامطلوب خدمات غذایی، محدودیت فضاهای ورزشی و فرهنگی و ضعف نظارت امنیتی از جمله مسائلی هستند که دانشجویان بارها نسبت به آنها گلایه کردهاند، کارشناسان معتقدند بهبود شرایط خوابگاهها نهتنها موجب ارتقای کیفیت زندگی دانشجویان میشود، بلکه تأثیر مستقیمی بر سلامت روان، انگیزه تحصیلی و حتی موفقیت علمی آنان دارد.
تجربه زندگی در خوابگاه دانشگاه تهران نشان میدهد که این محیط در عین دشواریها، میتواند زمینهساز استقلال فردی، یادگیری مهارتهای اجتماعی و ایجاد روابط دوستانه پایدار باشد. با این حال، برای تبدیل خوابگاهها به فضایی امن، پویا و انگیزهبخش، توجه بیشتر به نیازهای رفاهی، فرهنگی و نظارتی دانشجویان ضروری است، به نظر میرسد اگر مسئولان دانشگاهی در کنار نقش نظارتی، بر تقویت خدمات و ایجاد محیطی سالم و بانشاط تمرکز کنند، خوابگاهها بیش از پیش به محیطی سازنده برای رشد نسل جوان و ارتقای سرمایه انسانی کشور تبدیل خواهند شد.
نظر شما