به گزارش خبرگزاری ایمنا در گلستان، این دیار به عنوان یکی از مناطق مستعد کشاورزی در کشور، سالهاست که بخش بزرگی از معیشت مردم خود را بر پایه تولیدات زراعی و باغی بنا کرده است.
این استان با وجود داشتن اراضی حاصلخیز، تنوع اقلیمی و دسترسی به منابع آبی سطحی و زیرزمینی، همواره بهعنوان یکی از تأمینکنندگان اصلی محصولات استراتژیک همچون گندم، جو، برنج و دانههای روغنی شناخته شده است اما طی سالهای اخیر، مجموعهای از عوامل محیطی و اقتصادی دست به دست هم داده تا کشاورزی این منطقه با بحرانهای فزایندهای روبهرو شود.
کاهش چشمگیر میزان بارش سالانه، افزایش دمای متوسط هوا، وقوع پدیدههای شدید اقلیمی، تغییر الگوهای بارندگی و تکرار دورههای خشکسالی، موجب کاهش بهرهوری زمینهای کشاورزی شده و بر کیفیت و کمیت محصولات تولیدی تأثیر منفی گذاشته است.
این وضعیت، نهتنها تولید را کاهش داده بلکه به شکل مستقیم و ملموس، معیشت خانوارهای روستایی و کشاورز را نیز تحتالشعاع قرار داده است، از سوی دیگر، افزایش بیسابقه هزینههای تولید اعم از قیمت کود، بذر، سموم، ادوات کشاورزی، سوخت، آب و نیروی کار باعث شده تا بسیاری از کشاورزان ادامه فعالیت در زمینهای خود را بهصرفه ندانند.
در چنین شرایطی، بخشی از زمینهای کشاورزی به حالت نیمهفعال یا کاملاً غیرفعال درآمدهاند و برخی کشاورزان نیز در آستانه ترک حرفه اجدادی خود قرار گرفتهاند، این وضعیت نهتنها هشداری برای آینده تولید و امنیت غذایی استان و کشور است، بلکه زنگ خطری جدی برای افزایش فقر، مهاجرت از روستا به شهر و گسترش آسیبهای اجتماعی در مناطق کشاورزی محسوب میشود.
به همین دلیل، لزوم اتخاذ تصمیمات راهبردی و اجرای سیاستهای اصلاحی در حوزه کشاورزی بیش از هر زمان دیگری احساس میشود، در همین راستا، مسئولان استان گلستان برنامههایی برای نجات کشاورزی استان تدوین کردهاند.
تغییر الگوی کشت، کلید بهبود معیشت کشاورزان گلستانی
عبدالعلی کیانمهر، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری گلستان در این رابطه به خبرنگار ایمنا گفت: تداوم کشاورزی با شرایط فعلی به افزایش فقر و مشکلات معیشتی دامن خواهد زد و جامعه روستایی را در معرض فشارهای اقتصادی شدید قرار میدهد.
وی افزود: تغییر الگوی کشت و هدایت کشاورزان به سمت محصولات پربازده، توسعه گیاهان دارویی و درختان مثمر و همچنین سرمایهگذاری در صنایع تبدیلی، تنها راه برونرفت از این بحران است.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری گلستان اضافه کرد: این تغییرات نه تنها میتواند درآمد کشاورزان را افزایش دهد، بلکه اشتغالزایی، امنیت غذایی و ثبات اقتصادی استان را نیز تضمین خواهد کرد.
به گفته وی، برنامههای حمایتی و آموزشی برای کشاورزان در دستور کار قرار گرفته است تا آنها بتوانند با آگاهی و توانمندی بیشتر، زمینهای خود را به منابع پایدار و سودآور تبدیل کنند و زندگی بهتری برای خانوادههایشان بسازند.
کیانمهر از تصمیم جدی استان برای تغییر الگوی کشت در راستای بهبود وضعیت معیشتی کشاورزان خبر داد و گفت: با توجه به آمارهای نامطلوب در حوزه محصولات کشاورزی ناشی از تغییرات اقلیمی و کاهش درآمد کشاورزان، تصمیم گرفتیم در استان الگوی کشت جدیدی را پیگیری کنیم.
وی ادامه داد: بررسیها نشان میدهد درآمد کشاورزان در سالهای ۱۴۰۳ و ۱۴۰۴ تقریباً نصف شده و این مسئله به طور مستقیم بر معیشت مردم اثر گذاشته است، اگر با همین روند ادامه دهیم، مردم فقط برای زنده ماندن تلاش میکنند و کیفیت زندگی آنها به شدت آسیب میبیند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری گلستان با اشاره به برگزاری جلسات متعدد با مرکز تحقیقات و کارشناسان جهاد کشاورزی استان تصریح کرد: اگر قرار باشد کشت گندم به شکل فعلی ادامه پیدا کند، صرفهای نخواهد داشت، ما باید بذرهایی را انتخاب کنیم که بهرهوری بالاتری داشته باشند، بهطوری که برداشت از هر هکتار از دو یا سه تن به پنج یا شش تن افزایش یابد.
وی خاطرنشان کرد: در صورت اجرای کشت آبی نیز میتوان این میزان را به هشت تن رساند، اگر کشاورزی به همین شکل عادی ادامه پیدا کند، وضع مردم بدتر و فقر بیشتر خواهد شد.
کیانمهر افزود: در بازدید اخیر از مزارع شهرستان آزادشهر، شاهد کشت گیاهان دارویی از جمله استاخدوس بودیم که بهرهوری بالایی دارد و پس از هر برداشت میتواند تا ۱۵ سال ادامه پیدا کند، بدون اینکه دوباره کشت صورت گیرد، از سوی دیگر، درختانی همچون آلو و زیتون نیز بهرهوری بالا و ارزش اقتصادی قابل توجهی دارند، این ظرفیتها میتواند جایگزین مناسبی برای محصولاتی با درآمد پایین باشد بهویژه در اراضی شیبدار مناطق گنبد و گرگان که کشاورزان برداشت اندکی دارند.
گلستان، دروازهای به آسیای میانه برای صادرات کشاورزی
وی ادامه داد: برنامه ما این است که کشاورزان را به سمت کشتهای پربازده هدایت کنیم، اگر کشاورزی گندم را با تولید بالا کشت کند، از او استقبال میکنیم، همچنین از مرکز تحقیقات خواستهایم تحقیقات بیشتری در زمینه درختان و گیاهان دارویی انجام دهد، این تغییر مسیر، هم بهرهوری زمینها را بالا میبرد و هم به سود کشاورزان خواهد بود، اگرچه شاید یکی دو سال اول کشاورزان از جیب خود هزینه کنند، اما در آینده با توجه به قیمت بالای محصولات چوبی و گیاهان دارویی، جبران خواهد شد و این تغییر به نفع آنان خواهد بود.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری گلستان با اشاره به مشکلات بخش کشاورزی گفت: هماکنون در برخی محصولات همچون سیبزمینی با کمبود روبهرو هستیم و حتی برای تأمین نیاز، سیبزمینی وارد میکنیم، برای حل این مسئله نیز تصمیم گرفتهایم صنایع تبدیلی ایجاد کنیم، آنچه برای ما اهمیت دارد این است که محصولات کشاورزی استان با فرآوری و ارزش افزوده بالاتر به فروش برسند.
کیانمهر با تأکید بر ضرورت ورود بخش خصوصی، تعاونیها و صندوقهای سرمایهگذاری به حوزه کشاورزی و صنایع تبدیلی تصریح کرد: دولت منابع مالی کافی برای ایجاد کارخانه ندارد و من نیز با این رویکرد مخالفم. باید تعاونیها را حمایت کنیم تا بتوانند اعتماد مردم را جلب کنند، اگر سرمایههای خردی که به شکل ارز و سکه در خانهها مانده به سمت تعاونیها بیاید و صرف صنایع تبدیلی و فرآوری شود، همه سود خواهند برد، هم کشاورز و هم سرمایهگذار.
وی افزود: استان گلستان دروازه ورود به کشورهای آسیای میانه است و این کشورها استقبال خوبی از محصولات کشاورزی دارند، از سرمایهگذارانی که در حوزه صادرات و صنایع تبدیلی فعالیت کنند، حمایت ۱۰۰ درصدی خواهیم داشت، در صورتی که نیاز به مجوزهای ملی باشد، دستگاههای مسئول را موظف میکنیم در سریعترین زمان پاسخگو باشند.
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری گلستان در پایان خاطرنشان کرد: هدف اصلی ما ارتقای وضعیت معیشتی مردم از طریق تغییر الگوی کشت و ایجاد صنایع تبدیلی است، در شرایطی که برداشت گندم در هر هکتار به یک تن رسیده، نباید امیدی به بهبود وضعیت داشت، باید کشاورزان را به سمت محصولات جایگزین با بهرهوری بالاتر هدایت کنیم. به تازگی گروهی برای احداث کارخانه فرآوری سیبزمینی در جاده کمربندی گرگان اقدام کردهاند و ما قول دادهایم مجوزها را در کوتاهترین زمان صادر کنیم.
به گزارش ایمنا، کشاورزی در گلستان اگرچه در وضعیت بحرانی به سر میبرد اما هنوز هم ظرفیتهای بزرگی برای احیا و شکوفایی دارد، با برنامهریزی دقیق، تغییر نگرش کشاورزان، استفاده از فناوریهای نوین و سرمایهگذاری در زنجیره ارزش، میتوان امید را به زمینهای خشکیده بازگرداند، کشاورزی تنها تولید نیست، ستون فقرات امنیت غذایی و توسعه پایدار است، اگر امروز به درستی اقدام نکنیم، فردا خیلی دیر خواهد بود.
نظر شما