به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، قلمروی شهری در آفریقا از سال ۱۹۷۵ تا ۲۰۲۵ بهشکل چشمگیری گسترش پیدا کرده است، بهویژه در شهرهایی همچون لاگوس و قاهره که اکنون به مراکز عمده و کلانشهرهای جهانی تبدیل شدهاند. در این مدت بسیاری از شهرهای آفریقا شاهد رشد سریع در جمعیت و وسعت جغرافیایی خود بودهاند و این روند تأثیر عمیقی بر اقتصاد، زیرساختها و مناسبات منطقهای این قاره گذاشته است. با این حال مناطقی وسیع همچون صحرای بزرگ آفریقا و سایر مناطق خشک و صعبالعبور هنوز از توسعه شهری دور ماندهاند که این امر نشاندهنده نقش تعیینکننده جغرافیا و اقلیم در شکلگیری و گسترش شهرهاست.
مطابق دادههای پروژهای موسوم به لایه سکونتگاه انسانی جهانی (GHSL) که برنامهای از اتحادیه اروپا برای رصد رشد فضایی مراکز شهری است، جمعیت و ساختوسازهای شهری در کل قاره آفریقا از سال ۱۹۷۵ تاکنون افزایش چشمگیری داشته و روند رشد آنها تا سال ۲۰۲۵ نیز ادامه خواهد داشت. قاهره با جمعیتی بیش از ۲۳ میلیون نفر بزرگترین شهر آفریقا است و پس از آن کینشاسا با حدود ۱۸ میلیون و لاگوس با بیش از ۱۷ میلیون نفر در رتبههای بعدی قرار دارند. این سه شهر بیش از سایر شهرهای آفریقا مهاجران زیادی از مناطق روستایی و شهرهای کوچکتر جذب میکنند و به کلانشهرهای مهم این قاره تبدیل شدهاند.
روند رشد این کلانشهرها همچنان نشاندهنده وجود فرصتهای اقتصادی متعدد و فشارهای جمعیتی فزاینده است. مصر و نیجریه بهعنوان دو اقتصاد برتر آفریقا، نقش مهمی در جذب جمعیت شهری و توسعه زیرساختهای شهری ایفا میکنند. سایر شهرهای بزرگ همچون لوآندا، دارالسلام، خارطوم و ژوهانسبورگ نیز شاهد رشد قابلتوجهی بودهاند که بازتابی از شتاب شهرنشینی در بخشهای مختلف این قاره است.
با این حال گسترش شهرها بهطور یکنواخت در سراسر آفریقا اتفاق نیفتاده است. مناطق خشک و بیابانی همچون صحرای بزرگ، منطقه ساحل و بخشهایی از حوضه کنگو بهعنوان موانع طبیعی در برابر گسترش شهری عمل میکنند و جمعیت کمی در این مناطق متمرکز شده است. در مقابل، بندرها، درههای رودخانهای و نواحی ساحلی بهعنوان مراکز تجمع جمعیتی عمل و بیشترین رشد شهری را تجربه کردهاند.
بنابراین رشد شهرنشینی در آفریقا در دهههای گذشته نهتنها نمایانگر تغییرات جمعیتی، بلکه بیانگر تعاملات پیچیده میان شرایط جغرافیایی، اقلیمی و عوامل اقتصادی است که شکلگیری آینده شهری این قاره را رقم میزند. این روندها اهمیت برنامهریزی شهری و مدیریت توسعه پایدار را در مناطق رو به رشد بیش از پیش برجسته میکند.
نظر شما