به گزارش خبرگزاری ایمنا از قم، پرنیان برای قمیها یک اسم آشنا است و تا مدتها موضوعی دور از واقعیت به نظر میرسید، شهرکی که دولت برای گروههای متوسط میساخت، این شهرک قرار بود با معیارهای شهر اسلامی و الگوی ویلایی احداث شود، مسئلهای که دغدغه بسیاری از همشهریان و شهرسازان در محدوده شهر قم بود.
هیچکس برای مردم قم شرح نداد چرا مصوبه پرنیان که ابتدا ایجاد یک شهر جدید بود، به یکباره به شهرک تبدیل شد و این محدوده از بسیاری بودجههای دولتی جامانده است؛ امروز یکی از بزرگترین و مهمترین پروژههای مسکن ملی در استان قم شهرک پرنیان است که طی سالهای اخیر روند ساخت آن با فراز و فرودهای زیادی همراه بوده است.
پروژهای که از سال ۱۳۸۷ مجوز داشت، اما به دلایل مختلفی تا سال ۱۴۰۲ پیگیری نشد و اکنون با رویکردی تازه و مدیریت جدید در مسیر پیشرفت قرار گرفته است.
پیشرفت ۶۰ درصدی و تلاش بیوقفه
طبق اعلام حسین زنجیرانی فراهانی، مدیرکل راه و شهرسازی استان قم فاز نخست شهرک پرنیان با مساحت ۵۵۵ هکتار شامل ۷۵۰۰ قطعه زمین، در حال حاضر ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
وی عنوان کرد: در این فاز ۳۰۰۰ واحد مسکونی در دست ساخت است و عملیات ساخت کلانتری، ۲۴ واحد تجاری و چهار مدرسه نیز در جریان است، هر روز ۱۵۰ کارگر در محل مشغول به کار هستند و تعهد پیمانکار در بخش سفتکاری و نما به خوبی انجام شده است.
مدیرکل راه و شهرسازی استان قم با اشاره به آغاز عملیات اجرایی در بهار ۱۴۰۳ تاکید کرد: هماکنون تمام قطعات زمین به مردم در طرح جوانی جمعیت تحویل شده و صدور پروانههای ساخت به پایان رسیده است، امیدواریم مهر سال جاری مرحله نخست این واحدها به متقاضیان عرضه شود.
از مکانیابی تا کمبود امکانات
سید محمد منان رئیسی، نماینده مردم قم در مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با خبرنگار ایمنا بخشی از دلایل تأخیر را به مکانیابی این شهرک نسبت میدهد: «پرنیان تا مرکز شهر و حتی پردیسان حدود ۲۰ تا ۴۰ کیلومتر فاصله دارد در حالی که در شهرهایی همچون یزد و طبس، پروژههای مسکن ملی در فاصله مناسبی از شهر قرار دارد که موجب سرعت بیشتر اجرا شده است.»
وی با اشاره به نحوه تحویل واحدها خاطرنشان میکند: در پرنیان و طایقان، واحدها به صورت سفتکاری و نما تحویل داده میشود و نازککاری بر عهده متقاضی است، برخلاف پردیسان که پروژهها به صورت کامل تحویل میشود و موجب شده است روند ساخت طولانیتر شود.
از دیگر مشکلات، نبود کامل زیرساختهای آب و برق است که پروژه را با چالش روبهرو کرده است، همچنین سیاستهای دولت در اخراج اتباع خارجی که نقش مهمی در صنعت ساختمانسازی دارد، منجر به کاهش نیروی کار و کندی پیشرفت پروژه شده است.
چشمانداز و اهمیت اجتماعی پروژه
چشمانداز پروژه شهرک پرنیان بسیار بلند است، این شهرک پس از تکمیل، ظرفیت سکونت بیش از ۲۰۰ هزار نفر را خواهد داشت؛ جمعیتی که معادل یک مرکز استان در کشور است. پروژهای که در قالب الگوی شهرسازی ایرانی-اسلامی طراحی شده است و تلاش میکند همزمان با تأمین مسکن، فرصتهای شغلی و توسعه پایدار را نیز در منطقه ایجاد کند.
مدیرکل راه و شهرسازی استان قم دراینباره میگوید: شهرک پرنیان با هدف ایجاد یک الگوی تمدنی در حوزه مسکن طراحی شده و تلاش ما بر این است که به زودی با تکمیل فازهای دوم و سوم، این شهرک به یک مرکز جمعیتی مهم و پویا در استان قم تبدیل شود.
شهرک پرنیان قم پروژهای بزرگ و پرچالش است که با وجود مشکلاتی همچون مکانیابی دور، کمبود زیرساختها و کاهش نیروی کار، روند ساختوساز آن با جدیت ادامه دارد؛ با برنامهریزیهای انجام شده و تخصیص منابع لازم، انتظار میرود این پروژه در آینده نزدیک سهم قابل توجهی در تأمین مسکن استان قم و توسعه شهری این منطقه داشته باشد.
یکی از مهمترین اصول شهرسازی، توسعه متوازن و منطقی شهرها است که در آن توجه ویژهای به دسترسی، خدمات شهری، زیرساختها، و کیفیت زندگی ساکنان میشود؛ شهرسازی نوین تأکید دارد که سکونتگاهها نباید به دور از مرکز خدمات شهری و زیرساختهای اساسی باشد، چراکه فاصله زیاد موجب افزایش هزینههای رفتوآمد، کاهش دسترسی به خدمات آموزشی، درمانی و رفاهی، و ایجاد مشکلات اجتماعی و اقتصادی برای ساکنان میشود.
شهرک پرنیان با فاصله حدود ۲۰ تا ۴۰ کیلومتر از مرکز شهر قم و منطقه پردیسان، خارج از محدودههای متعارف شهری احداث شده است، این فاصله قابل توجه، چند پرسش جدی را پیش میآورد.
یک موضوع مسئله دسترسی به خدمات عمومی است؛ ساکنان شهرک مجبور هستند برای استفاده از خدمات پزشکی، آموزشی، تفریحی و اداری مسافت زیادی را طی کنند که هم وقت و هم هزینه بالایی دارد در حالی که حتی در فاز نخست بعضی امکانات همچون آب و برق کامل نیست و مدارس در حال احداث است.
معضل دیگر که هنوز هیچ فکری برای آن نشده، مسئله حملونقل در این شهرک است، چنین فاصلهای بدون سیستم حملونقل عمومی قوی و زیرساختهای لازم میتواند موجب افزایش بار ترافیکی و هزینههای اضافی رفتوآمد شود و فشار بر جادهها و محیط زیست را بالا ببرد.
کاهش تعاملات اجتماعی و ایجاد سکونتگاههای منفصل از دیگر چالشهای احتمالی شهرک پرنیان پس از احداث خواهد بود؛ خطر تبدیل شدن به یک شهر خوابگاهی در کمین چنین مناطقی است که میتواند موجب کاهش کیفیت زندگی، انزوای اجتماعی و مشکلات امنیتی شود.
تبعات بیرون راندن مردم ۲۰ کیلومتر پس از دیوارهای شهر
توسعه شهرکهای مسکونی در فاصله زیاد از شهر، به نوعی «بیرون راندن» جمعیت به مناطق دورافتاده تعبیر میشود که میتواند پیامدهایی مهمچون افزایش هزینههای زندگی، کاهش بهرهوری نیروی کار، تضعیف هویت شهری و انسجام اجتماعی و فشار بر زیرساختهای شهرهای اطراف را داشته باشد.
هرچند استان قم به لحاظ توسعه جمعیتی و محدودیت زمین در محدوده شهری نیاز به توسعه افقی دارد و الحاقهای گستردهای انجام شده است، همچنین دولت در چارچوب سیاستهای مسکن ملی به دنبال تأمین مسکن سریع و ارزان برای گروههای کمدرآمد بوده است.
ممکن است محدودیتهای مکانیابی منجر به انتخاب این نقاط شود با این حال اگر زیرساختها و خدمات رفاهی به موقع و متناسب با نیازها فراهم نشود، این پروژهها به احتمال زیاد با چالشهای بزرگ اجتماعی و اقتصادی روبهرو خواهد شد.
نظر شما