نوآوری‌هایی که جهان را تغییر می‌دهند

به گزارش خبرگزاری ایمنا، در سال ۲۰۲۵، محاسبات فضایی و رباتیک به‌عنوان دو حوزه کلیدی فناوری‌های نوظهور، جهان فیزیکی و دیجیتال را به یکدیگر نزدیک‌تر می‌کنند. محاسبات فضایی (Spatial Computing) با ادغام واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR)، محیط‌های واقعی را با لایه‌های دیجیتال غنی‌سازی می‌کند، در حالی که رباتیک پیشرفته، از جمله ربات‌های چندمنظوره و حسگری مشارکتی، کارایی و ایمنی را افزایش می‌دهد. هوش نامرئی محیطی (Ambient Invisible Intelligence) نیز نقش مکمل دارد و فناوری را به‌طور نامحسوس در زندگی روزمره ادغام می‌کند. بر اساس گزارش‌های گارتنر و دلویت، این فناوری‌ها تا سال ۲۰۲۵ بازارهایی به ارزش بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار ایجاد خواهند کرد. این گزارش به بررسی این حوزه‌ها می‌پردازد، کاربردها، پیشرفت‌ها و چالش‌ها را تحلیل می‌کند و تأثیرات اقتصادی و اجتماعی آن‌ها را برجسته می‌سازد. با تمرکز بر روندهای به‌روز، هدف این است که دیدگاهی جامع ارائه دهیم تا کسب‌وکارها و افراد برای آینده آماده شوند، محاسبات فضایی و رباتیک نه‌تنها صنایع را دگرگون می‌کنند، بلکه به حل چالش‌های جهانی همچون کمبود نیروی کار و تغییرات آب و هوایی کمک می‌کنند. برای نمونه، در بخش صنعتی، این فناوری‌ها بهره‌وری را تا ۳۰ درصد افزایش می‌دهند. در ادامه، هر بخش را به تفصیل بررسی می‌کنیم.

ادغام جهان فیزیکی و دیجیتال

محاسبات فضایی، که اغلب با فناوری‌های AR و VR مرتبط است، جهان فیزیکی را با عناصر دیجیتال بهبود می‌بخشد. در سال ۲۰۲۵، این فناوری به نقطه اوج خود رسیده و طبق گزارش دلویت، روش‌های جدیدی برای نمایش داده‌های کسب‌وکار، تعامل با مشتریان و کارکنان، و تصمیم‌گیری ارائه می‌دهد. دستگاه‌هایی همچون Apple Vision Pro و عینک‌های AR صنعتی، این روند را بخشیده‌اند.

کاربردهای محاسبات فضایی گسترده است؛ در بازی‌ها، تجربیات immersive ایجاد می‌کند که بازیکنان را در محیط‌های مجازی واقعی قرار می‌دهد. در تصمیم‌گیری کسب‌وکار، مدیران می‌توانند مدل‌های سه‌بعدی داده‌ها را در فضای واقعی مشاهده کنند، که دقت را افزایش می‌دهد. برای نمونه، در صنعت خرده‌فروشی، مشتریان می‌توانند محصولات را در خانه خود مجازی امتحان کنند، که نرخ بازگشت کالا را کاهش می‌دهد. گارتنر آن را یکی از ۱۰ روند برتر فناوری ۲۰۲۵ می‌داند، زیرا جهان فیزیکی را دیجیتالی می‌کند و تجربیات نوآورانه ارائه می‌دهد.

با این حال، چالش‌هایی وجود دارد. هزینه‌های بالا برای دستگاه‌های پیشرفته، همچون هدست‌های VR، دسترسی را محدود می‌کند، همچنین مسائل حریم خصوصی مطرح است، زیرا این فناوری داده‌های مکانی و رفتاری کاربران را جمع‌آوری می‌کند. در سال ۲۰۲۵، مقررات جدید همچون GDPR در اروپا، شرکت‌ها را ملزم به حفاظت بهتر از داده‌ها می‌کند. پیشرفت‌های AI نیز تجربیات را seamless می‌کند، اما نیاز به انرژی بالا، پایداری را به چالش می‌کشد، در آموزش محاسبات فضایی کلاس‌ها را تعاملی می‌کند؛ دانش‌آموزان می‌توانند تاریخ را در محیط‌های مجازی تجربه کنند، در پزشکی جراحان از AR برای راهنمایی دقیق استفاده می‌کنند، که خطاها را تا ۲۰ درصد کاهش می‌دهد. آینده این فناوری با ادغام با ۵G و edge computing روشن است، و بازار آن تا ۲۰۲۵ به بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار می‌رسد.

فناوری پنهان در محیط

هوش نامرئی محیطی (Ambient Invisible Intelligence) به ادغام seamless AI و سنسورها در محیط‌های روزمره اشاره دارد، بدون اینکه کاربران متوجه حضور آن شوند. گارتنر آن را یکی از روندهای کلیدی ۲۰۲۵ می‌داند، جایی که سنسورهای کوچک و کم‌هزینه اطلاعات را جمع‌آوری و تحلیل می‌کنند تا تجربیات هوشمند ایجاد کنند.

این فناوری محیط‌ها را هوشمند می‌کند؛ برای مثال در خانه‌های هوشمند، چراغ‌ها و دما بر اساس رفتار کاربر تنظیم می‌شود. در کسب‌وکارها، آن به بهینه‌سازی فرایندها کمک می‌کند، همچون نظارت بر تجهیزات بدون دخالت انسانی. در سال ۲۰۲۵، پیشرفت‌های IoT و AI، این هوش را نامرئی‌تر کرده، و آن را به بخشی از اکوسیستم دیجیتال تبدیل می‌کند.

کاربردها شامل سلامت است؛ سنسورها فعالیت‌های بیمار را نظارت می‌کنند و علائم اولیه بیماری را تشخیص می‌دهند، در مراقبت‌های بهداشتی Microsoft پیش‌بینی می‌کند که این فناوری تحول‌آفرین باشد، چالش‌ها شامل حریم خصوصی است، زیرا داده‌های شخصی جمع‌آوری می‌شود، و نیاز به استانداردهای اخلاقی قوی وجود دارد، پنج ستون اصلی این فناوری عبارتند از سنسورها، AI، ادغام seamless، امنیت، و پایداری در آینده، آن با محاسبات فضایی ترکیب می‌شود تا محیط‌های هوشمندتری ایجاد کند، و بازار آن بخشی از روندهای دیجیتال ۲۰۲۵ است.

ماشین‌های انعطاف‌پذیر

ربات‌های چندمنظوره (Polyfunctional Robots) ماشین‌هایی هستند که چندین وظیفه را انجام می‌دهند، بر خلاف ربات‌های تک‌منظوره سنتی. گارتنر آن‌ها را یکی از روندهای برتر ۲۰۲۵ می‌داند، زیرا از دستورات انسانی پیروی می‌کنند و انعطاف‌پذیری ارائه می‌دهند، در سال ۲۰۲۵، بازار این ربات‌ها به ۲۱ میلیارد دلار می‌رسد، با رشد از ۸ میلیارد در ۲۰۲۳. کاربردها شامل بهداشت، جایی که ربات‌ها مراقبت، تمیزکاری و حمل‌ونقل انجام می‌دهند؛ و تولید، که کارایی را افزایش می‌دهد. در لجستیک، آن‌ها انبارها را مدیریت می‌کنند و بهره‌وری را بالا می‌برند، پیشرفت‌های AI این ربات‌ها را هوشمندتر کرده، اما چالش‌هایی همچون هزینه توسعه و ایمنی وجود دارد، استارت‌آپ‌ها همچون آن‌هایی که در ۲۰۲۶ برجسته می‌شوند، نوآوری‌هایی ارائه می‌دهند. آینده آن‌ها در ادغام با انسان است، که نیروی کار را تقویت می‌کند.

همکاری در رباتیک

حسگری مشارکتی (Collaborative Sensing) سنسورهای توزیع‌شده را با AI ترکیب می‌کند تا تصمیم‌گیری بهتر انجام شود، در رباتیک این فناوری ایمنی و کارایی را در محیط‌های مشترک افزایش می‌دهد، در ۲۰۲۵، cobotها (ربات‌های مشارکتی) با حسگرهای torque و vision، ۷۳,۰۰۰ واحد فروش دارند، با رشد ۳۱ درصدی. کاربردها شامل تولید، جایی که ربات‌ها با انسان‌ها همکاری می‌کنند، روندها شامل ادغام AI و ۶G برای کنترل مشارکتی است، چالش‌ها شامل ایمنی و ادغام است، اما پیشرفت‌ها همچون سنسورهای چندمدلی، آن را حل می‌کنند، بازار cobotها تا ۲۰۲۵، ۳۴ درصد از بازار ربات‌های صنعتی را تشکیل می‌دهد.

تأثیرات اجتماعی و اقتصادی و چالش‌ها

این فناوری‌ها اقتصاد را تحریک می‌کنند؛ محاسبات فضایی GDP را افزایش می‌دهد، در حالی که رباتیک کمبود نیروی کار را جبران می‌کند. اما چالش‌هایی همچون بیکاری ناشی از اتوماسیون و مسائل اخلاقی وجود دارد. پایداری نیز کلیدی است، زیرا انرژی مصرفی بالا است، در جامعه، آن‌ها دسترسی را بهبود می‌بخشند، اما نابرابری دیجیتال را افزایش می‌دهند. مقررات برای حفاظت از حریم خصوصی ضروری است، محاسبات فضایی و رباتیک در ۲۰۲۵، آینده را شکل می‌دهند. از ادغام AR/VR تا ربات‌های هوشمند، این نوآوری‌ها کارایی و نوآوری را افزایش می‌دهند. سرمایه‌گذاری در آموزش و اخلاق، کلید موفقیت است. آینده‌ای هوشمند و مشارکتی در انتظار است.