به گزارش خبرگزاری ایمنا، هوش مصنوعی تولید تصویر (AI Image Generation) در چند سال گذشته با شتابی بیسابقه رشد کرده و اکنون بهعنوان یک ابزار رسانهای و تولیدی وارد جریان اصلی خبر و تبلیغات شده است. این فناوری که با نوشتن یک «پرامپت» (توضیح متنی) تصویر میآفریند، باعث کوتاهشدن چرخه تولید، تنوع خلاقانه و کاهش هزینهها شده، اما همراه آن پرسشهای حقوقی، اخلاقی و کیفیتی نیز مطرح شده است.
پرامپتنویسی؛ زبان جدید خلق تصویر
پرامپتنویسی (Prompting) همانقدر مهم است که دوربین برای عکاس؛ تفاوت در یک واژه یا یک صفت میتواند تصویر را از «خوب» به «درخشان» برساند. یک پرامپت حرفهای باید شامل، موضوع، جزئیات بصری (نور، زاویه، بافت)، حالوهوا (کلامی همچون «ملایم» یا «سینمایی») و پارامترهای فنی (نسبت تصویر، وضوح، seed) باشد، بهعنوان نمونه برای تصویر تبلیغاتی محصول، پرامپتِ واضحی مانند «نمای ۴۵ درجه از بستهبندی محصول روی پسزمینه مینیمال سفید، نورپردازی استودیویی نرم، سایه ملایم، وضوح بالا» خروجیهایی نزدیک به استاندارد کاتالوگ تولید میکند.
پرامپتنویسی مهارتی تکراری و تجربی است: نگارشِ چندین نسخه، آزمون پارامترها و ویرایشهای پستولیدی (inpainting / image-to-image) بهطورمعمول نتیجه بهتری میدهد. ابزارهای پیشرو
در جدول زیر پرکاربردترین سرویسها و نکات کلیدی آنها را میبینید (وضعیت دسترسی در زمان نگارش و منابع رسمی بررسی شدهاند).
| نام ابزار | سازنده / مالک | نقاط قوت | دسترسی / مدل قیمتگذاری | یادداشت کلیدی |
|---|---|---|---|---|
| DALL·E 3 | OpenAI | دقت بالا در دنبال کردن پرامپت و امکان ویرایش مکالمهای | اشتراک/API (نسخههای ChatGPT Plus/Enterprise و API) | کنترلهای ایمنی و امکان مالکیت خروجی اعلامشده. |
| Imagen / Imagen 4 | گوگل (Gemini API) | کیفیت بالای رندر، بهبود در خواندن متن داخل تصویر | در دسترس از طریق Gemini API / Google AI (مدلهای Imagen) | Imagen 4 در Gemini API عمومی شده؛ مناسب تولید با جزئیات بالا |
| Midjourney | Midjourney, Inc. | ساخت استایلهای هنری قوی، کنترلِ نسخهها و شخصیتپذیری | اشتراک؛ کار با Discord | نسخههای اخیر (V6 و V6.1) دقت و کنترل بیشتری ارائه میدهند |
| Leonardo.ai | Leonardo Labs | تولید پرسونای بازی / شخصیت و ابزار سفارشیسازی | مدلهای رایگان/پولی، API برای تیمها | مناسب تولید محتوا برای بازی و آثار مفهومی |
| Runway ML | Runway | ویرایش ویدئو + تصویر، مناسب تولیدکنندگان حرفهای | اشتراک / پرداخت برای توکنها | ادغام ابزارهای تولید و ویرایش حرفهای برای تیمها |
| Artbreeder | مستقل | ترکیب تصاویر و ویرایش «ژنیک» | دارای نسخهٔ رایگان و پرداختی | مناسب اکسپرایمنت و طراحی پرتره. |
| Craiyon | متنباز | دسترسی آسان و رایگان برای شروع | رایگان | خروجیها پایه و مناسب نمونهسازی سریع. |
| Vivago.ai و سایر خدمات نوظهور | — | شخصیسازی سبکها، سرعت تولید | متنوع (رایگان / اشتراک) | در حال رشد؛ قبل از استفادهٔ تجاری مجوزها را بررسی کنید. |
توجه: جزئیات دقیق قیمت و شرایط تجاری در هر سرویس ممکن است تغییر کند؛ همواره صفحهٔ رسمی هر سرویس را برای شرایط بهروز بررسی کنید.
چه چیزهای فنی و رسانهای باید رعایت شود؟
- کنترل کیفیت انسانی: حتی بهترین مدلها در جزئیات ظریف (دستها، نوشتار در تصویر، خطوط نازک) هنوز مشکلاتی دارند؛ ترکیب AI با ویرایش انسانی استاندارد صنعت را تضمین میکند.
- متادیتا و شفافیت: رسانهها بهتر است هنگام انتشار تصویر، ذکر کنند آیا تصویر کاملاً ساختهشده است یا با اصلاحات انسانی همراه بوده — همینطور ثبت پرامپت و تاریخ تولید در متادیتا به شناسایی زنجیرهٔ تولید کمک میکند.
- پیشنویسهای متنوع برای جلوگیری از الگوپذیری: برای حفظ تنوع بصری در طول زمان، پرامپتها و منابع الهام را متنوع کنید.
حقوق مالکیت فکری و سیاستهای جاری
موضوع «مالکیت» و «قابلیت ثبت» تصاویر تولیدشده با AI یکی از داغترین مباحث روزنامهای است. مراجع رسمی (از جمله دفاتر کپیرایت) در سالهای اخیر گزارشها و راهنماییهایی منتشر کردهاند که بر نیاز «مشارکت خلاق انسانی معنادار» برای احراز حق کپیرایت تأکید دارند؛ بدین معنا که آثار بهطورکامل ماشینی به طورمعمول مشمول حقوق ثبت نمیشوند و استفاده تجاری باید با دقت و مستندسازی همراه باشد. برای نمونه، بررسیها و گزارشهای رسمی و تخصصی این موضوع را پیگیری کردهاند و توصیه شده پیش از استفادهٔ تجاری، مجوزها و شرایط خدمات هر پلتفرم مطالعه شود.
فرصتها و ریسکها برای رسانهها
- فرصتها: سرعت تولید، امکان شخصیسازی انبوه (نسخههای متفاوت برای A/B testing)، کاهش هزینهٔ تولید و گسترش خلاقیتهای تصویری
- ریسکها: انتشار محتوای گمراهکننده (deepfake)، مسئلهٔ اقتباس بدون اجازه از سبک هنرمندان و خطر کاهش مهارتهای فنی انسانی در بلندمدت. رسانههای حرفهای باید دستورالعمل انتشار، سیاست برچسبگذاری و فرایندهای کنترل کیفیت را تدوین کنند.
فرایند پیشنهادی برای یک نشریه
- تعیین هدف بصری و شاخصهای کیفیت (مثلاً «تصویر شاخص مقاله باید ۱۲۰۰×۶۷۵ و فاقد هرگونه متن باشد»)
- نوشتن ۳–۵ پرامپت با جزئیات و اجرای تولید در دو سرویس متفاوت برای تنوع
- انتخاب بهترین خروجیها، ویرایش انسانی (رفع ایرادات و افزودن عناصر برند) و درج متادیتا شامل پرامپت و نام سرویس
- برچسبگذاری شفاف در کنار تصویر: «تصویر تولیدشده با کمک هوش مصنوعی — ساختهشده در [نام ابزار]»
نمونه پرامپت حرفهای
«بسته محافظ الکترونیک روی پسزمینهٔ مینیمال سفید، زاویه ۴۵ درجه، نورپردازی استودیویی نرم، سایه ملایم، وضوح 4k، سبک تجاری مدرن، بدون متن روی تصویر»، این نوع پرامپت برای تصاویر کاتالوگی و تبلیغاتی کمترین نیاز به ویرایش را دارد و خروجیهایی سازگار با استانداردهای برند تولید میکند.
جمعبندی و توصیههای نهایی
تولید تصویر با هوش مصنوعی یک فرصت راهبردی برای رسانهها و تولیدکنندگان محتوا فراهم میکند: سرعت، تنوع و مقیاسپذیری، اما بهرهبرداری مسئولانه از این ابزار مستلزم سه رکن است؛ کیفیت فنی (ویرایش انسانی و کنترل کیفیت)، قابلیت پیگیری و شفافیت (ثبت متادیتا و برچسبگذاری) و رعایت حقوقی (بررسی مجوزها و مستندسازی سهم انسانی).؛ ابزارهایی همچون DALL·E، Imagen، Midjourney و Leonardo همگی نقاط قوت خاص خود را دارند و انتخابِ درست بستگی به هدف تجاری یا هنری شما دارد. برای تصمیم نهایی همیشه صفحه رسمی هر سرویس و مستندات حقوقی را بررسی کنید تا ریسکهای عملی و قانونی را به حداقل برسانید.
نظر شما