به گزارش خبرگزاری ایمنا، در آستانه ایام اربعین حسینی، وقتی دلهای عاشقان در سراسر جهان برای پیمودن مسیر عشق و معرفت میتپد، بار دیگر نقش برجسته خانواده، زنان و کودکان در این حرکت عظیم مردمی مورد توجه قرار میگیرد. اربعین نه تنها یک آئین عبادی و زیارتی است، بلکه یک بستر غنی برای تربیت دینی، تقویت هویت مذهبی، تجربه زیست جمعی و تبلور روح همبستگی اجتماعی نیز به شمار میرود. حضور خانوادهها، بهویژه مادران و فرزندان خردسال، در این راهپیمایی عظیم، نشانگر عمق نفوذ فرهنگ حسینی در لایههای مختلف جامعه است؛ فرهنگی که در آن مفاهیمی همچون ایثار، صبر، عشق، وفاداری و عدالت نهفقط در قالب واژهها بلکه در بستر زندگی واقعی به کودکان و نوجوانان منتقل میشود.
همچنین تحلیل دقیقتر ابعاد تربیتی، روانی و اجتماعی این مشارکت عظیم ما را با حقایق دیگری روبهرو میکند. کودکان، در سنین مختلف، از طریق مشاهده، تجربه و لمس مستقیم محیط پیرامون خود، در حال شکلگیری ذهنیتها، ارزشها و الگوهای رفتاری خویشاند. حضور در فضای معنوی و باشکوه اربعین، که مملو از رفتارهای خودجوش انسانی، کرامتمحور و خداجویانه است میتواند اثراتی ماندگار در ذهن و روان کودک باقی گذارد، از سوی دیگر زنان که در نقش مادر، همسر و خادم در این مسیر، حضوری فعال دارند، نه تنها بار مسئولیت خانواده را در این سفر معنوی به دوش میکشند، بلکه بهعنوان عناصر محوری در انتقال فرهنگ عاشورا به نسل آینده عمل میکنند.
اربعین مدرسهای بیکلام برای تربیت نسل آینده
مریم صادقبیگی، مبلغ تخصصی حوزه کودکان و خانواده با اشاره به تأثیر حضور کودکان در پیادهروی اربعین و آثار تربیتی آن اظهار کرد: برای بررسی نقش تربیتی پیادهروی اربعین ابتدا باید کودکی را به دو بخش تقسیم کنیم؛ از تولد تا ۷ سالگی و از ۷ تا ۱۲ سالگی. دوران اول، دوران تجربهگری کامل از طریق حواس پنجگانه است. کودک در این بازه سنی هنوز قدرت تحلیل و تفکر انتزاعی ندارد، اما قدرت جذب و تجربه فوقالعادهای دارد. وقتی کودک در مسیر پیادهروی اربعین قرار میگیرد، با فضایی متفاوت نسبت به محیط عادیاش روبهرو میشود؛ هم از نظر جغرافیایی و هم از نظر اجتماعی و این فضا برای او بسیار هیجانانگیز و تازه است و حجم جمعیت، وحدت در مسیر و تعاملات بین مردم، تجربههای حسی و عاطفی عمیقی را برایش رقم میزند.
وی افزود: کودک ممکن است معنای اربعین یا قیام امام حسین (ع) را در سنین پایین نداند، اما اطلاعاتی که از طریق حس بینایی، شنوایی و لمس محیط دریافت میکند، در لایههای عمیق حافظهاش ثبت میشود. بعدها که به تفکر انتزاعی میرسد، این دادهها برایش قابل تحلیل و معنادار خواهد شد. همانگونه که خاطرات سفرها و دیدارهای غیرمعمول در ذهن بزرگسالان ماندگار است، پیادهروی اربعین نیز خاطراتی میسازد که تا همیشه در ذهن کودک باقی خواهد ماند.
این مبلغ تخصصی حوزه کودکان و خانواده ادامه داد: لازم است بدانیم کودکان ۷ تا ۱۲ ساله وارد مرحلهای میشوند که تفکرشان رشد بیشتری پیدا کرده و میتوانند بین پدیدهها ارتباط برقرار کنند، سوالات جدیتری بپرسند و معنای مفاهیم را درک کنند. در پیادهروی اربعین، بچهها تعاملات معنوی واقعی مانند مهربانی، همدلی و خدمترسانی بدون چشمداشت را مشاهده میکنند؛ کلاسهای بیکلامی که اثرشان بیشتر از هر کتاب و کلاس تئوری است و شخصیت اجتماعی و دینی آنها را میسازد.
صادقبیگی تأکید کرد: خانوادهها باید آگاهانه فرزندان خود را در معرض این محیط قرار دهند. پیادهروی اربعین فقط برای زیارت نیست، بلکه فرصتی برای تربیت، آموزش غیرمستقیم و ایجاد خاطرات عاطفی عمیق است. این مسیر یک دانشگاه تربیتی است اگر خوب مدیریت شود.
زنان، ستونهای پنهان حرکت عظیم اربعین
وی با اشاره به نقش زنان در این حرکت گفت: زنان از همراهی صرف بسیار فراتر رفتهاند و یکی از پایههای اساسی شکلگیری این اجتماع هستند. درون خانواده، زنان بار اصلی تربیت بچهها، حفظ آرامش مسیر، برنامهریزی روزانه و مراقبت از سلامت اعضا را برعهده دارند. در بعد معنوی و تاریخی، حضور زن در این مسیر یادآور قافله اسراست که این تصویر بار عاطفی پیادهروی را چند برابر میکند. همچنین در بخش خدماتی و مدیریتی، بهویژه در مواکب زنانه مانند صحن حضرت زهرا (س) در حرم امیرالمؤمنین (ع)، مدیریت بخشهای درمان، بهداشت، پذیرایی و فرهنگی بر دوش بانوان است.
وی ادامه داد: همانطور که در صدر اسلام نام زنان فعال در میدان جنگ و پرستاری ثبت شده، امروز نیز باید نقش بانوان اربعین دیده و تحلیل شود.
این کارشناس با اشاره به ریشههای قرآنی حرکت اربعین اظهار داشت: یکی از نمونههای قرآنی، سعی حضرت هاجر است که برای نجات فرزندش میان صفا و مروه دوید و این حرکت آنقدر ارزشمند بود که خداوند آن را جزئی از مناسک حج قرار داد. پیادهروی اربعین نیز نوعی سعی مادرانه، وفاداری به عهد، اطاعت از خدا و حفظ فرزند است. حضرت هاجر الگویی ابدی برای زنانی است که در مسیر اربعین گام برمیدارند.
صادقبیگی خاطرنشان کرد: پیادهروی اربعین فقط راه رفتن نیست، بلکه مدرسه، رسانه و دانشگاه است. کودکان در آن آموزش میبینند، زنان در آن میدرخشند و مردان ولایتمداری را تمرین میکنند. پیادهروی اربعین نمونهای کوچک از حکومت مهدوی است؛ جایی که همه با هم مهربان، بیادعا و همدل هستند. آرزو دارم این فضا در زندگی روزمره نیز حفظ شود و فرزندانمان با چنین فرهنگی رشد کنند.
به گزارش ایمنا، پیادهروی اربعین علاوه بر بُعد عبادی، فرصتی برای تربیت دینی کودکان، تقویت هویت مذهبی و تجربه زیست جمعی است. این حرکت، مدرسهای بیکلام برای یادگیری مفاهیمی همچون ایثار، همدلی و خدمترسانی به شمار میرود و نقش زنان در آن، از تربیت خانواده تا مدیریت و خدماترسانی، بسیار پررنگ است. اربعین نمونهای کوچک از جامعهای آرمانی مبتنی بر مهربانی و همدلی است که تداوم آن در زندگی روزمره اهمیت دارد.
نظر شما