به گزارش خبرگزاری ایمنا از خوزستان، تالاب هورالعظیم یکی از بزرگترین و مهمترین تالابهای ایران در روزهای اخیر با آتشسوزیهای گستردهای روبهرو شده است، این آتشسوزیها بیشتر در بخش عراقی تالاب رخ داده و به شدت بر کیفیت هوای شهرهای خوزستان تأثیر گذاشته است.
آتشسوزی در تالاب هورالعظیم از بیستویکم تیر ۱۴۰۴ آغاز شده و دود ناشی از آن برای دومین روز متوالی هوای برخی شهرهای خوزستان را آلوده کرده است، این آتشسوزیها به دلیل خشکسالی و کمبود آب در منطقه شدت پیدا کرده و به آلودگی شدید هوای هویزه و تعطیلی مدارس و ادارات منجر شده است.
منشأ این آتشسوزیها از بخش عراقی تالاب است و با تغییر جهت باد، دود آن به سمت شهرهای خوزستان گسترش پیدا کرده است، آتشسوزی در تالاب هورالعظیم نه تنها به آلودگی هوا منجر شده، بلکه بر اکوسیستم و زندگی روزمره ساکنان منطقه نیز تأثیر منفی گذاشته است.
با توجه به اینکه بخش قابل توجهی از تالاب در حوزه سرزمینی شهرستان هویزه قرار دارد، این شهرستان به شدت تحت تأثیر آتشسوزی قرار گرفته است و مسئولان محیط زیست خوزستان در حال پیگیریهای دیپلماتیک برای همکاری با کشور عراق هستند تا حقابه تالاب هورالعظیم تأمین و از بروز چنین حوادثی در آینده جلوگیری شود.
آتشسوزیهای اخیر در تالاب هورالعظیم نشاندهنده نیاز فوری به همکاریهای بینالمللی و مدیریت منابع آبی در منطقه است و با توجه به تغییرات اقلیمی و خشکسالیهای مداوم، حفظ این اکوسیستم ارزشمند و جلوگیری از بروز حوادث مشابه در آینده ضروری به نظر میرسد.
آتشسوزی در هورالعظیم دیگر تنها یک بحران زیستمحیطی نیست؛ زخمی بر ریههای مردم و زخمهای بر جان سرزمین است، طی چند روز گذشته بار دیگر بوی تلخ دود در آسمان شهرهای غربی خوزستان پیچید، مردم سوسنگرد، بستان، رفیع، حمیدیه و اهواز چشم به آسمان دوختهاند تا شاید نسیمی بیاید و دودی که از مرز گذشته و راه گلوی کودکان را گرفته، پراکنده شود.
شعلههای گسترده در بخش عراقی هورالعظیم همچون سالهای گذشته با هر وزش باد گرم به سمت ایران حرکت میکند و دود حاصل از آن به کابوسی شبانهروزی برای مردم تبدیل شده است.
حمید یکی از شهروندان سوسنگردی است در مورد وضعیت آلودگی هوا میگوید: تقریباً از اول سال با دود زندگی میکنیم، اما این روزها وضعیت بسیار بدتر شده است تا حدی که در خانهها هم بوی دود وجود دارد و نمیتوانیم نفس بکشیم.
وی ادامه میدهد: نمیدانم تا کی باید با این وضعیت زندگی کنیم، زندگی در این شهر با این گرما و این آلودگی دیگر سخت و غیرممکن شده است و امیدوارم مسئولان فکری در این زمینه کنند.
حلیمه دیگر شهروند اهوازی میگوید: هوای اهواز همیشه آلوده بوده، اما این روزها نفسمان تنگ شده است؛ شرجی و گرما و دود با هم زندگی را بسیار سخت کرده است، تا کی باید دود آتشسوزی تالاب وارد چشم ما شود.
مهدی از شهروندان هویزه میگوید: مسئولان میآیند و میروند و وعده میدهند، اما هیچ کاری برای کاهش این آلودگی انجام نشده، کارها وقتی اثرگذار است که دود وارد ریهها و چشمهایمان نشود.
درحالیکه فعالان محیط زیست بارها نسبت به تکرار این فاجعه هشدار دادهاند، هنوز اقدام مؤثری از سوی دولت عراق برای مهار آتش در بخش غربی تالاب صورت نگرفته است. ایران نیز با امکانات محدود خود تنها میتواند بخشی از شعلهها را مهار کند، اما دودِ بیمرز بیپروا عبور و مردم را در خفقان رها میکند.
هورالعظیم تنها یک تالاب نیست بلکه روح جنوب است، اگر این آتشها خاموش نشود و ارادهای جدی برای حفاظت از این پهنه آبی بهکار گرفته نشود، نفسهای خوزستان هر سال تنگتر خواهد شد.
با سدسازیهای ترکیه، ورودی آب به دجله که منبع تأمین کننده این تالاب در بخش عراقی است، کاهش پیدا کرده و حتی به صفر رسیده است؛ خشکی بخش عراقی موجب خودسوزی گسترده نیزارها شده و دود آن نفس خوزستانهای را بریده است.
از اواخر سال گذشته، آتشسوزی در بخش عراقی تالاب هورالعظیم آغاز و با شروع تابستان این مسئله تشدید شد، بیشتر روزها در شهرهای غربی خوزستان دود غلیظ و سمی منتشر میشود.
در پی آلودگی هوای خوزستان به تازگی و با پیگیریهای استاندار هواپیمای آبپاش برای مهار آتش سوزی در بخش عراقی وارد خوزستان شد و با مجوز عراق در آن سوی مرز عملیات آبپاشی را انجام داد، این امید ایجاد شد که مشکل خودسوزی تالاب و انتشار دود در خوزستان حل میشود اما پس از گذشت چند روز از این عملیات، از دو روز گذشته مجدد دود شهرهای غربی خوزستان و اهواز را فرا گرفت.
سید محمدرضا موالیزاده، استاندار خوزستان در مورد آخرین وضعیت این تالاب اظهار میکند: مدتی است نیزارهای بخش عراقی تالاب هورالعظیم دچار خودسوزی میشود، به نحوی که دود ناشی از آتشسوزی آن در شهرهای مرزی خوزستان بسیار متراکم است و ابر سیاهی تشکیل شده است، این مسئله در سطح کشور و از طریق دیپلماسی در حال پیگیری است.
وی میافزاید: با توجه به این وضعیت و با هماهنگی با کشور عراق هواپیمای آبپاش از تهران به خوزستان اعزام شد و آبپاشی در حال انجام است، اما امکان پرواز در دمای بالای ۴۵ درجه وجود ندارد در حالی که بیشتر اوقات دمای خوزستان و بخش عراقی، ۵۰ درجه است و عملیات آبپاشی از بعد از نماز صبح انجام و در هر عملیات ۴۰ هزار لیتر آب آبپاشی روی تالاب انجام میشود.
استاندار خوزستان با اشاره وضعیت کمآبی در رودخانه کرخه عنوان میکند: درمان این وضعیت تالاب هورالعظیم تنها آب است و پیگیریها در این زمینه همچنان ادامه دارد.
عباس پورعاطف، فرماندار هویزه نیز عنوان میکند: بخش عراقی تالاب هورالعظیم در سالهای اخیر به دلیل بیآبی، تأمین نشدن حقابه و کاهش بارندگی، دچار آتشسوزیهای مکرر شده و تاکنون اقدام مؤثری از سوی دولت عراق برای رفع این مشکل صورت نگرفته است.
وی ادامه میدهد: در حال حاضر تالاب هورالعظیم دچار پدیده خودسوزی و خوداشتعالی شده که به گفته کارشناسان، بهدلیل نبود آب، تصاعد گاز و انعکاس نور به فضای خشک و پوشش گیاهی آن رخ داده است.
فرماندار هویزه خاطرنشان میکند: دود ناشی از این آتشسوزی به اندازهای است که زندگی روزمره مردم را مختل کرده است و همکاری کشور عراق برای مهار آن ضرورت دارد.
تنها راه اثرگذار برای حل این مسئله رهاسازی آب از رودخانه دجله به سمت به تالاب هورالعظیم، توسط دولت عراق است که این مهم در چند سال گذشته و سال جاری محقق نشده به نحوی که ورودی آب دجله به تالاب بخش عراقی تالاب هورالعظیم بسیار کم و تا حدودی صفر بوده است
محمدجواد اشرفی، مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان نیز با اشاره به انتشار مجدد دود ناشی از آتشسوزی بخش عراقی تالاب هورالعظیم در بعضی شهرهای خوزستان به خبرنگار ایمنا اظهار میکند: آتش سوزی بخش عراقی تالاب هورالعظیم منجر به انتشار گسترده و متراکم دود در شهرهای غربی به ویژه دشت آزادگان، هویزه و اهواز شده است.
وی ادامه میدهد: طی روزهای اخیر هواپیمای آبپاش در چند مرحله برای اطفای بخشی از آتش سوزی تالاب اقدام کرد، اما با توجه به وسعت و پراکندگی این آتشسوزیها و محدودیتهای پرواز نتوانستیم همه آتش را اطفا کنیم.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان با بیان اینکه بخش عراقی تالاب هورالعظیم مجدد دچار خودسوزی میشود و دود ناشی از آن منتشر خواهد شد، تصریح میکند: تنها راه اثرگذار برای حل این مسئله رهاسازی آب از رودخانه دجله به سمت به تالاب هورالعظیم، توسط دولت عراق است که این مهم در چند سال گذشته و سال جاری محقق نشده، به نحوی که ورودی آب دجله به تالاب بخش عراقی تالاب هورالعظیم بسیار کم و تا حدودی صفر بوده است.
اشرفی با اشاره به تأثیر سدسازی ترکیه در کاهش ورودی آب به دجله و تداوم پیگیری دیپلماسی برای حل این مسئله توسط مقامات عراقی و در صورت لزوم فرا عراقی، میگوید: این وضعیت موجب شده است اراضی تالاب به طور کامل خشک شود و در گرمای شدید هوا، نیزارها دچار خودسوزی میشود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خوزستان تاکید میکند: به هر حال ما درگیر دود ناشی از این آتشسوزی هستیم و لازم است خودمراقبتی انجام شود.
به گزارش ایمنا، حال این روزهای هورالعظیم نماد بیتوجهی به محیط زیست و مدیریت ناپایدار منابع آبی است، حالا برای نجات هورالعظیم اراده فرامرزی نیاز است و باید بدانیم این تالاب تنها با آب زنده میماند.
فرشاد صفرزاده
نظر شما