به گزارش خبرگزاری ایمنا از گیلان، امروزه مناسبسازی معابر و فضاهای شهری برای توانخواهان جسمی به یکی از شاخصهای اساسی عدالت اجتماعی و توسعه پایدار تبدیل شده است و افراد دارای محدودیتهای جسمی، سالمندان و کسانی که به هر دلیلی توان حرکتی محدودتری دارند، حق دارند در محیطهای شهری به شکلی برابر و بدون موانع از امکانات و خدمات بهرهمند شوند.
ایجاد محیطی دسترسپذیر و ایمن نهتنها کیفیت زندگی این گروه از جامعه را بهبود میبخشد، بلکه بیانگر احترام به کرامت انسانی و رعایت حقوق شهروندی است.
رشت به عنوان یکی از شهرهای مهم شمال کشور و مرکز استان گیلان، با توجه به جمعیت قابل توجه توانخواهان، نیازمند توجه ویژه به مناسبسازی معابر و فضاهای عمومی است، این ضرورت در شرایطی که جمعیت سالمندان کشور رو به رشد دارد، بیش از پیش اهمیت پیدا میکند. از این رو نهادهای متولی و مدیریت شهری با اجرای سیاستها و برنامههایی در جهت بهبود زیرساختهای شهری، در مسیر تحقق عدالت اجتماعی گامهای مؤثری برداشتهاند.
با توجه به اهمیت برابری دسترسی برای تمام اقشار جامعه، بهویژه توانخواهان جسمی، مناسبسازی فضاهای شهری به یکی از اولویتهای اصلی مدیران و دستگاههای اجرایی تبدیل شده است. این گزارش با هدف بررسی وضعیت فعلی مناسبسازی معابر رشت، ارزیابی پیشرفتها، و شناسایی چالشها و فرصتهای موجود، تلاش دارد تا مسیر تحقق شهری فراگیر و دوستدار توانخواهان را هموار سازد. همچنین، تأکید میکند که همکاری میان دستگاههای دولتی، مدیریت شهری و بخش خصوصی نقش کلیدی در دستیابی به این هدف ایفا میکند.
لیلا احمدی، شهروند رشتی دارای معلولیت جسمی و کارشناس فناوری اطلاعات میگوید: به عنوان فردی که از ویلچر استفاده میکنم، تغییرات اخیر در شهر رشت را مثبت و امیدوارکننده میدانم. طی سالهای گذشته، عبور از پیادهروها یا ورود به برخی اماکن عمومی برای من بسیار دشوار بود؛ اما اکنون در بسیاری از معابر اصلی، رمپهای استاندارد، کفپوشهای مناسب و مسیرهای ویژه برای افراد دارای معلولیت فراهم شده است.
وی میافزاید: این اقدامات به من و بسیاری از افراد مشابه این امکان را داده تا با استقلال بیشتری در جامعه حضور پیدا کنیم.
احمدی تصریح میکند: با این حال، مشکلات همچنان پابرجا است. بسیاری از ورودیهای ادارات، فروشگاهها و برخی از مراکز هنوز فاقد زیرساختهای مناسبسازی هستند و نبود رمپ در برخی ایستگاههای اتوبوس و نبود آموزش کافی در زمینه نحوه خدماترسانی به توانخواهان، مشکلاتی است که تجربه میکنیم و انتظار داریم مسئولان با استمرار در اقدامات خود، مناسبسازی را بهصورت عادلانه در تمام مناطق شهر اجرا کنند.
مهدی یوسفی، شهروند رشتی و پدر یک نوجوان دارای معلولیت میگوید: من از پدرانی هستم که فرزند دارای معلولیت دارد و به همین دلیل، سالها است با چالشهای مربوط به تردد در سطح شهر آشنا هستم.
وی میافزاید: خوشبختانه در یکی دو سال اخیر، رشت به لحاظ توجه به حقوق توانخواهان پیشرفت قابل توجهی داشته است. پیادهروهای تازهسازی شده، رمپهای استاندارد در اماکن عمومی و تعداد محدودی از ناوگان حملونقل شهری مجهز به رمپ، از جمله مواردی است که به ما کمک کرده تا کمتر احساس محدودیت کنیم.
این شهروند رشتی، خاطرنشان میکند: با این حال، همچنان بخشهایی از شهر، بهویژه مناطق کمبرخوردار و محلات فرعی، از این امکانات بیبهرهاند و بسیاری از کوچهها شیب تند یا موانع فیزیکی دارند که برای استفاده افراد دارای ویلچر بسیار خطرناک است.
یوسفی تاکید میکند: لازم است نظارت بیشتری بر اجرای ضوابط مناسبسازی وجود داشته باشد تا برخی پروژهها صرفاً بهصورت نمادین اجرا نشوند. رشت در مسیر درستی قرار گرفته، اما برای رسیدن به یک شهر کاملاً دسترسپذیر، راه زیادی باقی است.
رضا جعفری، مدیرکل بهزیستی گیلان به خبرنگار ایمنا میگوید: سازمان بهزیستی به عنوان متولی سلامت اجتماعی، طبق برنامه ششم توسعه و بر اساس اصول ۲۱ و ۲۹ قانون اساسی، یکی از دستگاههای اصلی در حوزه حمایت، نگهداری و پشتیبانی از گروههای آسیبپذیر از جمله توانخواهان با نیازهای جسمی، ذهنی و حرکتی، سالمندان، افراد دارای اختلال ذهنی، کودکان سرپرست و بدسرپرست، خانوادههای در معرض آسیب و سایر گروههای هدف است.
وی میافزاید: در حال حاضر حدود ۵۱ هزار و ۶۰۰ توانخواه در استان گیلان تحت پوشش بهزیستی قرار دارند که از این تعداد، نزدیک به ۳۶ هزار و ۵۰۰ نفر از حمایتهای مالی مستمر بهرهمند هستند و ۱۱ هزار و ۶۰۰ زن سرپرست خانوار نیز تحت پوشش حمایت مالی بهزیستی قرار دارند.
مدیرکل بهزیستی گیلان خاطرنشان میکند: حدود ۴۶ درصد از توانخواهان تحت پوشش، دارای معلولیت جسمی و حرکتی هستند و پس از آن اختلالات ذهنی و روانی با سهمی کمتر در بین این افراد دیده میشود.
جعفری درباره مناسبسازی محیطهای مختلف شهری برای توانخواهان تصریح میکند: سه شاخص اصلی در حوزه مناسبسازی شامل فضای داخل منازل، خودروهای شخصی و فضاهای عمومی، معابر و مبلمان شهری و ادارات دولتی است که از حقوق مسلم سالمندان و توانخواهان محسوب میشود.
وی میگوید: طبق ماده ۲ قانون جامع حمایت از حقوق معلولان و تأکید منشور حقوق شهروندی، تمام دستگاههای اجرایی مکلف هستند از محل اعتبارات جاری خود در جهت مناسبسازی فضاهای اداری و عمومی اقدام کنند.
رشد چشمگیر مناسبسازی فضاهای عمومی برای توانخواهان در گیلان
مدیرکل بهزیستی گیلان عنوان میکند: طبق قانون جامع حمایت از معلولین و منشور حقوق شهروندی، مناسبسازی و دسترسپذیری به فضای عمومی حق مسلم توانخواهان بوده و استان گیلان در این زمینه رشد چشمگیری داشته است.
جعفری با بیان اینکه دبیرخانه مناسبسازی گیلان با ریاست استاندار است و اداره کل بهزیستی به عنوان دبیرخانه، وظیفه هماهنگی و پیگیری امور را بر عهده دارد، اظهار میکند: در سال ۱۴۰۱ تنها یک دستگاه دولتی در استان دارای ویژگیهای مطلوب مناسبسازی بود، اما این تعداد در سال ۱۴۰۲ ارتقا پیدا کرد و در سال ۱۴۰۳ به ۲۸ دستگاه رسید که نشاندهنده عملکرد مثبت است.
وی تاکید میکند: تغییر نگرش و افزایش آگاهی عمومی نسبت به حقوق توانخواهان، بستر مناسبی برای ایجاد فرصتها فراهم کرده است، به عنوان مثال، در ناوگان حملونقل عمومی، ایستگاههای اتوبوس، بوستانها و پیادهروهای جدید، المانها و مؤلفههای مناسبسازی رعایت شده است. با این حال، برای رسیدن به نقطه مطلوب همچنان نیاز به اقدامات بیشتر وجود دارد.
مدیرکل بهزیستی گیلان اضافه میکند: بهزیستی بهعنوان نهاد پیگیر در این حوزه، با هماهنگی دستگاههای اجرایی تلاش میکند تا فضای شهری را برای توانخواهان هرچه بیشتر زیستپذیر و قابل دسترس کند.
رشت شهر برتر کشور در مناسبسازی برای توانخواهان
در همین پیوند، محمدحسین واثق کارگرنیا، رئیس شورای اسلامی شهر رشت نیز به خبرنگار ایمنا اظهار میکند: شهر رشت را میتوان جز شهرهای برتر کشور در زمینه مناسبسازی معابر برای افراد دارای معلولیت جسمی دانست، زیرا مسیرهای اصلی پیادهروها با شیبهای ملایم و مناسب برای استفاده افراد دارای ویلچر طراحی شده و کفپوشهای مورد استفاده در پیادهروها دارای برجستگیهایی هستند که جهت تسهیل عبور و مرور افراد نابینا و کمبینا در نظر گرفته شده است.
وی میافزاید: تعدادی از اتوبوسهایی که جدیداً توسط سازمان مدیریت حملونقل و بار و مسافر شهرداری رشت خریداری شده است، مجهز به رمپ برای انتقال ویلچر بوده و امکان تردد راحتتر افراد دارای معلولیت فراهم شده است.
رئیس شورای اسلامی شهر رشت خاطرنشان میکند: ساختمانهای اداری تحت مدیریت شهرداری به لحاظ مناسبسازی شرایط مناسبی دارند و بسیاری از مراکز اداری و تجاری نیز در این خصوص همکاری لازم را داشتهاند و اصلاحات و اقدامات لازم در پارکها و سایر مراکز شهری انجام شده است و کمتر مسیری را میتوان پیدا کرد که فاقد امکانات مناسب باشد.
کارگرنیا تصریح میکند: اگرچه امکان مناسبسازی تمام کوچهها و معابر فرعی وجود ندارد، اما معابر اصلی به طور قابل توجهی مناسبسازی شدهاند و با توجه به افزایش جمعیت سالمندان در استان گیلان و شهر رشت، ضروری است که شهرداری و دیگر نهادهای مرتبط توجه و دقت نظر بیشتری به موضوع مناسبسازی داشته باشند.
وی تاکید میکند: اگرچه شهرداری رشت در تمام پروژههای جدید عمرانی مناسبسازی برای معلولان و خط عابر برای نابینایان را برنامهریزی و اجرا میکند، اما این موضوع را دوباره با شهردار رشت در میان میگذارم و پیگیریهای لازم را انجام خواهیم داد.
به گزارش ایمنا، رشت به عنوان یکی از شهرهای پیشرو در حوزه مناسبسازی معابر و فضاهای عمومی برای توانخواهان جسمی، نمونهای موفق از تلاشهای هدفمند در راستای تحقق عدالت اجتماعی و حقوق شهروندی است. با وجود پیشرفتهای چشمگیر در تجهیز پیادهروها، ناوگان حملونقل عمومی و ساختمانهای اداری، هنوز گامهای مهمی باقی است تا این شهر به سطح ایدهآل دست پیدا کند. تحقق این هدف مستلزم استمرار حمایتهای قانونی، تأمین اعتبارات لازم، افزایش آگاهی عمومی و هماهنگی میان نهادهای مرتبط است.
تنها با همکاری جمعی و اهتمام جدی میتوان محیط شهری را به گونهای مناسبسازی کرد که همه افراد، بدون استثنا، بتوانند با عزت و استقلال کامل در جامعه مشارکت کنند. در نهایت، ایجاد شهری فراگیر نهتنها یک الزام قانونی بلکه یک مسئولیت اخلاقی محسوب میشود که تضمینکننده حقوق برابر و کرامت انسانی برای تمام شهروندان است.
گزارش از محمدرضا رشیدی؛ خبرنگار ایمنا
نظر شما