به گزارش خبرگزاری ایمنا از مازندران، در دل سرزمین همیشهسبز مازندران، جایی میان جنگلها و کوههای مهآلود، شهری آرمیده است با نام بابل؛ شهری که در گذشته با نام «بارفروش» شناخته میشد و امروز با لقب «دارالمؤمنین» در حافظه تاریخ جا خوش کرده است.
بابل نه تنها یکی از پرجمعیتترین و پهناورترین شهرستانهای استان است، بلکه چون نگینی سبز، طبیعتی شگفتانگیز و بیبدیل را در خود جای داده است که هر رهگذر و مسافری را مجذوب خویش میسازد.
در حاشیه شرقی این شهر، جایی در حوالی روستای حیدرکلا، یکی از زیباترین جلوههای طبیعی این منطقه در قالب تالابی وسیع و زیبا پدید آمده است؛ تالابی که با نام «بوستان نیلوفر آبی» شناخته میشود و با مساحتی نزدیک به ۳۴ هکتار، نهتنها یکی از بزرگترین تالابهای مازندران به شمار میرود، بلکه به واسطه گلهای نیلوفر آبی خیرهکنندهاش به مقصدی رؤیایی برای دوستداران طبیعت و گردشگران بدل شده است.
این بوستان طبیعی که از سه آببندان همجوار تشکیل شده و به «آببندان سهقلوی حیدرکلا» شهرت دارد، سالهاست آب کشاورزی سه روستای حیدرکلا، حاجیکلا و حمزهکلا را تأمین میکند، اما آنچه این تالاب را از دیگر تالابها متمایز میسازد، نهتنها گلهای نیلوفر آبی آن، بلکه حضور گونههای متنوعی از پرندگان مهاجر، ماهیان بومی و فضای آرامشبخشی است که با امکانات تفریحی و رفاهی همراه شده و تجربهای ناب از طبیعتگردی را برای هر بیننده به ارمغان میآورد.
با این حال، در کنار این زیباییهای فریبنده، تهدیداتی نیز آرام و خزنده، زیستبوم این منطقه را نشانه رفتهاند؛ از ورود فاضلاب شهری به رودخانه اربابرود گرفته تا گسترش گیاه تهاجمی سنبل آبی که با وجود ظاهر زیبایش، خطری جدی برای اکوسیستم تالاب محسوب میشود، همین عوامل موجب شدهاند تا امروز بیش از هر زمان دیگر، ضرورت حفاظت، احیا و مدیریت هوشمندانه این میراث طبیعی احساس شود.
هشدار محیط زیست درباره گسترش سنبل آبی در تالاب حیدرکلا
ناصر کیایی رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان بابل با اشاره به حضور گیاه مهاجم سنبل آبی در تالاب حیدرکلا به خبرنگار ایمنا میگوید: این گیاه طی سالهای اخیر بهدلیل ظاهر فریبندهاش در فضای مجازی طرفداران زیادی پیدا کرده و در رسانهها با نامهایی چون «شیطان بنفش» یا «شیطان آبی» شناخته میشود.
وی درباره دلایل گسترش این گونه مهاجم در تالاب حیدرکلا میافزاید: رشد سریع سنبل آبی، عمدتاً بهدلیل ورود بذر یا پیاز این گیاه از طریق سیلابها و رودخانههای منتهی به تالاب است، این گیاه بهمحض ورود به اکوسیستم آبی بهسرعت تکثیر میشود و تعادل زیستی را بهخطر میاندازد.
کیایی در ادامه ضمن هشدار به بازدیدکنندگان و گردشگران تصریح میکند: اگر بهعنوان گردشگر یا ورزشکار وارد این منطقه میشوید، تنها بیننده باشید، نه منتقلکننده این گیاه، چرا که هرگونه جابهجایی بذر یا گل سنبل آبی میتواند روند گسترش آن را تسریع کند.
رئیس اداره محیط زیست بابل با اشاره به باورهای اشتباه پیرامون زیبایی ظاهری این گیاه اضافه میکند: بسیاری از مردم نسبت به مضرات سنبل آبی آگاهی ندارند، در حالی که این گیاه با وجود ظاهر جذاب، برای اکوسیستم بسیار مخرب است، حتی حیواناتی همچون شتر که به خوردن گیاهان خاردار بیابانی معروف هستند، از مصرف این گیاه اجتناب میکنند.
وی ادامه میدهد: سنبل آبی با کاهش اکسیژن محلول در آب و ممانعت از نفوذ نور به عمق، حیات تمام موجودات زیرآبی را تهدید میکند، این گیاه سطح آب را بهطور کامل میپوشاند، موجب خفگی آبزیان میشود و حتی سرعت تبخیر آب را تا ۱۳ برابر افزایش میدهد.
کیایی با بیان اینکه این گونه مهاجم دشمن طبیعی خاصی ندارد، میافزاید: همین ویژگی موجب گسترش بیرویه آن در آبهای راکد و تالابها شده و آن را به یکی از خطرناکترین تهدیدات برای محیطهای آبی تبدیل کرده است.
آغاز طرح توسعه آببندان حیدرکلا با رویکرد محیطزیستی و گردشگری
مجتبی ابراهیمزاده، مدیرعامل سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهرداری بابل در ادامه این گزارش درباره اقدامات صورتگرفته در مقابله با سنبل آبی به خبرنگار ایمنا میگوید: بر اساس پایش هوایی اخیر، لکههایی از سنبل آبی در تالاب حیدرکلا شناسایی شد که بلافاصله با همکاری اداره محیط زیست و دستور مستقیم شهردار و اعضای شورای شهر، عملیات مقابله با این گونه مهاجم آغاز شد و در مدت کوتاهی به اجرا درآمد.
وی با تأکید بر اهمیت این تالاب میافزاید: شهر بابل که بهدلیل تنوع و گستردگی تالابهای خود به «شهر تالابها» معروف است، از اهمیت بینالمللی نیز برخوردار بوده و در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده و تالاب حیدرکلا نیز بهواسطه موقعیت خاص و ویژگیهای زیستی، از حساسیت ویژهای برخوردار است.
ابراهیمزاده با اشاره به ظرفیتهای قابل توجه این منطقه ادامه میدهد: شهرستان بابل دارای ۲۷۲ آببندان است که ۱۶ مورد از آنها در محدوده شهری قرار دارند، در همین راستا، طرح توسعه آببندان حیدرکلا با در نظر گرفتن جنبههای محیطزیستی و گردشگری کلید خورده است.
وی در پایان اضافه میکند: بسته جذب سرمایهگذار نیز برای این منطقه آماده شده و در حال طی مراحل قانونی است، از جمله برنامههای پیشبینیشده میتوان به ایجاد ایستگاه ماهیگیری، موزه محیط زیست، ایستگاه پیادهروی سلامت و نمایشگاه تاریخ بابل اشاره کرد که با هدف توسعه پایدار و بهرهبرداری هوشمند از ظرفیتهای طبیعی منطقه طراحی شدهاند.
هشدار معاون محیط زیست مازندران نسبت به خطر گسترش سنبل آبی در بابل
حسین حیدرپور، معاون ادارهکل حفاظت محیط زیست استان مازندران نیز با اشاره به خطرات ناشی از گسترش گیاه مهاجم سنبل آبی در تالابهای شهرستان بابل به خبرنگار ایمنا میگوید: مهمترین و مؤثرترین راهکار برای مقابله با این گیاه، انجام عملیات لایروبی فنی و اصولی در آببندانها است.
وی با بیان اینکه در سالهای گذشته اقدامات انجامشده برای امحای این گیاه در آببندان آغوزبن کافی نبوده است، میافزاید: باوجود هشدارهای مکرر اداره محیط زیست به دستگاههایی نظیر آب منطقهای و جهاد کشاورزی، لایروبی انجامشده در چند فاز گذشته، بهصورت غیرفنی و ناقص انجام شد که نهتنها منجر به حذف کامل این گونه مهاجم نشد، بلکه به تکثیر و گسترش مجدد آن دامن زد.
حیدرپور با اشاره به چرخه زیستی سنبل آبی اضافه میکند: این گیاه اکنون در فصل گلدهی قرار دارد و ظرف مدت کوتاهی وارد مرحله تولید بذر میشود، در صورت انجام نشدن یک اقدام فوری برای حذف کامل آن، خطر گسترش آن به سایر تالابها و تخریب اکوسیستمهای آبی بسیار جدی خواهد بود.
معاون محیط زیست مازندران ادامه میدهد: تعلل در مقابله با این گیاه میتواند سرنوشت تالابهای بابل را به سرنوشت تلخ تالاب انزلی گره بزند، ادامه فاجعهای که سالهاست پیامدهای زیستمحیطی و اقتصادی آن در گیلان بهوضوح قابل مشاهده است.
به گزارش ایمنا، در شرایطی که آببندانهای بابل، از جمله تالاب حیدرکلا، میتوانند به کانونهای مهم گردشگری و زیستمحیطی کشور تبدیل شوند، هرگونه بیتوجهی در مقابله با تهدیدات زیستمحیطی مانند سنبل آبی میتواند آینده این زیستگاهها را با خطر مواجه کند. اقدام فوری، لایروبی اصولی و بهرهگیری از طرحهای توسعه هوشمند، کلید نجات این میراث طبیعی برای نسلهای آینده است.
نظر شما