به گزارش خبرگزاری ایمنا از مرکزی، بحران آب به عنوان یکی از مهمترین چالشهای جهانی در قرن بیستویکم شناخته میشود؛ بحرانی که ریشه در تغییرات اقلیمی، رشد جمعیت، افزایش مصرف، سوءمدیریت منابع و کاهش بارندگی دارد، در بسیاری از کشورها، از جمله ایران این بحران به مرحلهای رسیده که کیفیت زندگی انسانها را به طور مستقیم تهدید میکند.
کاهش منابع آبی در استان مرکزی یکی از چالشهای مهم زیستمحیطی و اقتصادی کشور محسوب میشود و افت منابع آب زیرزمینی به دلیل برداشت بیرویه، کاهش بارندگی و تغییرات اقلیمی، وضعیت را نگرانکننده کرده است.
کشاورزی که شغل اصلی مردم استان است، بیشترین مصرف آب را دارد که موجب افت شدید سطح سفرههای آب زیرزمینی شده است، بسیاری از قناتها خشک شدهاند و منابع آبی سطحی نیز رو به کاهش است.
از سوی دیگر، رشد جمعیت و توسعه شهرها نیاز به آب شرب و صنعتی را افزایش داده است که این مسئله موجب رقابت میان بخشهای مختلف مصرفکننده شده و موجب ایجاد تنشهای اجتماعی در بعضی مناطق شده است.
مدیریت منابع آب با چالشهایی روبهرو است و نبود نظارت کافی، استفاده نکردن از فناوریهای نوین آبیاری و نداشتن برنامهریزی بلندمدت، اوضاع را وخیمتر کرده است.
استان مرکزی به دلیل موقعیت جغرافیایی یکی از کشورهایی است که تحت تأثیر بحران آب قرار دارد، کاهش بارندگی، برداشت بیرویه از سفرههای زیرزمینی و نداشتن برنامهریزی بلندمدت از جمله عوامل مؤثر در تشدید بحران است.
بسیاری از مناطق این استان با افت شدید سطح آبهای زیرزمینی روبهرو است و بحران آب به مرز هشدار رسیده است.
۹۱ درصد منابع آبی استان مرکزی در بخش کشاورزی مصرف میشود
حسین اسدی، مدیرعامل شرکت آب منطقهای مرکزی با بیان اینکه حدود ۹۱ درصد منابع آبی استان در بخش کشاورزی مصرف میشود به خبرنگار ایمنا اظهار میکند: بیشترین سهم از سفرههای آب زیرزمینی در بخش کشاورزی است، در صورتی که نتوانیم بخش کشاورزی را ساماندهی کنیم، بحران آب ادامهدار خواهد بود.
وی میافزاید: کاهش بارشها و افزایش دما منابع آبی کشور را به مسئلهای ملی تبدیل کرده است و نداشتن برنامهریزی کلان موجب تشدید بحران خواهد شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقهای مرکزی خاطرنشان میکند: در کنار کاهش میزان بارندگی در سالهای اخیر، افزایش روند دما موجب تبخیر سریعتر آب و کاهش فرصت ترمیم منابع آب زیرزمینی شده که تأثیر مخربی بر منابع آب در دسترس ازجمله شرب و کشاورزی داشته است.
اسدی با بیان اینکه وضعیت منابع آبی استان نگرانکننده است عنوان میکند: تنها راه نجات آب در استان مرکزی، مدیریت مصرف بخش کشاورزی است، امسال پنجمین سال خشکسالی را پشت سر میگذاریم و حدود ۴۰ درصد کاهش بارندگی در استان گزارش شده است.
وی ادامه میدهد: وضعیت سدهای کمال صالح و الغدیر بحرانی است و گرمای زودرس نیز مزید بر علت شده است، با افزایش کمآبی، کیفیت منابع آب نیز افت قابل توجهی میکند و با وجود اینکه صرفهجویی در تمام بخشها ضروری است، اما مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی اهمیت ویژهای دارد.
مدیرعامل آب منطقهای مرکزی تاکید میکند: بدون اصلاح الگوی کشت و تغییر روشهای آبیاری، نمیتوان بر بحران فائق آمد و این موضوع جز با اطلاعرسانی گسترده و مشارکت جدی کشاورزان و مردم تحقق پیدا نمیکند.
اسدی عنوان میکند: لایروبی ۸۰ کیلومتر از رودخانهها در بالادست سدهای الغدیر و کمال صالح صورت گرفته است، بازطراحی بارج شناور برای استفاده از حجم مرده سد کمال صالح، دریافت مجوز حفر ۳۰ حلقه چاه در اطراف شهر اراک و مطالعه انتقال آب از حوزههای مجاور از دیگر اقدامات مهم در راستای عبور از تنش آبی در دو شهر اراک و ساوه است.
وی تاکید میکند: رفع بحران آب بدون مشارکت همگانی امکانپذیر نیست، همه مردم نسبت به آب مسئولیت شرعی، قانونی و اجتماعی دارند و باید در حفظ و استفاده صحیح از این سرمایه حیاتی تلاش کنند، سال گذشته برای مقابله با تنش آبی در استان مرکزی برق ۵۸۰۰ حلقه چاه کشاورزی در فصل غیر زراعی قطع شد.
مدیرعامل آب منطقهای مرکزی از کاهش قابلتوجه بارندگی تا میزان ۴۰ درصد در استان مرکزی از ابتدای مهر ۱۴۰۳ تا پایان خرداد ۱۴۰۴ خبر میدهد و اضافه میکند: میزان بارندگی در این بازه زمانی ۱۷۱.۱ میلیمتر ثبت شده که نسبت به ۲۸۵.۶ میلیمتر سال گذشته، کاهش ۴۰ درصدی و نسبت به میانگین بلندمدت، کاهش ۳۷ درصدی را نشان میدهد.
اسدی با ابراز نگرانی از کاهش بارندگی و محدودیت ذخایر آبی سدهای استان، بر لزوم مدیریت بهینه مصرف آب تأکید و تصریح میکند: کاهش بارندگیهای اخیر، فشار مضاعفی بر منابع آبی استان وارد کرده و برنامهریزی دقیق برای تأمین آب شرب و کشاورزی در ماههای آینده ضروری است.
وی میافزاید: کاهش قابل توجه بارندگی نسبت به سال گذشته و نسبت به میانگین بلندمدت، نهتنها بر تأمین آب شرب بلکه بر بخشهای کشاورزی و صنعتی استان نیز تأثیر منفی گذاشته است.
مدیریت صحیح منابع آبی در بخش کشاورزی الزامی است
سیدمحمد جمالیان، نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی نیز به خبرنگار ایمنا میگوید: اصلاح الگوی مصرف و مدیریت صحیح منابع آبی در بخش کشاورزی الزامی است، دولت باید با در نظر گرفتن سیاستهای پایدار و سرمایهگذاری در فناوریهای نوین تأمین آب، به بهینهسازی مصرف آب و کاهش هدررفت آن بپردازد.
وی میافزاید: بحران آب تنها با تغییر رفتار و تصمیمات جدی در بخشهای مختلف بویژه کشاورزی رفع میشود.
نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی تصریح میکند: ادامه کشاورزی سنتی بدون توجه به الگوی کشت مدرن و بهینه، مشکلات متعددی را در زمینه استفاده از منابع آب به وجود آورده است.
جمالیان تاکید میکند: این بیتوجهی منجر به بحران آب جدی شده و تأثیرات منفی زیادی در مناطق خشک و نیمهخشک داشته است، ما به طور مکرر از بحران آب میگوییم، اما میان سخنان ما و اقدامات عملی فاصله زیادی وجود دارد.
وی عنوان میکند: در حال حاضر زمان تصمیمگیریهای جدی و محکم است و باید در حوزه کشاورزی تصمیمات شجاعانه و کارشناسیشده در نظر بگیریم تا منابع آبی حفظ شود و معیشت کشاورزان به خطر نیفتد.
نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی با اشاره به ضرورت ایجاد برنامههای کشت بر اساس نیازهای آبی، نوع خاک و آب و هوای منطقه خاطرنشان میکند: استفاده از گیاهان مقاوم به خشکی و کاهش کشت محصولات آببر و پیادهسازی روشهای آبیاری مدرن همچون آبیاری قطرهای و استفاده از حسگرها برای اندازهگیری رطوبت خاک، میتواند به میزان قابل توجهی مصرف آب را کاهش داد.
جمالیان تاکید میکند: در شرایطی که نیاز به راهکارهای پایدار و بلندمدت برای حفظ منابع آبی احساس میشود، تکیه بر برداشتهای غیرمجاز و بیرویه از سفرههای زیرزمینی، تنها به وخامت اوضاع دامن میزند.
وی تصریح میکند: تا زمانی که در استان و کشور کشتهای آببر ادامه دارد، نمیتوان انتظار داشت مردم باور کنند که در بحران آب به سر میبریم، بنابراین رفتار ما در حوزه کشاورزی باید نشان دهد که بحران را جدی تلقی کردهایم.
نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب در مجلس شورای اسلامی میافزاید: با در نظر گرفتن تصمیمات صحیح و استفاده از فناوریهای نوین، میتوان از منابع آبی بهطور بهینه استفاده کرد و بحران کمآبی را کاهش داد.
جمالیان ادامه میدهد: در این راستا، نیاز به یک رویکرد جامع و برنامهریزی دقیق داریم، باید از تجربیات گذشته درس بگیریم و با نگاه به آینده، منابع آبی خود را به نحوی مدیریت کنیم که هماکنون و هم برای نسلهای آینده پایدار باشد.
کاهش ۳۰ درصدی بارندگی و هشدار جدی برای مدیریت مصرف
سعید سرآبادانی، مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان مرکزی نیز با اشاره به بحران کم آبی در استان خاطرنشان میکند: وضعیت منابع آبی استان در شرایط بحرانی قرار دارد و نیازمند عزم همگانی برای مدیریت مصرف هستیم.
وی با بیان اینکه افزایش دمای هوا و کاهش بارندگیها موجب افت ۱۵۰ لیتر بر ثانیهای منابع آبی شده است، اضافه میکند: در سال آبی جاری شاهد کاهش ۳۰ درصدی بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت بودهایم که این مسئله فشار مضاعفی بر منابع آبی استان وارد کرده است.
مدیرعامل آبفای استان مرکزی از اجرای طرحهای فوری برای مقابله با بحران آب خبر میدهد و میگوید: حفر ۳۰ حلقه چاه جدید در دستور کار قرار گرفته که تاکنون ۱۴ حلقه به بهرهبرداری رسیده است، این چاهها روزانه ۴۰۰ لیتر بر ثانیه به ظرفیت آبی استان اضافه میکنند.
به گزارش ایمنا، بحران آب موضوعی جهانی و چندبعدی است که نیازمند همکاری بینالمللی، سیاستگذاری ملی و مشارکت مردمی است، اگر امروز اقدام نکنیم، فردا ممکن است دیر شده باشد.
مدیریت منابع آبی کلید آیندهای پایدار و مقابله با این بحران نیازمند اصلاح الگوهای مصرف، آموزش عمومی، توسعه سیستمهای تصفیه و بازچرخانی آب و حمایت از کشاورزی پایدار است.
تنها با مشارکت مردم و تصمیمگیران میتوان از ورود به مرحله بحرانیتر جلوگیری کرد و آیندهای پایدار برای استان رقم زد.
نظر شما