به گزارش خبرگزاری ایمنا، در جغرافیای درهمتنیده جنگها و منازعات نوین، دیگر توپ و تانک نخستین ابزار تهاجم نیست. جهان، وارد عصر حملات هدفمند زیرساختی شده است. در این میدان بیرحم و بیصدا، آنچه آماج قرار میگیرد نه فقط خاک، بلکه «فکر» است. حملات اخیر رژیم صهیونیستی به مراکز علمی و پژوهشی ایران، نمایانگر مرحلهای تازه از پروژه حذف تمدنی است؛ مرحلهای که در آن، علوم، دانشگاه و اندیشه به هدف اولویتدار عملیات نظامی و اطلاعاتی بدل شدهاند، چنین رویکردی نه یک تصمیم لحظهای، بلکه ادامه یک راهبرد چند دههای از سوی رژیم اشغالگر قدس است؛ راهبردی که هدف نهایی آن، مهار قدرتزایی ایران از مسیر تولید دانش، تربیت نیروی انسانی و استقلال علمی است. برای این رژیم، دانشمندی که در اعماق یک لابراتوار تحقیقاتی ایران در حال توسعه ایدهای نوین برای مقابله با بحران آب است، تهدیدی بالقوه است؛ درست به همان میزان که یک فرمانده موشکی در خط مقدم تهدید تلقی میشود.
در برابر این نگاه، باید پرسید که اگر علم، پژوهش و دانشگاه، به اهداف مشروع یک عملیات نظامی بدل شوند، دیگر چه مرزی باقی میماند؟ سکوت مجامع بینالمللی در برابر این نوع از تجاوزات، تنها یک غفلت اخلاقی نیست، بلکه به معنای بازتعریف نانوشته قواعد جنگ در جهان معاصر است. وقتی جهان، ترور یک فیزیکدان یا حمله به دانشگاه را «جزئی از درگیری سیاسی» تلقی میکند، عملاً در حال نهادینه کردن قبحزدایی از ترور علمی است، ایران طی چهار دهه گذشته، علیرغم تحریمها و فشارهای چندجانبه، موفق شده بخش عمدهای از توان علمی خود را بومیسازی کند؛ این پیشرفت علمی مستقل، همان چیزی است که دشمنان ایران را به واکنش وامیدارد. اگر تاکنون بمباران صنعتی، هدف کارخانهها و پالایشگاهها بود، امروز «بمباران علمی» در دستور کار است (حذف نخبگان، ایجاد ترس در فضای آکادمیک، مختلسازی پروژههای بلندمدت تحقیقاتی، و تضعیف رابطه میان علم و حاکمیت ملی).
از نگاه حقوق بینالملل، حمله به مراکز علمی و پژوهشی که کاربرد غیرنظامی دارند، نقض آشکار اصول شناختهشدهای همچون اصل تفکیک اهداف نظامی و غیرنظامی، ممنوعیت کاربرد زور، و مصونیت تأسیسات آموزشی است، اما آنچه در میدان عمل میبینیم، ناتوانی یا بیارادگی نهادهای جهانی در رویارویی با این خباثتها است. سازمانهایی که باید حافظ امنیت انسانی باشند، در برابر خون نخبگان و خاکستر شدن لابراتوارهای دانشگاهی، تنها سکوت اختیار کردهاند، اما خطر بزرگتر، نه فقط در خود این حملات، بلکه در پدیدهای خزنده نهفته است (عادیسازی تجاوز به علم)، اگر جهان امروز، در برابر ترور دانشگاهی در تهران یا اصفهان سکوت کند، فردا این قاعدهی بیقاعده به هر گوشهای از جهان سرایت خواهد کرد. سکوت در برابر ترور نخبگان، آغاز پایان تمدن است؛ چراکه آنچه تمدنها را میسازد، برجها و شهرها نیستند، بلکه اندیشه و پرسشاند.
ایران در این مسیر نهتنها باید خود را برای دفاع فیزیکی از مراکز علمی آماده کند، بلکه لازم است بازتعریفی ژرف از امنیت علمی، دیپلماسی علمی، و جهاد تبیین در حوزه اندیشه را دنبال نماید. ما اکنون در میانه یک نبرد روایتها نیز هستیم؛ نبردی که اگر در آن روایت خود را به گوش جهان نرسانیم، دیگران واقعیت را به شکل دلخواه بازسازی خواهند کرد، این نه جنگ ارتشها، بلکه جنگ آیندهاست. و آینده، متعلق به کسی است که بتواند علم را از آتش بیرون بکشد و آن را به دست نسل بعدی برساند.
سکوت جهانی برابر جنایت علمی
پیام نجفی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان با تأکید بر جایگاه علم در امنیت ملی کشور، در گفتوگو با خبر نگار ایمنا اظهار کرد: دانشگاهها باید مأمن اندیشه و تولید فکر باشند، نه هدف عملیات نظامی یا قربانی ترور. آنچه در روزهای اخیر از سوی رژیم صهیونیستی رخ داده، فقط یک اقدام خصمانه سیاسی نیست، بلکه تعرضی مستقیم به امنیت علمی و فرهنگی ایران به شمار میرود. این اقدامات نهتنها ناقض آشکار اصول حقوق بینالملل هستند، بلکه مسیر توسعه علمی کشور را هدف گرفتهاند. دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان در واکنش به این وضعیت، درصدد است با همکاری نهادهای حقوقی داخلی و بینالمللی، مستندات این جنایات را جمعآوری کرده و مسیر پیگیری حقوقی را با جدیت دنبال کند، چراکه سکوت در برابر ترور یک دانشمند، مقدمهای برای عادیسازی خشونت علیه نخبگان در سطح جهان است.
محمد محسنی، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان اصفهان با تمرکز بر ابعاد جنگ شناختی، در گفتوگو با خبرنگار ایمنا بیان کرد: تهاجم به زیرساختهای علمی، صرفاً یک عملیات نظامی نیست بلکه بخشی از یک جنگ چندلایه و پیچیده اطلاعاتی و روانی است. رژیم صهیونیستی با شناخت عمیق از جایگاه علم در ساخت قدرت ایران، به قلب نهادهای دانشگاهی حمله میکند تا جریان تولید دانش را مختل و افکار عمومی را در داخل کشور دچار تردید کند. در چنین شرایطی، ضعف در حوزه روایتسازی میتواند تبعاتی به مراتب عمیقتر از خسارات فیزیکی داشته باشد. تجربه دوران دفاع مقدس ثابت کرده که اگر مستندسازی، دیپلماسی حقوقی، و ابتکار عمل رسانهای بهدرستی اجرا شود، حتی در شرایط نابرابر نیز میتوان جریان حق را تثبیت کرد.
محمد شریف شاهی، عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان با نگاهی حقوقی به ابعاد حمله به تأسیسات علمی ایران در گفتوگو با خبرنگار ایمنا تأکید کرد: در حقوق بینالملل، مفهوم دولت مبتنی بر سه مؤلفهی سرزمین، جمعیت و حاکمیت است و هر نوع تعرض به این ارکان، نقض فاحش استقلال یک کشور محسوب میشود. حملات اخیر به مراکز علمی ایران را نمیتوان صرفاً در چارچوب منازعات سیاسی یا امنیتی تحلیل کرد؛ این اقدامات تهدیدی مستقیم علیه حاکمیت ملی و امنیت مردمی جمهوری اسلامی ایران است. این حملات نه به نظام سیاسی، بلکه به تمامیت ارضی و هویت علمی ملت ایران وارد شده و نباید در روایتهای تحریفشدهی رسانهای غرب، عادیسازی شود.
لیلا رئیسی، وکیل پایه یک دادگستری و عضو هیئت مدیره کانون وکلای دادگستری با اشاره به جنایتهای صورتگرفته و سکوت جامعه جهانی، در گفتوگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: اسناد بینالمللی، بهویژه منشور ملل متحد و کنوانسیونهای ژنو، بهصراحت تخریب مراکز غیرنظامی و علمی را ممنوع اعلام کردهاند، اما آنچه امروز علیه ایران انجام میشود، نشاندهنده بیاثر شدن خطوط قرمز حقوقی در برابر مطامع سیاسی است. این نوع حملات با هیچ توجیهی مشروعیت ندارد و عدم واکنش نهادهای بینالمللی، نهتنها نشانه ضعف، بلکه یک مشارکت منفعلانه در جرم است. تشکیل کارگروههای حقوقی در دانشگاهها برای مستندسازی، تهیه شکواییههای تخصصی و پیگیری آن در محاکم بینالمللی، اقدامی ضروری و اجتنابناپذیر است که میتواند بخشی از این سکوت مرگبار را بشکند.
امیر هنری، وکیل پایه یک دادگستری و مدیرکل امور حقوقی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان با تأکید بر ضرورت بازتعریف مفاهیم کلاسیک حقوق بینالملل، در گفتوگو با خبرنگار ایمنا هشدار داد: در جهانی که مفاهیم سنتی همچون تجاوز، دفاع مشروع یا مسئولیت بینالمللی دچار استهلاک شدهاند، باید با تکیه بر مفاهیم نوین مانند مسئولیت بدون تقصیر یا حمایت غیرمستقیم، عاملان و حامیان حملات علیه ایران را به پاسخگویی کشاند. پروندههایی مانند قرارداد الجزایر نشان دادهاند که مسیرهای حقوقی هرچند دشوار، اما امکانپذیر هستند. نخبگان حقوقی و دانشگاهی ایران باید گفتمان تازهای از دفاع حقوقی را ایجاد کنند؛ گفتمانی که نه فقط جنبه نظری داشته باشد، بلکه در میدان واقعی بینالمللی قابل طرح و پیگیری باشد.
اصغر عالمیان عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اصفهان با تحلیلی راهبردی از تحرکات دشمنان، در گفتوگو با خبرنگار ایمنا بیان کرد: رژیم صهیونیستی طی سه دهه گذشته بهصورت سیستماتیک در حال اجرای پروژهای برای تضعیف بنیادهای قدرت در ایران بوده است؛ پروژهای که در سه سطح برتری نظامی، جنگ رسانهای و تفرقهافکنی داخلی تعریف میشود. غفلت از سیاست خارجی مبتنی بر ظرفیتهای منطقهای، یکی از اشتباهات استراتژیک گذشته بوده که باید با «دیپلماسی همسایگی هوشمند» جبران شود، همچنین مقابله با فساد، شکاف طبقاتی و نارضایتیهای اجتماعی در داخل، بخشی از مهار تهدیدات بیرونی است؛ چراکه هر شکاف درونی، یک فرصت برای نفوذ دشمن است.
محمدصادق تیموری، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان با نگاه به نقش ایالات متحده در حملات اخیر، در گفتوگو با خبرنگار ایمنا تأکید کرد: نمیتوان حمله به زیرساختهای علمی ایران را تحلیل کرد و از نقش پنهان و آشکار آمریکا در این سناریو غافل بود. حمایتهای اطلاعاتی، لجستیکی و سیاسی واشنگتن از رژیم صهیونیستی، در عمل آمریکا را در جایگاه شریک جرم قرار میدهد. حتی در ساختار ناعادلانهی نظام بینالملل نیز میتوان از ظرفیتهایی چون حقوق تجارت بینالملل، قواعد دریانوردی و مسئولیت دولتها بهره گرفت تا این کشور را به پاسخگویی کشاند، اما لازمه این مسیر، یک پیوست رسانهای قوی، پشتوانه علمی محکم، و ارادهی حقوقی بی تزلزل است.
حجتالاسلام والمسلمین عارضی، رئیس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاههای آزاد استان اصفهان با نگاهی فرهنگی و تمدنی به جایگاه دانشگاه در برابر تهدیدها در گفتوگو با با خبرنگار ایمنا تأکید کرد: دانشگاه، نهتنها محیط آموزش، بلکه جبهه اول مقاومت تمدنی است. در هنگامهی جنگ شناختی و تهدیدات زیرساختی، اگر دانشگاهها در صحنه نباشند، جامعه به سمت بیهویتی و انفعال سوق داده میشود. دانشمندانی که جان خود را برای اعتلای علم ایران فدا کردهاند، صرفاً شهدای علمی نیستند، بلکه نماد ایستادگی ملت در برابر پروژه خاموشسازی اندیشهاند. دانشگاه امروز باید زبان گویای مردم در دفاع از حق و حقیقت باشد؛ آن هم نه با شعار، بلکه با تحلیل، مستند و اقدام مستمر.
به گزارش ایمنا، رخدادهای اخیر، نشان داد که میدان نبرد آینده، نه در جغرافیای نظامی، بلکه در سپهر اندیشه، علم، حقوق و روایت رقم خواهد خورد. حملات هوشمندانه و چندوجهی رژیم صهیونیستی به زیرساختهای علمی ایران، تلاشی است برای فلجسازی موتور پیشرفت بومی و برهمزدن توازن راهبردی منطقهای، اما واکنش نخبگان دانشگاهی، حقوقی و مذهبی اصفهان نشان داد که این حملات نهتنها موجب عقبنشینی نشده، بلکه بهمثابه جرقهای برای شکلگیری یک جبهه تازه فکری و حقوقی عمل کرده است.
کارشناسان دانشگاهی، در گفتوگو با خبرنگار ایمنا، اجماع داشتند که باید با عبور از هیجان اولیه، وارد فاز مستند، حقوقی و گفتمانساز شد، از ضرورت پیگیری بینالمللی و تشکیل کارگروههای حقوقی، تا بازتعریف قدرت علمی و تولید روایت، همه تأکید داشتند که در عصر جنگ روایتها، سکوت، به معنای شکست و انفعال است. پاسخ به این حملات باید چندبعدی باشد: هم با اسناد حقوقی و دادخواهی بینالمللی، هم با تقویت درونی از طریق عدالت، همگرایی، و چرخاندن موتور دانش.
حمله به دانشگاه، در واقع حمله به آینده است، اما اگر دانشگاه خود را بازتعریف کند بهعنوان قرارگاه تفکر، هویت، مقاومت و اقدام همین تهدید، میتواند به فرصتی تاریخی بدل شود (فرصتی برای بازآرایی گفتمان علمی کشور، بازیابی هویت ملی، و تثبیت جایگاه ایران بهعنوان یک کنشگر مستقل و خلاق در نظم جدید جهانی).
نظر شما