به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، تلسکوپ خورشیدی این وی، بزرگترین تلسکوپ خورشیدی جهان، بر فراز آتشفشان هالئاکالا در هاوایی، تحولی عظیم در رصد و فهم خورشید رقم زده است. این سازهی شگفتانگیز با آینهای چهار متری، جزئیاتی بیسابقه از ساختارهای سطح خورشید را آشکار میکند؛ جزئیاتی که تا پیش از این در رصدهای زمینی دستنیافتنی بود. بهتازگی ابزار پیشرفتهای به نام فیلتر تنظیمپذیر قابل مشاهده (VTF) به این تلسکوپ اضافه شده است که با وزنی بیش از ۱۲ هزار پوند و حجمی معادل یک گاراژ کوچک، نقطه عطفی در تاریخ رصد خورشید محسوب میشود.
این فیلتر برای نخستین بار موفق شد تصاویر خارقالعادهای از خورشید را در طول موجی مشخص ثبت کند. در نخستین رصد، ناحیهای عظیم از سطح خورشید شامل یک لکه خورشیدی تیره و بافتهای ظریف اطراف آن نمایان شد که مساحتی به وسعت حدود ۲۵ هزار کیلومتر مربع را در بر میگرفت. به گفته دانشمندان، این ابزار میتواند نماهایی با کیفیت بیسابقه از خورشید فراهم آورد و آغازگر عصری نوین در رصد خورشیدی به شمار میرود.
عصری جدید در پیشبینی طوفانهای خورشیدی
خورشید مرکز پویایی و فورانهای پرانرژی است، پدیدههایی که علاوهبر خلق شفقهای قطبی در زمین، امکان اختلال در عملکرد زیرساختهای حیاتی همچون ماهوارهها یا شبکههای برق را نیز دارند. ابزار پیشرفته VTF این امکان را به دانشمندان میدهد تا بخشهایی همچون فوتوسفر (سطح مرئی خورشید) و لایه بالایی آن موسوم به کروموسفر را با دقت زمانی و فضایی کمنظیر زیر نظر بگیرند، بخشهایی که منشأ فورانهای خورشیدی و امواج پرانرژی در فضای میانسیارهای محسوب میشود.
در قلب VTF دو اینترفرومتر دقیق فابری-پرو قرار دارد که امکان تفکیک باریکترین بخشهای طیف نور مرئی را با دقت چند پیکومتر فراهم میکند. این فناوری دادههایی همچون سرعت حرکت پلاسمای خورشیدی، شدت میدان مغناطیسی، فشار و دمای نواحی مختلف را با جزئیات استثنایی ارائه میدهد. این اطلاعات برای رمزگشایی از فرآیندهای بنیادینی حیاتی است که رفتار خورشید و وقوع رویدادهای مهمی همچون طوفانهای خورشیدی را تعیین میکنند.
تلسکوپ این وی بهعنوان بستری بینظیر برای ابزارهای نوین و پیشگام طراحی شده است. پژوهشگران این تلسکوپ را نقطهی شروعی برای نسل بعدی تجهیزات پیشرفتهی نجومی میدانند. نتایج مشاهدات این پروژه نهتنها شناخت انسان از ماهیت خورشید و سازوکارهای بنیادین آن را متحول میکند، بلکه میتواند به او در پیشبینی بهتر و مقابله با تهدیدهای فضا-محیطی کمک کند که زندگی و فناوریهای امروز و آینده را تحت تأثیر قرار میدهد.
دامنه پیشرفتهایی که با نصب و راهاندازی VTF تحقق پیدا کرده، از توسعه مدلهای علمی برای پیشبینی رفتار خورشید و تأثیر آن بر زمین گرفته تا برنامهریزی برای حفاظت ناوگانهای فضایی و زیرساختهای حیاتی در برابر مخاطرات فضا گسترده است. این دستاورد مهم به توسعه فرآیندهای بینرشتهای در علوم فضایی نیز کمک کرده و با ترکیب فناوری، فیزیک و مهندسی، افق علم را بیش از پیش گسترش داده است.
بشر به کمک این فناوری بیش از هر زمان دیگری به اسرار خورشید نزدیک شده است. ابزارهایی همچون VTF نویدبخش عصری هستند که دانش بشر را درباره این ستاره منظومه شمسی دگرگون و توان مقابله او را با مخاطرات مربوط به آن ارتقا میدهد، عصری که شاید پرسشهای بنیادینتری درباره جایگاه انسان در جهان هستی مطرح کند.
نظر شما