به گزارش خبرگزاری ایمنا از گیلان، مراسم رهاسازی هزاران قطعه بچهماهی بومی و خاویاری امروز_ سهشنبه بیستوچهارم تیر_ با حضور استاندار گیلان، مسئولان استانی، کارشناسان شیلات و جمعی از رسانهها، در محدوده پارک ملی بوجاق و بستر رودخانه سفیدرود با هدف تقویت ذخایر آبزیان، و حمایت از معیشت جامعه صیادان استان برگزار شد.
این نخستینبار است که پس از حدود ۱۵ سال تحقیق و فعالیتهای علمی، بچهماهی پرورشی از گونهی کمیاب «شیب» (Acipenser nudiventris) در زیستگاه طبیعی خود رهاسازی میشود.
ماهی شیب؛ گونهای با جایگاه اکولوژیک و اقتصادی
ماهی شیب یکی از تاسماهیان بومی حوزه جنوبی دریای خزر، در فهرست قرمز اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) در طبقه «در معرض انقراض» قرار دارد. این گونه که در کشورهای ایران، قزاقستان و روسیه پراکنش دارد، بهدلیل آلودگی رودخانهها، تخریب زیستگاههای طبیعی و صید بیرویه، بیش از ۸۵ درصد از جمعیت طبیعی خود را از دست داده است.
شیب با چرخه زیستی طولانیمدت و بلوغ دیررس (بین ۸ تا ۱۴ سال)، برای تخمریزی به بسترهای شنی با جریان طبیعی آب و اکسیژن کافی نیاز دارد؛ عواملی که در دهههای اخیر بهشدت تحت تأثیر فشارهای انسانی قرار گرفتهاند. حساسیت بالا به تغییرات محیطی باعث شده این گونه یکی از اولویتهای اصلی برنامههای بازسازی دریای خزر باشد.
احیا با تکیه بر علم ژنتیک و تکثیر مصنوعی
رهاسازی شیبهای پرورشی امروز، نتیجهی سالها کار پژوهشی در مرکز تحقیقات ماهیان خاویاری گیلان و فرآیند «تکثیر مصنوعی» است که با استفاده از مولدین خالص در محیطهای کنترلشده انجام شده و بچهماهیها پس از بلوغ، به چرخه طبیعی تخمریزی در رودخانه باز میگردند.
کارشناسان شیلات میگویند تداوم این رهاسازیها، بهویژه در رودخانههای اصلی مانند سفیدرود، در صورت همراهی با کنترل آلودگی، مقابله با صید غیرمجاز و حفظ شرایط زیستمحیطی، میتواند جمعیت طبیعی شیب را احیا کند.
در جریان این طرح، علاوه بر شیب، گونههای اقتصادی و بومی دیگر مانند ماهی سفید (Rutilus frisii kutum)، کپور و سوف نیز در قالب برنامههای گستردهتر رهاسازی شدند. بر اساس اعلام شیلات ایران، در سال ۱۴۰۴ برنامهریزی شده است بیش از ۱۲۰ میلیون قطعه بچهماهی سفید در رودخانههای منتهی به خزر رها شوند؛ تاکنون بخشی از این برنامه در گیلان اجرایی شده است.
چرا ماهی شیب مهم است؟
شیب از نظر اقتصادی نیز یکی از گونههای استراتژیک خاویاری جهان محسوب میشود. خاویار حاصل از این ماهی از ارزشمندترین انواع خاویار بازار جهانی است و احیای آن، علاوه بر اهمیت اکولوژیک، میتواند محرکی برای توسعه اقتصادی و اشتغال در مناطق ساحلی شمال کشور باشد.
متخصصان بر این باورند که حفظ دستاوردهای فعلی و رسیدن به بازسازی موفق، نیازمند اقدامات همزمان در چند حوزه است؛ از جمله پایش زیستگاهها، اجرای دقیق قوانین صید، بهبود کیفیت منابع آبی و توسعه همکاری میان شیلات، محیط زیست، جامعه صیادی و سرمایهگذاران بخش خصوصی است.
نظر شما