به گزارش خبرگزاری ایمنا، چند روزی است که پس از اظهارات مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اصفهان، مبنی بر عدم رعایت دقیق اصول و ضوابط مرتبط با عملیات عمرانی در بخشی از محدوده عملیات احداث گذر تاریخی «کمر زرین»، یکبار دیگر این موضوع ابعاد رسانهای یافته و به یکی از محورهای بحثبرانگیز در میان افکار عمومی و رسانهها تبدیل شده است؛ تا جاییکه پرسشها و دغدغههای متعددی را نزد مخاطبان حوزه میراث فرهنگی و توسعه شهری پدید آورده است.
مشاهدات میدانی خبرنگار ایمنا از محل اجرای این پروژه نشان میدهد این محور به دو فاز تقسیم میشود؛ بخش نخست از محور خیابان صافیاصفهانی آغاز میشود و تا بازار غاز امتداد دارد، در حالیکه بخش دوم از بازار غاز تا میدان جلوخان امتداد یافته و به عنوان فاز دوم پروژه شناخته میشود.
در فاز نخست این طرح عمرانی، تیمهایی از باستانشناسان بهطور فعال در محل حضور دارند و ضمن اجرای فرایندهای تخصصی کاوش، عملیات تحت نظارت کامل کارشناسان سازمان میراث فرهنگی در حال انجام است.
بخش دوم این پروژه که در مقابل بنای تاریخی و ارزشمند مسجد کمر زرین قرار گرفته و بازار طلا را به میدان امام علی (ع) متصل میکند.
عملیات خاکبرداری توسط دستگاههای سنگین در بخشی از این مکان با واکنش فعالان میراث فرهنگی روبهرو شد تا جایی که دادستان اصفهان صبح روز گذشته از این محل بازدید کرد و گفت: با توجه به انجام عملیات عمرانی در بخشی از گذر تاریخی کمر زرین و طبق گزارشهای واصله مبنی بر وجود آثار باستانی و تاریخی دستور فوری توقف عملیات اجرایی این پروژه توسط دادستانی صادر و برای متعرضان به این آثار تاریخی پرونده قضائی تشکیل شد.
دادستان عمومی و انقلاب اصفهان در ادامه به مصادیقی از وجود آثار باستانی و تاریخی در محور تاریخی کمر زرین اشاره و اظهار کرد: به نظر میرسد بعضی از اشخاص حقوقی و حقیقی در این مورد به وظایف و تکالیف فردی، اجتماعی و قانونی خود در راستای حراست از آثار تاریخی و باستانی عمل نمیکنند که این موضوع بسیار نگران کننده است و قطعاً دادستانی با این ترک فعلها برخورد خواهد کرد.
وی گفت: اقدامات لازم جهت حفظ ایمنی ابنیه موجود مجاور این گذر تاریخی با قید فوریت انجام و نتیجه اقدامات به این دادستانی گزارش شود.
موسویان اظهار داشت: دستگاه قضائی در مسیر صیانت از حقوق عامه و حفظ آثار باستانی و تاریخی به عنوان یکی از مصادیق آن با افراد خاطی بدون اغماض و مماشات برخورد خواهد کرد.
گذر کمرزرین خط قرمز مدیریت شهری اصفهان است
عصر روز گذشته نیز علی صالحی، رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر اصفهان به همراه مدیر کل ارتباطات و امور بینالملل، مدیر منطقه سه و مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی به این محل آمدند و در جریان جزئیات روند عملیات عمرانی این پروژه قرار گرفتند.
در همین رابطه علی صالحی رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر اصفهان پس از بازدید از محل اجرای پروژه گفت: آنچه امروز در این نقطه مهم و ارزشمند از بافت تاریخی شهر اصفهان شاهد هستیم، بیانگر دقت، ظرافت و مسئولیتپذیری مدیریت شهری در رویارویی با آثار تاریخی و حفظ سرمایههای فرهنگی شهر است.
وی ادامه داد: مدیریت شهری اصفهان حدود دو سال است پروژهای را که از نظر اجرایی بهصورت کامل آماده بهرهبرداری بوده، صرفاً بهمنظور تعیین تکلیف فضای مرمتی مجاور این سایت تاریخی، متوقف کرده و از ادامه عملیات اجرایی خودداری ورزیده است.
سخنگوی شورای اسلامی شهر اصفهان تاکید میکند: نکته قابل تأمل آن است که این درنگ و دقت مدیریت شهری، در شرایطی اتفاق افتاده است که دستگاه متولی میراث فرهنگی نهتنها از ابتدا در میدان حضور فعال نداشته، بلکه در تمام مراحل، روند فعالیت با تلاش و پیگیریهای مدیریت شهری و در ادامه، با حمایتهای مالی شهرداری پیش رفته است.
صالحی میگوید: در همین محدوده، محور دیگری نیز وجود دارد که فعالیتهای آن بهصورت هماهنگ با دستگاههای ذیربط و متولی با هدف تداوم حفاری و تکمیل پروژه صورت گرفته است.
وی اضافه میکند: برای این بخش، مجوزهای لازم دریافت شده، اما به دلیل بعضی تعللها و اعتراضات گسترده مردمی، روند پیشرفت پروژه با وقفههای طولانیمدت روبهرو شده است.
سخنگوی شورای اسلامی شهر اصفهان خاطرنشان میکند: با وجود پیگیریها و هماهنگیهایی که مجموعه مدیریت شهری در طول ماههای گذشته انجام داده بود، طی دو شب گذشته، پیمانکار پروژه به دلیل احساس تأخیر در صدور مجوزهای ثانویه و بلاتکلیفی در ادامه عملیات، اقدام به فعالیتهای عمرانی کرد.
صالحی میگوید: این اقدام در حالی صورت گرفت که مجموعه مدیریت شهری در یک سال و چهار ماه گذشته بهوضوح ثابت کرده است که عزم جدی برای همراهی با فرایند احیای گذر تاریخی و توسعه ظرفیتهای میراثی شهر دارد.
وی با بیان اینکه دستگاه قضائی باید به موضوع ورود کند، یادآور میشود: ما از ورود نهادهای قضائی به این موضوع استقبال میکنیم؛ چه در خصوص بررسی قصور احتمالی از سوی بعضی بخشهای خصوصی که در این فرایند دخیل بودهاند و چه در خصوص اهمال، تعلل و کوتاهیهایی که از سوی بعضی دستگاههای مسئول در تسریع عملیات کاوش و به نتیجه رسیدن آن صورت گرفته است، همچنین ضروری است دستگاه قضائی به مسئله تشویش اذهان عمومی و ایجاد نگرانی برای مردم نیز رسیدگی کند.
سخنگوی شورای اسلامی شهر اصفهان تاکید میکند: در این مدت، مجموعهای از کارشناسان، متخصصان و کاوشگران وابسته به مدیریت شهری و دستگاههای مختلف، تلاشهای گستردهای برای حفظ و نگهداری ظرفیتهای تاریخی این بخش از شهر اصفهان داشتهاند.
صالحی میگوید: در شرایطی که شهر به انسجام، همدلی و آرامش نیاز دارد، بزرگنمایی ماجرا از سوی بعضی رسانهها و گروهها به هیچ وجه قابل قبول نیست و باید با اهمالها و بیتوجهیها در این مسیر برخورد شود.
وی ادامه میدهد: امیدواریم در روند رسیدگی به این پرونده، آنسوی سکه یعنی ترکفعلهایی که منجر به طولانی شدن روند مرمت و ایجاد نارضایتی عمومی شده است، مورد توجه نهادهای نظارتی و قضائی قرار گیرد و بعضی اقدامات نیز که منجر به برهم خوردن آرامش عمومی شده است، مورد بررسی و برخورد قانونی قرار گیرد.
سخنگوی شورای اسلامی شهر اصفهان خاطرنشان میکند: شورای اسلامی شهر اصفهان و مجموعه مدیریت شهری با جدیت کامل پیگیر این موضوع هستند؛ این نقطه از شهر، سرمایه گرانقدر مردم اصفهان بهشمار میرود و همانطور که در طول چهار سال گذشته، بالغ بر ۸۰۰ میلیارد تومان پروژه احیا، بازسازی و مرمت مجموعههای تاریخی و بافتهای فرسوده در شهر اصفهان اجرا شده است، گذر تاریخی کمرزرین نیز برای ما خط قرمز بهشمار میآید و حفظ، صیانت و احیای آن در اولویت نخست مدیریت شهری قرار دارد.
اتصال گذر کمرزرین به میدان امام علی (ع) در انتظار مجوز نهایی میراث
روحالله ابوطالبی، مدیر منطقه ۳ شهرداری اصفهان با بیان اینکه سایت گذر کمر زرین از سال گذشته وارد فاز اجرایی شد، به خبرنگار ایمنا میگوید: در این مدت، پس از دریافت مجوزهای قانونی لازم از مراجع ذیربط، این سایت بهعنوان یک سایت موزه تعریف شد و تمام هزینههای مربوط به اجرای سایت موزه، کاوشهای باستانشناسی و اقدامات فنی و اجرایی مرتبط با این پروژه، بهطور کامل از سوی مدیریت شهری و شهرداری اصفهان تأمین و پرداخت شده است.
وی ادامه میدهد: پس از تکمیل مراحل نخست این پروژه، با هدف اتصال این گذر به پارکینگ جلوخان و میدان امام علی (ع) که از جمله بخشهای اولیه طرحهای قدیمی این میدان تاریخی بهشمار میرفت، هماهنگیهای لازم با ادارهکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان اصفهان صورت گرفت.
مدیر منطقه ۳ شهرداری اصفهان تاکید میکند: کاوشهای باستانشناسی متعددی در این محدوده انجام شد که طی آن، حفاریهایی تا عمق حدود چهار تا پنج متری سطح زمین انجام گرفت و کارشناسان میراث اعلام کردند در این عمقها آثاری مشاهده نشده است، بنابراین مجوز ادامه کار صادر شد.
ابوطالبی میگوید: پس از صدور مجوز، قرارداد لازم با پیمانکار مربوطه منعقد و عملیات عمرانی آغاز شد، البته در مجوز اداره کل میراث فرهنگی تصریح شده بود که عملیات اجرایی باید با استفاده از ابزارهای سبک و بهصورت دستی انجام شود.
وی اضافه میکند: در آغاز اجرای پروژه نیز ماشینآلات عمرانی سنگین با نظارت مستقیم باستانشناسان معرفیشده از سوی میراث، وارد پروژه شد؛ چهار باستانشناس از زیرمجموعه ادارهکل میراث بهطور رسمی معرفی و قرارداد همکاری با آنها منعقد شد و این افراد بهصورت مستمر و روزانه در محل پروژه حضور داشتند.
مدیر منطقه ۳ شهرداری اصفهان خاطرنشان میکند: روزهای ابتدایی بخشی از عملیات با استفاده از ماشینآلات سنگین انجام شد، اما پس از آن براساس نظر باستانشناسان، تصمیم بر این شد که ادامه کار بهصورت دستی انجام گیرد.
ابوطالبی میگوید: این تغییر در شیوه اجرا موجب بروز وقفههایی در روند انجام پروژه شد و بهدنبال آن، مشکلات متعددی برای شهروندان و ساکنان این محدوده بهوجود آمد، چراکه عبور و مرور مردم در این گذر طی سالهای گذشته بهشدت با محدودیت روبهرو شده است.
وی با اشاره به تجربه موفق قبلی در پروژه مشابه در همان محدوده عنوان میکند: در سایت قبلی نیز که با مشکلات مشابهی روبهرو بود، با ورود دادستان و صدور دستورات لازم، روند اجرا سرعت گرفت و بخشی از پروژه با سرعت به سرانجام رسید؛ اگر ورود و پیگیریهای دادستان در آن مقطع نبود، بعید بود که آن قسمت نیز در همان زمان کوتاه تکمیل شود.
مدیر منطقه ۳ شهرداری اصفهان تاکید میکند: پس از دستوراتی که دادستان خطاب به مدیرکل میراث فرهنگی و شهردار اصفهان صادر کرد، عملیات اجرایی در آن محدوده بهطور کامل انجام شد و هماکنون نیز پروژه رو به پایان است.
ابوطالبی میگوید: پروژه فعلی نیز در ادامه همان مسیر تعریف شده و هدف اصلی آن، اتصال مستقیم گذر به میدان امام علی (ع) است؛ در حال حاضر در بخشهایی از سایت، خاکبرداری بهصورت مکانیکی انجام شده که عملیات عمرانی در حال پیشروی است.
وی اضافه میکند: پس از آغاز کار، بار دیگر از سوی میراث اعلام شد که احتمال وجود آثار تاریخی در لایههای پایینتر وجود دارد؛ در پاسخ به این نگرانی اعلام کردیم باستانشناسان میراث که بهصورت تماموقت در محل حاضر هستند، در صورت مشاهده هرگونه آثار تاریخی، میتوانند بلافاصله دستور توقف عملیات را صادر کنند تا ادامه فعالیتها بهصورت دستی و تحت نظارت کامل انجام گیرد.
مدیر منطقه ۳ شهرداری اصفهان خاطرنشان میکند: ظاهراً باستانشناسان حاضر در محل، صورتجلسهای را با پیمانکار پروژه تنظیم کردهاند که بر اساس آن، مقرر شد کار بهصورت دستی ادامه یابد، اما در عین حال تاکید شد که ادامه کار نیازمند دریافت مجوز جدید از وزارت میراث فرهنگی در تهران است و بههمین دلیل، پروژه متوقف شد.
ابوطالبی میگوید: بر اساس بررسیهای میدانی و دادههای موجود، در عمقهای یک تا دو متری از سطح زمین، هیچگونه آثار تاریخی قابل شناسایی و مستندی وجود ندارد و مشاهدات عینی نشان میدهد که این منطقه در سالهای گذشته (حدود دو دهه قبل) بهطور کامل دچار تغییر شده و ساختار اصلی آن از بین رفته است؛ بهنظر میرسد در گذشته خانههای قدیمی در این محدوده تخریب و زیر و رو شده و آثار ارزشمندی در لایههای زیرین باقی نمانده است.
وی ابراز امیدواری میکند: در صورتی که ادارهکل میراث فرهنگی استان اصفهان مجوز ادامه عملیات عمرانی گذر کمرزرین را صادر کند، آمادگی کامل داریم که در سریعترین زمان ممکن، این پروژه را به طرحهای قبلی متصل و مسیر عبور و مرور مردم را بهطور کامل بازگشایی کنیم.
مدیر منطقه ۳ شهرداری اصفهان تصریح میکند: در حال حاضر منتظر صدور مجوز نهایی از سوی اداره کل میراث فرهنگی هستیم و امیدواریم با موافقت این نهاد، بتوانیم روند پیشرفت پروژه را از سر بگیریم.
مرمت سازههای تاریخی کمرزرین در مرحله تکمیل
محمدعلی ایزدخواستی، مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان با اشاره به روند فعالیتهای باستانشناسی و مرمتی در گذر تاریخی کمر زرین به خبرنگار ایمنا اظهار میکند: اواخر سال ۱۴۰۲ و در جریان عملیات عمرانی در گذر کمر زرین در مجاورت بازار زرین، آثار و سازههای تاریخی بسیار ارزشمندی کشف شد.
وی ادامه میدهد: بلافاصله پس از کشف این آثار، با استقرار تیم کارشناسی و انجام گمانهزنیهای تخصصی، به سازههایی رسیدیم که قدمت آنها به دورههای تاریخی کهن از جمله سلجوقی و حتی پیش از آن بازمیگردد.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان تاکید میکند: تمام سازههای تاریخی که در این مسیر قرار داشت، شناسایی و از زیر خاک بیرون آورده شد و مراحل مرمت آنها بهصورت علمی و تخصصی در دستور کار قرار گرفت و هماکنون این فرایند در مراحل پایانی خود قرار دارد و کمتر از ۴۵ روز دیگر مرمت این مجموعه به پایان خواهد رسید.
ایزدخواستی با اشاره به کاربری آینده این گذر میگوید: پس از اتمام مرمت، این محل بهعنوان یک گذر تاریخی با قابلیت بازدید عمومی مورد بهرهبرداری قرار خواهد گرفت؛ در کنار این گذر، مسیر ویژهای برای عبور عابر پیاده طراحی شده است تا شهروندان و گردشگران بتوانند از این سایت بازدید کنند و با مشاهده سازههای تاریخی، بخشی از تاریخ اصیل و کهن اصفهان را از نزدیک لمس کنند.
وی اضافه میکند: آثار برجایمانده در این سایت سالم و مربوط به دوره سلجوقی و حتی دوران پیش از آن است.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان با اشاره به وضعیت سایر بخشهای گذر کمرزرین خاطرنشان میکند: در محدودهای از این گذر که مجاور بازار زرین قرار دارد، تاکنون هیچ کشفی صورت نگرفته و عملیات خاصی انجام نشده است و در حال حاضر تنها تیمهای مرمتی در این بخش فعالیت میکنند.
ایزدخواستی میگوید: در قسمت جنوبی سایت، عملیات عمرانی صورت گرفته است، اما هنوز هیچگونه اثری از کاوشهای باستانشناسی کشف نشده است که مستلزم استخراج یا مرمت باشد.
وی درباره نحوه برداشت خاک در حین کاوشها ادامه میدهد: ابتدای عملیات کاوش، لایههای اولیه خاک بهتدریج برداشته میشود تا در صورت وجود سازههای تاریخی به آنها دسترسی پیدا کنیم.
مدیرعامل سازمان نوسازی و بهسازی شهر اصفهان تاکید میکند: بخشی از این خاکبرداری در عملیات عمرانی بهصورت سبک و بخشی نیز با استفاده از بیلمکانیکی انجام شده است و البته تأکید میکنم که مجوز صادرشده از سوی ادارهکل میراث فرهنگی، صراحتاً بر انجام خاکبرداری دستی تأکید داشته و تمام مراحل قانونی و مطابق با ضوابط میراث فرهنگی انجام شده است.
ایزدخواستی میگوید: بهجز بخش کوچکی که بهصورت مکانیکی برداشت شده، سایر فعالیتهای انجامشده منطبق بر مجوز و دستورالعملهای میراث فرهنگی کشور بوده و با هدف صیانت و حفاظت از آثار تاریخی در حال انجام است.
وی اضافه میکند: این پروژه با دقت و نظارت کامل پیش رفته و بهزودی شهر اصفهان صاحب یک گذر تاریخی احیاشده با قابلیت گردشگری خواهد شد.
نظر شما