به گزارش خبرگزاری ایمنا، چین که یکی از بزرگترین بازارهای لجستیک جهان محسوب میشود، در سالهای اخیر سرمایهگذاری گستردهای در حوزه رباتیک و فناوریهای هوشمند انجام داده است تا فرایندهای پستی و حملونقل بستهها را بهینهسازی کند. در این راستا، رباتهای پست هوشمند نقشی کلیدی در تحول صنعت لجستیک ایفا کرده و به نمادی از پیشرفت فناوری در این حوزه تبدیل شدهاند، مطابق مقاله «Intelligent Logistics Robots in China: Development and Application» که در سال ۲۰۲۲ در مجله IEEE Transactions on Automation Science and Engineering منتشر شد، چین بیش از هر کشور دیگری بر توسعه و بهکارگیری رباتهای پستی هوشمند تمرکز کرده است. یکی از شرکتهای پیشرو در این زمینه، «لیبیائو روبوتیکس» (Libiao Robotics) است که رباتهای سورتینگ و جابجایی بستههای پستی را طراحی و به کار گرفته است. این رباتها با بهرهگیری از فناوری بینایی ماشین، هوش مصنوعی و یادگیری عمیق قادرند بستهها را با دقت بالا شناسایی کرده، آنها را تفکیک کنند و سپس به مقصدهای مشخص هدایت کند.
یکی از ویژگیهای متمایز رباتهای چینی قابلیت توزیعپذیری (distributed redundancy) آنها است؛ به این معنا که شبکهای از رباتها بهصورت هماهنگ در مراکز پستی مستقر میشوند و در صورت بروز مشکل برای هر یک از آنها، سایر رباتها به انجام وظایف خود ادامه میدهند، دانشگاه ژجیانگ در مقالهای که سال ۲۰۲۳ منتشر کرد، این قابلیت را بهعنوان پیشرفتی مهم در کاهش توقف عملیات پستی معرفی کرده است.
علاوه بر این، رباتهای هوشمند چینی مصرف انرژی پایینی دارند و میتوانند در شرایط محیطی متنوع عملکرد مستمر داشته باشند، پژوهشگران دانشگاه تینگهوا در مقالهای که سال ۲۰۲۱ در مجله Robotics and Autonomous Systems منتشر شد، گزارش دادهاند این رباتها با استفاده از باتریهای پیشرفته و سیستمهای مدیریت انرژی بهینه، حتی در مواقع قطعی موقت برق نیز بدون وقفه فعالیت میکنند.
چین در زمینه فناوری خوانش آدرس و برچسبهای بستهها نیز دستاوردهای قابلتوجهی داشته است، با بهکارگیری فناوری OCR (تشخیص کاراکتر نوری) و هوش مصنوعی، رباتهای پستی قادرند اطلاعات پیچیده روی بستهها، از جمله دستنوشتههای انسانی، را بهدرستی بخوانند و تحلیل کنند. این فناوریها در مراکز بزرگ پستی و انبارهای لجستیکی شهرهایی همچون شنژن و شانگهای بهصورت گسترده بهکار گرفته شدهاند، شرکت فناوریهای هوشمند علیبابا (Alibaba Intelligent Technology Group) در گزارشی اعلام کرده است که استفاده از رباتهای پستی هوشمند، زمان تفکیک بستهها را تا ۶۰ درصد کاهش داده و خطاهای انسانی را به حداقل رسانده است. بهعلاوه، بهرهوری مراکز پستی بهطور چشمگیری افزایش یافته و هزینههای عملیاتی بهصورت قابلتوجهی کاهش یافته است.
دانش بنیان ایرانی با برنامه توسعه رباتهای هوشمند پست
حسین پورشمسایی، مدیر تیم هوش مصنوعی گروه ماشینهای هوشمند تنسور، در گفتوگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: این رباتها که حاصل سه سال تلاش تیمی فنی و میانرشتهای هستند، بتازگی در ۵۰ نقطه از مرکز پست تهران و ۲۰ نقطه از مرکز پست کرمانشاه مشغول به کار هستند و این دستاورد بزرگ قدمی مهم در ارتقای سیستمهای لجستیکی ایران است و از عملیاتی شدن رباتهای جداساز محصولات پستی در مرکز پست تهران مشغول به کار است.
وی افزود: این رباتهای هوشمند، جایگزینی مدرن برای سیستمهای سنتی تفکیک محصولات مثل سینیهای چرخان به شمار میآیند که به دلیل دقت پایین و خطاهای انسانی و مکانیزه، همیشه با مشکلاتی روبرو بودند، اما رباتهای گروه تنسور با دقت صددرصدی و قابلیت فعالیت بدون توقف حتی در مواقع قطعی برق، توانستهاند بسیاری از معایب روشهای قدیمی را برطرف کنند، یکی از مزیتهای اصلی این رباتها، توزیع یافتگی آنها است؛ به گونهای که اگر یکی از رباتها دچار مشکل شود، سایر رباتها به فعالیت خود ادامه میدهند و سیستم به هیچوجه متوقف نمیشود، این قابلیت برای شرکت ملی پست که نیاز به کار بدون وقفه دارد، بسیار حیاتی است.
مدیر تیم هوش مصنوعی گروه ماشینهای هوشمند تنسور بیان کرد: مصرف پایین انرژی دیگر مزیت قابل توجه این رباتها است که هر کدام فقط با باتری کار میکنند و در صورت قطع برق، با یک یو پی اس ساده سیستم سرور همچنان فعال باقی میماند، این ویژگی موجب میشود عملکرد رباتها حتی در شرایط سخت و اضطراری نیز تضمین شود. در چشمانداز سال آینده، گروه ماشینهای هوشمند تنسور برنامه دارد تعداد رباتها را به ۵۰۰ عدد برساند و فعالیت خود را به پنج مرکز پستی دیگر در سراسر کشور گسترش دهد، همچنین تلاش میشود با ورود به بازارهای بینالمللی، فروش جهانی این رباتها نیز آغاز شود.
پورشمسایی گفت: یکی از مهمترین نوآوریهای تیم تنسور، استفاده از فناوری OCR همراه با هوش مصنوعی برای خوانش دستنوشتههای فارسی روی بستههای پستی است. این تکنولوژی امکان تفکیک بستهها به مناطق و نواحی پستی داخل شهر را فراهم کرده که پیش از این فقط بهصورت دستی توسط نیروی انسانی انجام میشد در ایران تنها شرکتی هستیم که میتوانیم این تفکیک را با این دقت انجام دهیم و اکنون منطقه ۱۳ تهران نیز با کمک رباتهای ما به نواحی پستی تفکیک شده است.
وی ادامه داد: این گروه دانشبنیان در پارک علم و فناوری دانشگاه صنعتی شریف مستقر است و بهرهمندی از دانشجویان و اساتید این دانشگاه، از مزایای اصلی توسعه فناوریهای پیشرفتهشان محسوب میشود. پورشمسایی خود نیز به عنوان استاد مدعو در دانشکده برق دانشگاه صنعتی شریف تدریس میکند و ارتباط مستمر تیم با دانشگاه زمینهساز پژوهشهای کاربردی و تعریف پایاننامههای مرتبط است، این همکاری دانشگاهی علاوه بر بهبود مستمر فناوری، نیروی انسانی متخصص و کارآزموده را نیز برای تیم تأمین میکند. هر سال چندین دانشجوی مستعد از دانشگاههای برتر کشور به عنوان کارآموز به این تیم میپیوندند و تجربه عملی کسب میکنند.
مدیر تیم هوش مصنوعی گروه ماشینهای هوشمند تنسور در پایان توصیهای هم به دانشجویان علاقهمند داشت و تصریح کرد: در شرایط دشوار کشور، حس و فضای ناامیدی عمومی ایجاد شده است، اما ماندن و تلاش کردن ارزشمند است، دانشجویان باید در کنار تحصیل به مراکز صنعتی و شرکتهای دانشبنیان مراجعه کنند و از فرصتهای موجود بهرهمند شوند. ما در گروه ماشینهای هوشمند تنسور با وجود تمام مشکلات موفق شدهایم محصولی کاربردی و مؤثر تولید کنیم و امیدواریم جوانان نیز این مسیر را ادامه دهند.
به گزارش خبرگزاری ایمنا، پروژه رباتهای تفکیک محصولات پستی گروه تنسور، نه تنها گامی مهم در ارتقای صنعت لجستیک ایران است، بلکه نشاندهنده پتانسیل بالای فناوریهای هوش مصنوعی و رباتیک در حل چالشهای پیچیده صنعتی در کشور است، چالشهای پیش روی این فناوریها شامل هزینههای بالای اولیه، نیاز به آموزش نیروهای انسانی برای مدیریت سیستمها و مسائل مربوط به ادغام رباتها با زیرساختهای موجود است، با این حال روند رو به رشد توسعه و بومیسازی فناوریهای رباتیک در چین نشان میدهد که این کشور به سرعت در حال تبدیل شدن به قطب جهانی لجستیک هوشمند است.
نظر شما