به گزارش سرویس ترجمه خبرگزاری ایمنا، تابستان ۲۰۲۵ با دمای بسیار بالا در در سراسر اروپا به‌ویژه کشورهای فرانسه، ایتالیا و اسپانیا همراه است و هشدارهای قرمز در این مناطق صادر شده است. دمای بیش از ۴۶ درجه سانتی‌گراد در بخش‌هایی از شبه‌جزیره ایبری، موجب تعطیلی مدارس، محدودیت در فعالیت‌های کاری در فضای باز و فشار بر شبکه‌های برق و حمل‌ونقل عمومی شده است. این گرمای بی‌سابقه خطر آتش‌سوزی‌های گسترده را در حوضه مدیترانه افزایش داده است به‌طوری که در غرب ترکیه، آتش‌سوزی‌های مهیب نزدیک ازمیر بیش از ۵۰ هزار نفر را مجبور به تخلیه کرد و در آتش‌سوزی که در اول ژوئیه در منطقه کاتالونیای اسپانیا رخ داد، دو نفر جان خود را از دست دادند. وضعیت مشابهی در یونان، فرانسه و ایتالیا به وقوع پیوسته و خشکسالی ناشی از گرما، شدت فصل آتش‌سوزی‌ها را در جنوب اروپا افزایش داده است.
با تسریع تغییرات اقلیمی، موج‌های گرمای شدید و طولانی‌تر به یک پدیده رایج تبدیل شده است. کارشناسان هواشناسی هشدار می‌دهند که اروپا باید انتظار موج‌های گرمایی طولانی‌تر و شدیدتر را داشته باشد. کارشناس فنی تغییرات اقلیمی و سلامت در سازمان جهانی بهداشت سوال مطرح را تعداد موج گرما در سال جاری و مدت زمانشان می‌داند.
سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند که مردم هیدراته بمانند، در ساعات اوج گرما از فعالیت در فضای باز خودداری کنند و فضاهای داخلی را خنک نگه دارند، اما مقابله با گرمای شدید نیازمند اقدامات بلندمدت و بازنگری در طراحی شهری، زیرساخت‌ها و فضاهای عمومی است. در ادامه به چند نمونه موفق از اقدامات شهرهای اروپایی برای مقابله با گرما اشاره می‌شود.
آنتورپ، بلژیک: نقاط خنک‌کننده و توسعه فضای سبز
شهر آنتورپ با هدف کاهش فشار گرمایی شهری، استراتژی دوگانه‌ای را اجرا کرده است: توسعه فضای سبز بلندمدت و ایجاد «نقاط خنک‌کننده(Cool Spots) » که فضاهای کوچک سایه‌دار با پوشش گیاهی بیش از ۸۰ درصد و امکاناتی همچون آب آشامیدنی هستند. این نقاط حداقل ۲۰۰ متر مربع وسعت دارند و در دسترس آسان ساکنان، به‌ویژه گروه‌های آسیب‌پذیر همچون کودکان و سالمندان قرار می‌گیرند. نمونه‌هایی از این فضاها شامل میدان دن بل و باغ اکوهاوس است که در آن‌ها سطوح بتنی با گیاهان و آب‌نما جایگزین شده است.
علاوه‌بر این، برنامه‌های گسترده‌تری همچون کاشت درختان آینده‌دار با زیرساخت ریشه پیشرفته، خیابان‌های باغی طراحی‌شده با مشارکت ساکنان و تشویق به سبزسازی خصوصی در مدارس و فضاهای عمومی اجرا می‌شود. این مدل همکاری میان شهرداری، ساکنان، دانشگاه‌ها و اتحادیه اروپا، الگویی موفق برای سایر شهرها در تعادل میان اقدامات فوری و استراتژی‌های بلندمدت است.
والنسیا، اسپانیا: شبکه پناهگاه‌های اقلیمی
والنسیا با افزایش شدت موج‌های گرما، شبکه‌ای از پناهگاه‌های اقلیمی را راه‌اندازی کرده است که شامل کتابخانه‌ها، مراکز اجتماعی و ساختمان‌های عمومی است که برای ارائه هوای خنک، آب آشامیدنی و امکانات ضروری به افراد آسیب‌پذیر در طول تابستان تجهیز شده‌اند. این برنامه از سال ۲۰۲۲ آغاز شده و تاکنون ۱۰ پناهگاه فعال شده است و برنامه‌ریزی برای افزایش به ۲۰ پناهگاه در سال ۲۰۲۵ وجود دارد.
این پناهگاه‌ها به سیستم‌های تهویه مطبوع یا تهویه طبیعی مجهز هستند و نه‌تنها در زمان هشدارهای گرمایی، بلکه به‌صورت مستمر در طول تابستان باز می‌مانند. برنامه‌های آموزشی نیز به آموزش مدیران محلی، سازمان‌های مردمی و کارکنان شهرداری در زمینه راهکارهای خنک‌سازی کم‌هزینه و مقابله با فقر انرژی کمک می‌کند.
تولوز، فرانسه: طرح «تولوز + خنک»
تولوز در سال ۲۰۲۳ برنامه جامعی به نام «تولوز + خنک» را اجرا کرد که شامل ۳۰ اقدام آزمایشی برای تسکین فوری گرما و ایجاد تحول بلندمدت است. این اقدامات شامل نصب سازه‌های سایه‌دار متنوع، کاشت گسترده درختان و بازطراحی فضاهای عمومی است. نمونه‌های سایه‌بان‌ها از پرگولاهای پارچه‌ای تا سایه‌بان‌های متحرک بادی الهام‌گرفته از سبک آندلسی هستند که در میادین و خیابان‌ها آزمایش می‌شوند. پرگولا یک سازه معماری فضای باز است که سقفی مشبک دارد و به‌طور معمول با گیاهان رونده همچون پیچک یا تاک پوشانده می‌شود تا با کاهش تابش مستقیم آفتاب، دمای محیط را پایین بیاورد و به خنک‌سازی فضاهای عمومی کمک کند.
شهر تولوز در نظر دارد تا سال ۲۰۳۰ به‌منظور حفاظت از گروه‌های آسیب‌پذیر، بیش از ۱۰۰ هزار درخت در مناطقی همچون مهدکودک‌ها، مدارس و مراکز مراقبتی بکارد. علاوه بر این، ساعات کاری کارکنان شهرداری تنظیم شده و ساعات باز بودن استخرها و پارک‌ها افزایش یافته است و مردم به استفاده از حمل‌ونقل عمومی با تخفیف در روزهای گرم تشویق می‌شوند.
اتحاد شهرهای شناپذیر
اتحادیه شهرهای شناپذیر، پیش از المپیک پاریس ۲۰۲۴، جنبشی جهانی برای بازگرداندن آبراه‌های شهری به فضاهای پاک، قابل دسترس و شناپذیر ایجاد کرده است. این اتحاد با بیش از ۱۰۰ سازمان در ۵۹ شهر و ۲۲ کشور، حق شنا کردن را به‌عنوان نمادی از سلامت شهری، بازسازی محیط زیست و عدالت اجتماعی ترویج می‌کند.
این برنامه با بازسازی رودخانه‌ها، کانال‌ها و بنادر به استانداردهای آب قابل شنا، فضاهای شهری مقاوم در برابر گرما و تاب‌آوری اقلیمی ایجاد می‌کند که ساکنان می‌توانند در آن‌ها از گرمای جزایر حرارتی شهری فرار کنند.
گتافه، اسپانیا: بازسازی شهری برای مقابله با فقر انرژی و گرمای شدید
در منطقه متروپولیتن مادرید، شهر گتافه با دمای تابستانی تا ۴۰ درجه و ساختمان‌هایی که به‌طور معمول بدون عایق‌بندی و سیستم خنک‌کننده مناسب هستند، با چالش‌های جدی روبه‌رو است. پروژه «گتافه رهبیلیتا» با هدف مقابله با فقر انرژی و گرمای شدید، اقدام به بازسازی ساختمان‌ها و ایجاد زیرساخت‌های سبز برای کاهش تجمع گرما و بهبود آسایش حرارتی داخلی و خارجی کرده است. محله‌های آزمایشی همچون مارگاریتاس و لا آلوندیگا به‌عنوان مناطق پناهگاه اقلیمی انتخاب شده‌اند و اقدامات هدفمند در آن‌ها آزمایش می‌شود. این پروژه با همکاری گسترده میان شهرداری، کارشناسان معماری و شهرسازی، دانشگاه‌ها و سازمان‌های مردمی اجرا می‌شود.
گیمارانش، پرتغال: شعاعی سبز برای حفظ میراث و مقابله با گرما
گیمارانش، شهر میراث جهانی یونسکو در پرتغال، با اجرای استراتژی شعاعی سبز، نشان می‌دهد که چگونه شهرهای تاریخی می‌توانند با حفظ بافت فرهنگی خود، به تغییرات اقلیمی پاسخ دهند. این استراتژی شامل اتصال زیرساخت‌های سبز و آبی برای ایجاد خنک‌کنندگی طبیعی، افزایش تنوع زیستی و بهبود تاب‌آوری شهری است.
از جمله اقدامات این برنامه، بازسازی مسیرهای رودخانه‌ای و زیستگاه‌های طبیعی، ایجاد جنگل‌های شهری و فضاهای سبز عمومی به‌عنوان پناهگاه‌های اقلیمی و استفاده از راهکارهای مبتنی بر طبیعت همچون مراتع بارانی و حوضچه‌های نگهدارنده آب است. این اقدامات علاوه‌بر کاهش اثر جزیره گرمای شهری، به مدیریت آب و حفظ تنوع زیستی نیز کمک می‌کنند.
شهرهای اروپایی با افزایش شدید موج‌های گرما و پیامدهای آن، در حال بازتعریف طراحی شهری و زیرساخت‌ها هستند تا تاب‌آوری خود را افزایش دهند. از ایجاد فضاهای سایه‌دار و سبز گرفته تا شبکه‌های پناهگاه اقلیمی و بازسازی ساختمان‌ها، این اقدامات نمونه‌هایی از راهکارهای پایدار و نوآورانه برای مقابله با چالش‌های اقلیمی آینده است. این تجربیات می‌تواند الگویی برای سایر شهرهای جهان باشد تا در برابر گرمای شدید و تغییرات اقلیمی مقاوم‌تر شوند.
نظر شما