از دل تحریم‌ها تا خودکفایی فناورانه: روایت جهش صنعتی در قلب ایران

در چشم‌انداز صنعتی ایران که سال‌هاست با چالش‌های ناشی از تحریم‌های بین‌المللی دست‌وپنجه نرم می‌کند، داستان‌هایی از نوآوری و خودباوری سر بر می‌آورند که نه تنها الهام‌بخش، بلکه نشانگر ظرفیت‌های پنهان اقتصاد کشور است.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، درایو تیکنر و چرخ‌دنده‌های غول‌پیکر از اجزای اساسی در سیستم‌های مکانیکی و صنعتی به شمار می‌روند که نقش حیاتی در انتقال قدرت و حرکت ایفا می‌کنند. درایو تیکنر، که به عنوان یک سیستم تنظیم‌کننده و کنترل‌کننده شناخته می‌شود، برای تنظیم و کنترل سرعت و گشتاور در ماشین‌آلات مختلف به کار می‌رود. این سیستم‌ها معمولاً در صنایع سنگین، از جمله معادن، ساخت و ساز و تولید انرژی، مورد استفاده قرار می‌گیرند، چرخ‌دنده‌های غول‌پیکر، که به عنوان چرخ‌دنده‌های صنعتی نیز شناخته می‌شوند، به دلیل اندازه بزرگ و قدرت بالای خود، برای انتقال نیروهای بسیار زیاد و در شرایط سخت طراحی شده‌اند. این چرخ‌دنده‌ها در دستگاه‌های سنگین همچون جرثقیل‌ها، آسیاب‌های صنعتی و سیستم‌های انتقال قدرت در نیروگاه‌ها به کار می‌روند. طراحی و ساخت این چرخ‌دنده‌ها نیازمند دقت بالا و استفاده از مواد با کیفیت است تا بتوانند در برابر فشار و سایش مقاومت کنند.

ترکیب درایو تیکنر و چرخ‌دنده‌های غول‌پیکر می‌تواند به بهبود کارایی و عملکرد سیستم‌های صنعتی کمک کند. با استفاده از درایو تیکنر، می‌توان سرعت و گشتاور چرخ‌دنده‌ها را بهینه‌سازی کرد و در نتیجه، عملکرد کلی دستگاه را افزایش داد. این موضوع به ویژه در صنایع بزرگ که نیاز به دقت و کنترل بالا دارند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. حمید شاکری، مدیر شرکت «شاکرین گیربکس اصفهان»، یکی از پیشگامان این موفقیت‌ها است. او و تیمش در شرکتی با چهار دهه تجربه، توانسته‌اند با تکیه بر دانش فنی داخلی، تجهیزات پیچیده‌ای را بومی‌سازی کنند که پیش از این تنها در انحصار چند کشور پیشرفته صنعتی بود. این دستاوردها نه تنها میلیون‌ها یورو صرفه‌جویی ارزی برای کشور به همراه داشته، بلکه ایران را در مسیر استقلال فناورانه در صنایع مادر، یک گام بلند به جلو برده است.

از دل تحریم‌ها تا خودکفایی فناورانه: روایت جهش صنعتی در قلب ایران

تولدی دوباره در بحبوحه محدودیت‌ها: درایو تیکنر ایرانی

حمید شاکرین در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا گفت: شرکت شاکرین گیربکس دهه‌ها در زمینه تولید گیربکس‌های صنعتی فعالیت داشت. اما نقطه عطف این شرکت زمانی رقم خورد که صنایع ملی مس ایران برای یکی از حیاتی‌ترین بخش‌های فرایند تولید خود، یعنی بازیافت آب، با بن‌بست تحریم‌ها روبه رو شد. تجهیز کلیدی این فرایند، «درایو تیکنر» (Drive Thickener) نام دارد؛ یک سیستم غول‌پیکر که وظیفه جداسازی آب از باطله‌های خمیری شکل در تأسیسات مس را بر عهده دارد و آب را به چرخه تولید بازمی‌گرداند.

وی ادامه داد: این درایو تیکنر، فناوری پیشرفته‌ای است که تنها در اختیار چند شرکت بزرگ جهانی در کشورهایی همچون انگلستان، ایتالیا و دانمارک، از جمله شرکت معروف FLSmidth، بود. به دلیل تحریم‌ها، این شرکت‌ها از فروش این دستگاه به ایران امتناع کردند و کارخانجات مادر ما در تأمین آن با مشکل جدی روبرو شدند. اینجا بود که شرکت ملی مس، با تشکیل کارگروهی تخصصی، به دنبال تولیدکننده داخلی برای شکستن این انحصار فناورانه گشت.

مدیر شاکرین گیربگس تصریح کرد: پس از مذاکره با چندین شرکت، در نهایت «شاکرین گیربکس اصفهان» برای اجرای این پروژه بزرگ انتخاب شد. ما این پروژه را پذیرفتیم و پس از حدود ۹ ماه کار فشرده، موفق شدیم اولین نمونه‌های این تجهیز را بسازیم و تحویل دهیم. چالش بزرگ بود، اما نتیجه شگفت‌انگیز بود. موفقیت این پروژه تنها در ساخت دستگاه خلاصه نمی‌شد. اولین تجهیز نصب‌شده اکنون سه سال است که به صورت بی‌وقفه (Non-stop) و بدون هیچ مشکلی در حال کار است، این پایداری و کیفیت، اعتماد صنایع مس را به قدری جلب کرد که پس از تحویل پنج دستگاه اولیه در اوایل سال ۱۴۰۳، سفارش جدیدی برای ۱۵ دستگاه دیگر نیز ثبت شد.

شاکرین در باره درایو تیکنر تولید داخل خاطرنشان می‌کند: شگفت‌انگیزترین بخش این دستاورد (درایو تیکنر تولید شده در داخل توسط متخصصان داخلی)، مزیت اقتصادی آن است قیمت تمام‌شده ساخت این تجهیز در داخل، یک‌چهارم قیمت نمونه بین‌المللی آن است. ما با این کار توانستیم از خروج مقدار قابل توجهی ارز از کشور جلوگیری کنیم و به معنای واقعی کلمه، تحریم را به فرصت تبدیل کردیم.

وی درادامه اظهارکرد: دستاورد بعدی شرکت شاکرین گیربکس، حتی از پروژه تیکنر نیز جسورانه‌تر است، ساخت یک چرخ‌دنده غول‌پیکر پنج متری برای یک «استیم درایر» (Steam Dryer) که ویژگی منحصربه‌فرد این پروژه، نه فقط ابعاد آن، بلکه متریال به‌کاررفته در آن بود. متریال این چرخ‌دنده، یک آلیاژ خاص با گشتاور بسیار بالا و سرعت پایین است که فناوری ساخت آن به تازگی در سال ۲۰۱۸ توسط اتریشی‌ها در دنیا معرفی شده است و ما نه تنها خود چرخ‌دنده را ساختیم، بلکه برای اولین بار در ایران، موفق شدیم خود این متریال پیشرفته را با همکاری کارشناسان متالورژی داخلی تولید کنیم.

مدیر شاکرین گیربکس توضیح داد: تولید چرخ‌دنده غول‌پیکر پنج متری نشان می‌دهد که توانمندی این شرکت از مرزهای مهندسی معکوس فراتر رفته و به حوزه نوآوری در علم مواد وارد شده است. این چرخ‌دنده پیچیده که از ۹ قطعه (سگمنت) مجزا تشکیل شده، پس از ماشین‌کاری و دنده‌زنی دقیق هر قطعه، با موفقیت مونتاژ و به یک شاهکار مهندسی ایرانی تبدیل شد.

شاکرین با نگاهی منتقدانه اما امیدوارانه بیان کرد: کلید تداوم موفقیت‌ها، در تقویت ارتباط میان صنعت و دانشگاه نهفته است، سال‌ها در جلسات متعددی با دانشگاهیان شرکت کرده‌ام. حرف‌های خوبی زده می‌شود، اما پس از پایان جلسه، هرکس به کار خود بازمی‌گردد، با این حال در دو سه سال اخیر حس می‌کنم اتفاقات مثبتی در حال رخ دادن است و این ارتباط در حال واقعی‌تر شدن است. تدوین دو استاندارد ملی برای گیربکس با همکاری کمیته فنی TC60 و اساتید دانشکده مکانیک دانشگاه اصفهان و برگزاری سمینارهای تخصصی برای کارشناسان صنایع فولاد و مس با بهره‌گیری از هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان، نمونه‌هایی از تلاش‌های شاکرین گیربکس است.

وی افزود: برنامه اصلی من برای سال پیش رو، افزایش چشمگیر ارتباطم با اساتید دانشگاه است تا بتوانیم از علم و امکانات موجود در شهرک علمی و فناوری، بهترین بهره را ببری، ما در ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان فولاد هستیم، اما هنوز در زمینه متریال‌های خاص و به‌ویژه عملیات حرارتی، ضعف‌های جدی داریم. این ضعف‌ها می‌تواند کل زحمات یک تولیدکننده را به چالش بکشد. بهترین کمک دولت، تسهیل واردات ماشین‌آلات پیشرفته و مدرن دنیاست، این کار به ما تولیدکنندگان ایرانی امکان می‌دهد تا از این ظرفیت‌ها برای ارتقای کیفیت و غلبه بر مشکلات داخلی همچون عملیات حرارتی استفاده کنیم.

از دل تحریم‌ها تا خودکفایی فناورانه: روایت جهش صنعتی در قلب ایران


به گزارش ایمنا، داستان حمید شاکرین و شرکتش، روایتی از یک اکوسیستم صنعتی است که در آن، دانش، تجربه، جسارت و نگاهی واقع‌بینانه به چالش‌ها، دست به دست هم داده‌اند تا از دل محدودیت‌ها، فرصت‌هایی برای رشد و استقلال خلق کنن، این مسیری است که نه‌تنها آینده یک شرکت، بلکه چشم‌انداز صنعتی یک ملت را شکل می‌دهد.به طور خلاصه، گیربکس‌های بزرگ صنعتی نه تنها از نظر فنی بلکه از نظر اقتصادی نیز ستون فقرات بسیاری از صنایع پیشرفته محسوب می‌شوند و توسعه و بهینه‌سازی آن‌ها می‌تواند نقش مهمی در رشد اقتصادی و صنعتی کشورها ایفا کند.

کد خبر 880937

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.